بقیة الله کجاست؟ در فراز دعای ندبه با کلمه أین (کجاست)، از امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام و فرزندان آن حضرت تا امام حسن عسکری علیه السلام سراغ گرفته شد، در این فراز امام علیه السلام چنین ادامه می‌دهد: «کجاست آن بازماندة (نعمتهای) الهی که در بین عترت هدایتگر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم قرار دارد و از آنها خارج نیست؟ » أَیْنَ بَقِیَّةُ اللَّهِ الَّتِی لاَتَخْلُو مِنَ الْعِتْرَةِ الْهَادِیَةِ. 🌸 در اینکه منظور از «بقیة الله» چه کسی است؟ باید به چند نکته توجه کرد: نکته اول: قطعاً طبق تصریح دعا بقیة الله از عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بیرون نیست. نکته دوم: کلمه «بقیة الله» در قرآن مجید یک بار در سوره هود آیه ۸۶ به کار برده شده است، (بقیة الله خیرٌ لکم إن کنتم مؤمنین). 🌸 در این آیه مخاطب قوم شعیب هستند که خداوند پس از نهی از کم فروشی و فساد در زمین می‌فرماید: بقیّة الله برای شما بهتر است، اگر مؤمن باشید که منظور از بقیة الله در این آیه، سود و سرمایة حلال و یا پاداش الهی است. همان طور که مفسرین در ذیل این آیه بیان کرده اند مخاطب آیه قوم شعیب اند اما هر وجود سودبخشی که از طرف خداوند برای بشر باقی بماند و مایة خیر و سعادت او شود؛ بقیة الله محسوب می‌شود. نکته سوم: در ذیل آیة فوق، روایت‌های متعددی وجود دارد که بیان گر این است که منظور از بقیة الله [۱]، وجود مقدس حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است؛🌸 زیرا از مجموع سرمایه‌ها و امکانات معنوی و مفیدی که خداوند در اختیار بشر گذاشته؛ تنها او باقی مانده است. در اینجا به دو روایت اشاره می‌کنیم: ۱. شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید: آیا به امام قائم علیه السلام به عنوان امیر مؤمنان، سلام می‌کنند؟ امام صادق علیه السلام فرمود: «خیر، آن نام را خدا مخصوص امیرمؤمنان علی علیه السلام قرار داده، پیش از او کسی به این نام نامیده نشده و بعد از او هم جز کافر، آن نام را بر خود نمی نهد. » [۲] عرض کرد: قربانت شوم، پس چگونه بر او سلام می‌کنند؟ فرمود: «ألسّلام علیک یا بقیة الله»، 🌸 سپس این آیه را قرائت نمود: (بقیة الله خیر لکم ان کنتم مؤمنین) [۳] . ۲. در کتاب «اکمال الدین» از امام باقر علیه السلام نقل شده است: نخستین جمله ای که حضرت مهدی علیه السلام پس از قیام خود می‌گوید، این است: ( (بقیة الله خیرٌ لکم إن کنتم مؤمنین) ). سپس می افزاید: منم بقیة الله، حجّت و خلیفة او در میان شما. پس از آن هیچ کس بر او سلام نمی کند مگر این که می‌گوید: «السلام علیک یا بقیة الله فی أرضه». بنابراین با توجه به نکتة اوّل که مصداق بقیة الله از دایرة عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بیرون نیست و نکتة دوم که منظور از «بقیة الله خیر لکم» هر وجود نافعی است که از طرف خدا برای بشر باقی مانده و مایه خیر و سعادت او گردد و نکتة سوم یعنی روایاتی که نقل شده، نتیجه می‌گیریم مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف، آخرین امام، از روشن ترین مصادیق بقیة الله می‌باشد. ---------- [۲]: لا، ذاک اسم سمّی الله به امیرالمؤمنین لم یسمّ به احد قبله و لایسمّی به بعده إلاّ کافراً. [۳]: اصول کافی، جلد دوم، ص ۲۷۵. @entezar_ma313