#آداب_الصلوة 7
#امام_خمینی
#نماز
#قسمت_دوم
و اکنون چنین گوییم که یکی از اسرار و نتایج عبادات و ریاضات آن است که اراده نفس در ملک بدن نافذ گردد و مملکت یکسره در تحت کبریاءِ نفس منقهر و مضمحلّ گردد و قوای منبثّه و جنود منتشرۀ در ملک بدن از عصیان و سرکشی و انانیّت و خودسری باز مانند و تسلیم ملکوت باطن قلب شوند، بلکه کم کم تمام قوا فانی شوند در ملکوت، و امر ملکوت در ملک جاری و نافذ شود و ارادۀ نفس قوّت گیرد و زمام مملکت را از دست شیطان و نفس امّاره بگیرد و جنود نفس از ایمان به تسلیم و از تسلیم به رضا و از رضا به فنا سوق شوند. و در این حال شمّه ای از اسرار عبادات را نفس دریابد و از تجلّیات فعلیّه شمّه ای حاصل گردد. و آنچه ذکر شد تحقّق پیدا نکند مگر آن که عبادات از روی نشاط و بهجت بجا آورده شود و از تکلّف و تعسّف و کسالت بکلّی احتراز شود تا حال محبّت و عشق به ذکر حق و مقام عبودیّت رخ دهد و انس و تمکّن حاصل آید. و انس به حقّ و ذکر او از اعظم مهمّاتی است که اهل معرفت را به آن عنایت شدید است و اصحاب سیر و سلوک برای آن تنافس کنند. و چنانچه اطبّا را عقیده آن است که اگر غذا را از روی سرور و بهجت میل کنند زودتر هضم شود، همینطور طبّ روحانی اقتضا می کند که اگر انسان غذاهای روحانی را از روی بهجت و اشتیاق تناول کند و از کسالت و تکلّف احتراز کند، آثار آن در قلب زودتر واقع شود و باطن قلب با آن زودتر تصفیه شود.
و اشاره به این ادب در کتاب کریم الهی و صحیفۀ قویم ربوبی شده است آن جا که در تکذیب کفّار و منافقین فرماید: لاٰ یَأْتُونَ الصَّلٰوةَ اِلاّ وَ هُمْ کُسالٰی وَ لاٰ یُنْفِقُونَ اِلاّ وَ هُمْ کٰارِهُون[1] و آیۀ شریفۀ لاٰ تَقْرَبُوا الصَّلٰوةَ وَ اَنْتُمْ سُکٰاریٰ[2] در حدیثی به کسالت تفسیر شده. و در روایات اشاره به این ادب نموده اند و ما به ذکر بعضی از آن این اوراق را مفتخر می نماییم:
محمّد بن یعقوب باسناده عن ابی عبداللّه علیه السلام قال: لاٰ تُکْرِهُوا اِلیٰ اَنْفُسِکُمُ الْعِبٰادَةَ.
و عن ابی عبداللّه (ع) قال: قالَ رَسُولُ اللّه صَلَّی اللّه عَلَیْه و آلِهِ: یٰا عَلِیُّ، اِنَّ هٰذَا الدِّینَ مَتینٌ؛ فَاَوْغِلْ فیهِ بِرِفْقٍ وَ لاٰ تُبَغِّضْ اِلیٰ نَفْسِکَ عِبادَةَ ربِّک.
و در حدیث است از حضرت عسکری سلام اللّه علیه: اِذا نَشَطَتِ الْقُلُوبُ فَاَوْدِعُوهٰا، وَ اِذٰا نَفَرَتْ فَوَدِّعُوهٰا.
و این دستور جامعی است که فرموده اند که در هنگام نشاط و بهجتِ قلوب ودیعه به آنها بسپارید، و در وقت نفار و گریز آنها را راحت بگذارید؛ پس در کسب معارف و علوم نیز این ادب را باید منظور داشت و قلوب را با کراهت و تنفر وادار به کسب نکرد.
و از این احادیث و احادیث دیگر استفادۀ ادب دیگر شود که آن نیز از مهمّات باب ریاضت است. و آن عبارت از «مراعات» است. و آن، چنان است که سالک در هر مرتبه که هست، چه در ریاضات و مجاهدات علمیّه یا نفسانیّه یا عملیّه، مراعات حال خود را بکند و با رفق و مدارا با نفس رفتار نماید و زاید بر طاقت و حالت خود تحمیل آن نکند؛ خصوصاً برای جوانها و تازه کارها این مطلب از مهمّات است که ممکن است اگر جوانها با رفق و مدارا با نفس رفتار نکنند و حظوظ طبیعت را به اندازۀ احتیاج آن از طرق محلّله ادا نکنند، گرفتار خطر عظیمی شوند که جبران آن را نتوانند کرد؛ و آن خطر آن است که گاه نفس به واسطۀ سخت گیری فوق العاده و عنان گیری بی اندازه عنان گسیخته شود و زمام اختیار را از دست بگیرد و اقتضائات طبیعت که متراکم شد و آتش تیز شهوت که در تحت فشار بی اندازۀ ریاضت واقع شود، ناچار محترق شود و مملکت را بسوزاند. و اگر خدای نخواسته سالکی عنان گسیخته شود یا زاهدی بی اختیار شود، چنان در پرتگاه افتد که روی نجات را هرگز نبیند و به طریق سعادت و رستگاری هیچ گاه عود نکند.
🔍 ادامه👇
🕋🕋🕋🕋🕋
کانال رسمی معاونت جامعه و مردم
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
ویژه ائمه محترم جماعات
https://eitaa.com/emam_jamaat