❇️
نفع و ضرر؛ مفاهیم ارزش محور
♨️تفسیر نفع و ضرر در مکاتب مختلف متفاوت است
💠 سوره بقره، آیه 13:
(« وَ إِذا قيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لكِنْ لا يَعْلَمُون»)
🔸«سفه» و «سفاهت» به معناى اختلال است و سفيه كسى است كه عقل او مختل باشد و بر اثر ضعف راى و سستى معرفت، نفع و ضرر خود را نشناسد.
🔸چون تفسير نفع و ضرر در مكاتب مختلف، متفاوت است، تفسير سفاهت و رشد نيز به تبع آن مختلف خواهد بود.
🔸از اين رو دنياگرايان كه نفع و صلاح آدمى را در بهره مندى بى مرز از لذات ناپايدار دنيا مى دانند مجاهدان راه حق، آخرت طلبان و خداخواهان را سفيه مى پندارند، چنانكه از ديدگاه توحيد ناب، دنياگرايان رميده از آيين توحيد، سفيهند: (و من يرغب عن مله ابراهيم الا من سفه نفسه) [1].
🔸مراد از ناس در آيه محل بحث، مهاجران و انصار است:
🌀مهاجران كسانى بودند كه براى رضاى خدا و يارى دين او خانه و زندگى و اموال خود را در مكه، رها كردند و صادقانه، به يارى دين خدا شتافتند [2].
🌀و انصار كسانى بودند كه در مدينه مهاجران مجاهد مكى را با آغوش باز و دوستانه پذيرفتند و ايثارگرانه آنان را بر خود مقدم داشتند[3]
🔸خداى سبحان براى تجليل از مهاجران و انصار، به منافقان مى گويد: در ايمان به خدا و پيامبر (ص)، همتاى اين دو گروه مومن شويد.
🔸سر امتناع منافقان از ايمان به خدا و پيامبر (ص) آن است كه معيار شناخت آنان در جهان بينى، حس و ماده است. لذا ايمان به غيب و امور نامحسوس را باورى سفيهانه مى دانند و همانند كافران، وحى را افسانه مى پندارند [4] چنانكه گروهى به حضرت هود نيز نسبت سفاهت مى دادند [5].
🔸تعبير (ولكن لايشعرون) ذيل آيه 12، ناظر به اسارت عقل عملى منافقان است؛ زيرا در آنجا سخن از صلاح و فساد در زمين و امور اجتماعى است كه مصالح و مفاسد آن تقريبا محسوس است و تعبير (ولكن لا يعلمون) در این آیه، ناظر به اسارت عقل نظرى آنان است، زيرا در اینجا سخن از ايمان مبتنى بر معرفت است و معرفت ره آورد عقل نظرى است.
❇️عقل عملى سليم آن است كه ره آوردش عبادت خداى سبحان و راهيابى به بهشت باشد: العقل... ما عبد به الرحمن و اكتسب به الجنان[6]. پس نيرويى كه انسان را به عبادت خداوند هدايت نكند و به بهشت رهنمون نباشد، سفاهت محض است. لذا آيه شريفه (و من يرغب عن مله ابراهيم الا من سفه نفسه) بيانگر عكس نقيض حديث شريف است و در اين جهت بين منكر نبوت عام و نبوت خاص فرقى نيست.
✳️كافران درباره اصل وحى و نبوت عام مى گفتند: مكتب وحى اگر سودمند بود، مومنان در پذيرش آن بر ما سبقت نمى گرفتند: (و قال الذين كفروا للذين امنوا لو كان خيرا ما سبقونا اليه) [7]. اين سخن گرچه در قرآن به كافران اسناد داده شده، ولى منطق مشترك كافران و منافقان است. آنان بر اثر جهل مركب، خود را اهل حق و روشنفكر مى پنداشتند و از صاحبان چنين تفكر باطلى جز اسناد سفاهت به مومنان چيز ديگرى برنمى آيد، و شاهد آن همين نسبت سفاهت به مومنان است كه از زبان منافقان نقل شد.
🔷عناوین ارزش محور، واژه هایی هستند که مبانی هستی شناختی و اهداف ناشی از آن مبانی در ایجاد و تفسیر خاص از آنها دخیل می باشد و به جهت ارزش محور بودن، هر گونه تفسیری از آن در سمت و سوی افراد، کل نظام اجتماعی، اقتصادی و علوم انسانی اثرگذار است. واژههایی مانند سود، رفاه، سعادت، عدالت، مصلحت، رقابت اقتصادی، انحصار اقتصادی، بخش خصوصی، مالکیت خصوصی، هدف اقتصادی و توسعه از این قبیل است.
پ.ن:
[1] بقره، 130.
[2] حشر، 8.
[3] حشر، 9.
[4] نحل، 24.
[5] اعراف، 66.
[6] کافی، ج1، ص11.
[7] احقاف، 11.
📚تفسیر تسنیم، ج2، ذیل آیه 13 سوره بقره. نظام اقتصاد مقاومتی، ص 48.
#مفاهیم_ارزش_محور
#سود
@emh_ismc_ir
•┈┈••••✾◾️◾️◾️✾•••┈┈•
🎋جبهه مردمی اقتصاد مقاومتی🔰
عضویت در گروه👇
https://eitaa.com/joinchat/90636304C6a5afed72d
عضویت در کانال👇
🌐
@eghtesad_mardomi