⁉️« #چگونگی_انتقاد_سازنده »
🔴انتقاد و گله‌مندیِ مطابق با مبادی اسلامی یکی از اصول برجسته و حیاتی در تعاملات اجتماعی‌ِحقیقی و مجازی است.
♦️بایسته‌ها و ضروریات انتقاد نسبت بیکدیگر در جریان خودی وانقلابی به چه صورت است؟
۱. نیت خالصانه و اصلاح‌گرانه:
انتقاد باید با نیت صواب و اصلاح و سازندگی انجام شود. غایت از آن باید بهبود وضعیت و رفع مشکلات باشد، نه تخریب و تضعیف شخصیت‌ها و نهادها.
و ما أُمِروا إلا لِيَعبدوا الله مُخلِصينَ له الدِّينَ...
۲. احترام به کرامت انسانی:
انتقاد دیپلماتیک، باید به کرامت و شخصیت افراد، احترام و کرنش ببخشد. بهره‌جویی از الفاظ توهین‌آمیز و تحقیرآمیز نه تنها کج‌خلقی و رذل است، بلکه می‌تواند باعث ایجاد تنش و توفیر شود.
افسوس بر مجاهدی که مجاهد دیگر را ریش‌دراز و عمامه‌صورتی و هزاران القاب خفت‌بار دیگر می‌نامد...
عسى أن يَكُنَّ خَيراً مِنهُنّ وَلَا تَلمِزوا أَنفُسَكم وَلَا تَنابَزوا بالألقاب بِئسَ الإسمُ لِإسمُ الفُسُوقُ بَعدَ الإِيمان...
۳. استناد به منابع موثق:
انتقاد باید منوط بر یقینیات و منابع معتبر و مستند باشد. بهره‌جویی از شایعات، ظنّیات و گمان‌های شاذ می‌تواند به بی‌اعتمادی و تفرقه دامن زند.
يا أيها الذين آمنوا اجتنبوا كثيرا من الظن إن بعض الظن إثم...
۴. اهمیت به دیدگاه مخالف: این منش و این کردار، احترام به تنوع دیدگاه‌ها و تقویت فرهنگ گفت‌وگو را مصور میکند.
وَ شاوَرهم فی الامر...
۵. ارائه راهکار راشد و سازنده:
انتقاد باید حاوی راهکاری هوشیارانه، طریقی چهارچوب‌دار و منوالی راشد برای معالجه و جبران مافات باشد.
ادع الی سبیل ربک بالحکمة والموعظة الحسنة وجادلهم بالتی هی احسن ...
۶. پاس‌داشتن عدالت و انصاف:
نمی‌توان به سبب کشمش‌های شخصی یا حزب سیاسی، انتقاد غیرمنصفانه و جانبدارانه انجام داد.
وَلَا يَجرِمَنَّكم شَنَانُ قَوم على ألا تَعدِلُوا اعدِلُوا هو أَقرَبُ لِلتَقوَى...
۷.تعیین زمان و مکان مساعد و توجه به تأثیرات اجتماعی:
انتقاد در جامعه اسلامی باید با توجه به تأثیرات اجتماعی آن انجام شود و نباید مخرب باشد، نباید همبستگی و وفاق را عفونی کند. انتقادی که باعث ایجاد تفرقه و کشمش در جامعه ولایی شود، نمی‌تواند سازنده و مفید باشد بلکه یک عفونت است.
إِنّمَا المؤمِنُونَ إِخوَةٌ فَأَصلِحُوا بَينَ أَخَوَيک...
✍ سجاد انجم‌شعاع