🌸سلسله بحث آفات زبان 🌸
دروغ(قسمت چهارم)
(۲): اقسام دروغ
۴ – دروغ در وفا به عزم :
برخى از اعمال خیر باید در زمانى خاص و با حصول شرایطى ویژه انجام شود؛ مثل رفتن به حج که از واجبات است و باید در زمانى مشخص و پس از تحقق شرایطى خاص ، مثل استطاعت مالى انجام شود یا روزه واجب که از عبادت ها و زمان آن ماه رمضان است و همین طور اداى حقوق واجب الاهى که با پیدا شدن شرایط خاص ، باید به جا آورده شوند.
حال گاهى شخص ، پیش از حصول شرایط، بر انجام آن کار خیر مصمم شده ، در تصمیم خویش ، بسیار جدى و استوار است به این معنا که در نیت و عزمش دروغ راه ندارد؛ ولى به محض حصول آن شرایط، مانند پدید آمدن استطاعت و فرا رسیدن زمان انجام تعهدات ، خواهش هاى نفسانى از هر سو به او هجوم مى آورد و بر او غلبه مى کند تا آن جا که بر تمام تصمیم ها و پیمان ها، پشت کرده ، آن ها را زیر پا مى گذارد. در این حالت او به ((دروغ در وفا به عزم )) مبتلا شده است و در آن صادق نیست .
۵ – دروغ در عمل :
کذب در عمل به آن معنا است که انسان در ظاهر حالتى به خود بگیرد که گویاى وجود صفتى در باطن او است ؛ حال آن که از چنان صفتى برخوردار نیست ؛ پس عدم هماهنگى حالت ظاهر با صفت باطنى را ((کذب در عمل )) مى گویند؛ براى مثال ، صفت ((وقار و سکینه )) از ملکات زیباى درونى و از صفات بسیار نیکوى انسانى است .
حال ، چنان چه فردى ، بدون آن که از این صفت برخوردار باشد، نماى انسانى سنگین و باوقار را به خود بگیرد، به دروغ در عمل گرفتار شده است ؛ زیرا رفتار او با آن چه در درونش یافت مى شود، هماهنگى ندارد.
نمونه دیگر، انسانى است که در حال نماز، به ظاهر، چنان حالت خضوع و خشوعى به خود گرفته که گویا در عظمت پروردگار غرق است ؛ حال آن که در باطن ، از خدا غافل است .
این ، نشانه ابتلایش به دروغ در عمل است ؛ البته باید دقت داشت که بدون شک ، ((دروغ در عمل )) با ((ریا)) که همان ((دروغ در نیت )) است ، تفاوت دارد. ((ریا)) هنگامى که انسان ، غیر خدا را در نیت عمل نیکویش شرکت دهد، پدید مى آید، یعنى زمانى که براى نشان دادن رفتار نیکوى خود به دیگران ، آن عمل را انجام دهد؛ حال آن که دروغ در عمل فقط به سبب عدم هماهنگى میان عمل و درون حاصل مى شود؛ خواه هدف ، نشان دادن به دیگران باشد یا چنین انگیزه اى در میان نباشد.
چه بسا هنگامى که انسان تنها است نیز به صفتى تظاهر کند که در باطن و ضمیر او وجود ندارد. چنان نمازى با ظاهر خاضعانه مى خواند که با باطنش هیچگونه هماهنگى ندارد، خضوع در عمل ، همیشه در رابطه اى مستقیم با خشوع درونى است ؛ از این رو چون اعمال او با باطنش مطابق نیست ، به دروغ در عمل مبتلا شده است ؛ البته اگر در همین حال ، انگیزه نشان دادن عمل به دیگران را نیز داشته باشد، به دروغ در نیت نیز دچار شده است .
✅✅ ادامه دارد...
@ejta_ir