نشست علمی-تخصصی با موضوع "تحلیل زبان رمزی قرآن کریم" از سوی انجمن علمی دانشجویی دانشکده علوم قرآنی آمل با ارائه دکتر جواد فرامرزی؛ استادیاردانشگاه و عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل به صورت زنده و به مدت 90 دقیقه در سامانه ادوب کانکت با حضور دانشجویان محترم قرآنی برگزار شد.
دکتر فرامرزی بیان داشت: زبان قرآن، از جمله موضوعات نوین در مباحث قرآنی است که سابقه آن در کشور ما از سه دهه فراتر نمی رود. کتاب هایی نیز در این زمینه تالیف شده که از رویکرد جدیدی نسبت به قرآن برخوردار است؛ به ویژه در سطح جهان اسلام، طیف متفکران و روشنفکران نومعتزله به این بحث ورود پیدا کرده اند. مخالفان این مباحث جدید هم کتاب ها و مقالات مختلفی در خصوص روش شناسی و تحلیل فهم زبان قرآن نگاشته اند.
وی گفت: زبان قرآن دو خاستگاه دارد: در مباحث علوم قرآنی که تنها مختص مسلمانان نیست و پیروان ادیان دیگر از جمله مسیحیان نیز بحث زبان دین یا زبان خدا را مطرح کرده اند. همچنین در مباحث کلام جدید هم این موضوع بحث شده و موافقان و مخالفان نظرات مختلفی را بیان نموده اند.
دکتر فرامرزی تصریح کرد: پیرامون زبان قرآن، چهار دیدگاه وجود دارد: زبان عرفی قرآن، زبان کبریایی قرآن که مربوط به مباحث آخرالزمان و آیات معاد است، زبان رویایی قرآن که عبدالکریم سروش از نومعتزلانی است که در این زمینه نظراتی را مطرح کرده است و زبان رمزی قرآن.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآنی آمل در ادامه به وجود رمز در قرآن اشاره کرده و اذعان داشت: رمز در لغت به معنای ایما و اشاره با اعضا و جوارح و بدون صوت است. در قرآن کریم تنها یک بار در آیه 41 سوره آل عمران واژه رمز آمده؛ «قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمْزًا» که در این آیه خداوند از حضرت زکریا (ع) خواسته با مردم به زبان رمز صحبت کند. در برخی آیات دیگر به صورت مفهومی به زبان رمزی قرآن اشاره شده مانند آیاتی که از لوح محفوظ، کتاب مکنون و کتاب مبین سخن به میان آمده است.
دکتر فرامرزی تصریح کرد: رمز، از موضوعات علوم بلاغی و جایگاهش ذیل مباحث کنایه بوده و رابطه عموم و خصوص مطلق بین آن ها وجود دارد، به همین دلیل خودش ناشناخته مانده است. در تفاسیر هم به صورت رسمی زبان رمزی مطرح نشده بلکه مفسران در میان مباحث تفسیری خود به آن اشاره ای داشته اند.
وی گفت: از جمله علومی که می توان زبان رمزی قرآن را در آن یافت، علم عرفان است. علامه حسن زاده آملی از علمای عرفان، در تفسیر سدره المنتهی معتقد است زبان قرآن و زبان روایات، رمزی است. از جمله مهم ترین طرفداران زبان قرآن میان عرفا می توان منصور حلاج، ابوعبدالرحمن سُلمی، قُشیری، عین القضات همدانی و ابن عربی را نام برد.
دکتر فرامرزی بیان داشت: در چندین آیه از قرآن مجید، خداوند از مثال و امثال سخن به میان آورده مانند آیه «وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاس» و یا در توصیف بهشت، عالم برزخ و قیامت از زبان مثالی استفاده نموده تا برای بشر، قابل فهم باشد. از آن جایی که عرفا قائل به سیر و سلوک هستند، معتقدند آن چه در قرآن آمده، رمز است و باید با سیر و سلوک و طی طریق، جنبه حقیقی آیات را دید و تاویل کرد.
وی در پایان با تاکید بر آن که نباید ظواهر قرآن را نادیده گرفت اظهار داشت: وقتی از رمز سخن به میان می آید به این معنا نیست که نباید به ظاهر قرآن توجه کرد. از آن جایی که رمز از اقسام کنایه است، در کنایه معنای اصلی جمله حفظ می شود ضمن آن که یک معنای ثانویه هم درنظر گرفته می شود.
#انجمن_علمی_دانشجویی
#علوم_قرآنی_آمل
@quran_amol