عنه عليه السلام: إنّما جُعِلَ الجَماعَةُ و الاجتِماعُ إلى الصَّلاةِ لكَي يُعرَفَ مَن يُصَلِّي ممَّن لا يُصَلِّي، و مَن يَحفَظُ مَواقيتَ الصَّلاةِ مِمّن يُضَيِّعُ، و لَو لا ذلكَ لَم يُمكِنْ أحَدا أن يَشهَدَ على أحَدٍ بِصَلاحٍ؛ لأِنَّ مَن لَم يُصَلِّ في جَماعَةٍ فلا صلاةَ لَهُ بينَ المُسلمينَ؛ لأنَّ رسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله قالَ: لا صَلاةَ لِمَن لَم يُصَلِّ في المَسجِدِ مَع المُسلمينَ إلاّ مِن عِلَّةٍ .[علل الشرائع : 325/1.] امام صادق عليه السلام: جماعت و اجتماع كردن براى نماز، بدين سبب قرار داده شده است تا نماز خوان از بى نماز باز شناخته شود، و معلوم گردد چه كسى نماز را به وقتش مى خواند و چه كسى آن را ضايع مى كند ؛ اگر نماز جماعت نبود، هيچ كس نمى توانست به صلاح و پاكى كسى شهادت دهد ؛ زيرا كسى كه با جماعت نماز نخوانَد، از نظر مسلمانان بى نماز است ؛ چه اينكه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود : كسى كه بدون علت و عذرى نمازش را در مسجد با مسلمانان نگزارد نماز ندارد. تبیین: هر کدام از اعمال دینی ممکن است دلایل بسیار زیادی داشته باشد. در برخی روایات دلایلی برای برخی اعمال دینی ذکر می‌شود؛ اما باید توجه داشت این تعلیل‌ها، تنها علت تشریع این اعمال نیست. همانند این حدیث که حداقل می‌دانیم نماز در وهله اول برای دوری از شرک واجب شده است؛ اما در کنار فوائد اصلی می‌توان مواردی چون تشکیل فرهنگ دینی و مشارکت همگانی و ارتباط مومنان و ... را نیز برشمرد. ‌ احسان پورنعمان درنگی بر فرهنگ https://eitaa.com/ehsankhattat