🔴 عقلانیّت شجاعانه یا محافظه کاری بزدلانه؟!
🔻 بعضی‌ها اسم «عقل» و «عقلانیت» را که می‌آورند، منظورشان از عقلانیت، «ترسیدن» است؛ وقتی می گویند «عاقل» باشید، یعنی «بترسید»؛ یعنی «منفعل» باشید؛ یعنی از مقابل دشمن «فرار» کنید؛ نه این درست نیست؛ «ترسوها» حق ندارند اسم «عقلانیت» را بیاورند.»
(رهبرانقلاب ۹۹/۷/۲۱)
🔻در تبیین فرمایشات رهبر عزیز انقلاب نکاتی تقدیم می گردد:
1⃣ جریان تحریف، به خصوص در سالهای اخیر، همواره تلاش نموده تا در تعریفی کاملاً واژگونه، محاسبه غلط ناشی از «ترس» (یا همان «محافظه کاری») را «عقلانیّت» و محاسبه درست همراه با «شجاعت» را «بی عقلی»، «تندروی» و «تصمیم احساسی» معنا کند. البته این مسئله از نمونه های قرآنی و تاریخی نیز برخوردار است. به عنوان نمونه قرآن از کسانی یاد میکند که برای «سازش» و اظهار دوستی با دشمن، توجیهات به ظاهر عقلائی همچون «جلوگیری از ناامنی» را بهانه می آورند، در حالیکه دلیل اصلی این کار آنان «ترس» است: «فَتَرَى الَّذِينَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشى أَنْ تُصِيبَنا دائِرَةٌ؛ میبینی افرادى را كه در دلهايشان بيمارى است در (دوستى و سازش با) آنان(دشمنان) بر يكديگر پيشى میگيرند، و میگويند میترسيم حادثه اى براى ما اتفاق بيفتد.» (مائده: ۵۲)
2⃣ مراقبت لازم است تا کسانی به اسم تدبیر نسخه ی سازش تجویز نکنند. رهبر انقلاب در بیاناتی ضمن استناد به همین آیه (مائده_۵۲) می فرمایند: غالباً بعضى در ميان خودِ ملت هاى ما و از خودِ ما، به پيروى از دشمن، ما را به رها كردن اصول مان توصيه میكنند و آن را «تاكتيك» و « تدبير » مینامند! (۱۳۸۵)
🔻 ایشان در بیان دیگری می فرمایند: « آن کسانی که خیال کردند و خیال میکنند عقل اقتضاء می کند که انسان گاهی در مقابل دشمن کوتاه بیاید، امام درست نقطه‌ی مقابل این تصور حرکت کرد. عقلانیت امام و آن خرد پخته ی قوام یافته ی این مرد الهی، او را به این نتیجه رساند که در مقابل دشمن، کمترین انعطاف و کمترین عقب‌نشینی و کمترین نرمش، به پیشروی دشمن می‌انجامد» (۹۰/۳/۱۴)
3️⃣ اصلی ترین و مهمترین جنبه «عقلانیت» این است که انسان در محاسباتش ذهنی اش، هوای نفس و امراض قلبی اش را دخالت ندهد. امراضی همچون ترس، راحت طلبی، قدرت طلبی و .... انسانی که در محاسبات ذهنی اش، خواسته یا ناخواسته، امراضی همچون ترس، راحت طلبی و قدرت طلبی دخالت دارد، اگرچه «عالم» باشد، اما «عاقل» نیست. چراکه درواقع امیال نفسانی او هستند که برای او «تصمیم سازی» می کنند، نه عقل او.
4⃣ ملاک دیگر عقلانیت، توجه و دخالت دادن قوانین غیرمادی و معنوی و غیبی عالم در تصمیمات فردی و حکومتی است.
🔻رهبرانقلاب در این زمینه می فرمایند: «من همین‌جا تأکید کنم یکی از خطاهای محاسباتی این است که انسان در چهارچوب عوامل محسوس و صرفاً مادّی محدود بماند؛ یعنی عوامل معنوی را، سنّت های الهی را، سنّت هایی که خدا از آنها خبر داده است، آن چیزهایی را که با چشم دیده نمی شود، ندیده بگیرد؛ این یکی از خطاهای بزرگ محاسباتی است. خداوند فرموده است: «اِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم وَ یُثَبِّت اَقدامَکُم.» دیگر از این واضح‌تر؟ اگر شما در راه خدا حرکت کنید، دین خدا را نصرت کنید، خدا شما را نصرت خواهد داد؛ این سنّت الهی است... این را قرآن گفته است، با این صراحت که وعده‌ی الهی است؛ ما هم در عمل آن را تجربه کرده‌ایم.» (۹۳/۴/۱۶)