📈 گزارشی از نشست "نگاهی نو به مفاد قاعده لاضرر؛ با تکیه بر مبانی انسان‌شناسی قرآن کریم"- بخش اول ✳️ ارائه دهنده: حجت الاسلام علی اصغر هادوی نیا 🔹تاثیر قاعده لاضرر بر عدالت اجتماعی از موضوعاتی است که جایگاه آن را روشن می‌کند. در مورد دلایل این قاعده چهار آیه را می‌توان مورد اشاره قرار داد؛ آیه ۲۳۱ بقره، آیه ۲۳۳ بقره، آیه ۲۸۲ بقره و آیه ۱۲ سوره نساء. 🔹در مورد روایات هم مهم‌ترین روایت، روایت سمرة بن جندب مورد توجه است که در انتهای آن به ضرر و ضرار اشاره شده است. در مورد دلیل عقلی هم آیت‌الله العظمی مکارم این قاعده را مستقل عقلی در نظر گرفته و گفته‌اند ارتکازی است. 🔰دو عنصر اصلی از مبانی انسان‌شناسی اسلام در اینجا مطرح است: 1️⃣ فطرت: کمال خواهی و لذت طلبی مطلق از گرایشات آفرینش خاص انسان است، ریشه در حب ذات دارد و قرآن هم اینها را تایید می کند. این دو ویژگی، منشا بیشینه سازی است. 2️⃣ ابعاد وجودی انسان: دارای دو ساحت جسم و روح است و آگاهی که سبب اطلاع انسان از وجود خود است، شامل چند بخش است: آگاهی به جنبه مادی زندگی، آگاهی به جنبه خیر دنیوی و آگاهی به احتمال زندگی بعد از مرگ. انسان با توجه به این ابعاد، لذات سه‌گانه‌ای دارد. 🔹نتیجه این دو بحث آن است که قاعده رفتاری انسان بیشینه‌سازی زندگی مادی، معنوی و آخرتی با بهترین ترکیب است. 🔹نفع بر خلاف ضرر است بنابراین خلاف بیشینه‌سازی، کمینه‌سازی ضررهای مادی، معنوی و اخروی است و این خودش تبدیل به یک قاعده رفتاری خواهد شد؛ بنابراین قاعده لاضرر بیانگر آن است که در اسلام ضرر بیشتر تأیید نشده است. 🆔 @emh_ismc_ir