💠 حق الناس و مصادیق آن
✍ حق الناس دارای معنای عام و فراگیر است. حقالناس فقط به حقوق مالی اختصاص ندارد بلکه جان و آبروی افراد را نیز در برمیگیرد. از اینرو غیبت، تهمت، سخنچینی و آزار و اذیت کردن دیگران را نیز حقالناس شمردهاند. شاید بتوان حق الناس را به ۳ قسم تقسیم کرد:
۱) حقوق طبیعی: یعنی هر کس دارای حق طبیعی است و اگر انسانی این حق را از کسی بگیرد، حق وی را پایمال کرده است. حقوق طبیعی مثل: حق امنیت، حق آزادی. مثلا اگر با عملی مانع آرامش خاطر دیگران شویم حق طبیعی آنها را پایمال کرده ایم و حق الناس بر گردن داریم.
۲) قسم دوم، حقوق موضوعه است؛ یعنی مجموعه قواعد مدنی، نظامی و سیاسی که قانون گذار وضع می کند. برخی از حقوق ریشه در قرآن و احادیث ندارد بلکه قوانین موجب وضع آن می شود. مثلا قانون است که هنگام سبز بودن چراغ راهنما برای راننده، عابر پیاده وظیفه دارد بایستد و بالعکس. اگر کسی این قانون را رعایت نکرد در اصل سلب حقوق از دیگران کرده است و این حق الناس است.
۳) قسم سوم حقوق دینی است؛ حقوقی که شرع مقدس قرار داده است. مثل زکات که حق فقرا است. انسانی که این حق را نمی پردازد در اصل به فقرا لطمه وارد می کند یا خمس که خداوند فرموده یک پنجم اموال خود را برای مصارفی که وجود دارد، داده شود. اگر کسی این حقوق را پرداخت نکند، مرتکب حق الناس شده است.
https://eitaa.com/eslam20