❇️ پارادوکس آزادی در لیبرالسم اقتصادی ❎ دکتر غنی نژاد در مناظره با دکتر درخشان، آزادی را تقدیس کرد و به عرش برد، ولی سوال، آزادی از چه چیزی مطلوب است ؟ ❇️آمارتیا سن یکی از فیلسوفان اقتصادی معاصر تلاش می کند در کتاب توسعه به مثابه آزادی (development as freedom) بین عقل و میل آشتی برقرار کند. وی می‌گوید توسعه یعنی افراد آزاد باشند که راهی که بر آن دلیل دارند را دنبال کنند. ❇️ تحلیل او وظیفه گرایانه کانتی است و تلاش کرده بین عقل گرایی و لیبرالیسم آشتی برقرار کند. او به شدت مطلوبیت گرایی غالب در اقتصاد را نقد می کند و از انسان اقتصادی آن با عنوان عاقل دیوانه (rational fool) یاد می‌کند ✳️ ولی تلاش سن با رویکرد غالب در اقتصاد که اقتصاد و توسعه را میل-محور تعریف می کنند متفاوت است. علاوه بر اینکه تلاش سن هم به خاطر رویکرد الحادی اش به نتیجه نمی رسد و در نهایت او هم به امیال انسان تن می دهد. باز هم آزادی یعنی تبعیت از امیال نفسانی. ❇️عقبه اقتصاد متعارف به رویکرد میل محور امثال هیوم و سپس بنتام بر می‌گردد که بر اساس آن کاری درست است که امیال و لذت انسان را بیشینه کند، در این قضاوت جایی برای خدا و جهان‌بینی الهی وجود ندارد، دلیل هم در چارچوب تنگ مادی‌گرایی اسیر می شود. ❇️ در چارچوب تفکر اقتصاد لیبرالی، آزادی در نهایت به ورطه آزادی امیال می غلطد، در حالی که در رویکرد اسلامی آزادی واقعی یعنی رهایی از هوا و هوس و تبعیت از فطرت الهی، در این چارچوب بالاترین آزادی می‌شود آزادی معنوی (رک به مباحث شهید صدر و مطهری در مورد آزادی واقعی و معنوی) ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2