دعا؛ برنامه مؤکد رمضان
[منبر ۲۰ دقیقه ای]
[ نکاتی برگزیده تقدیم می شود تا به سلیقه سخنران به مقدار ۲۰ دقیقه انتخاب و ارائه شود]
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ صَلّیَ اللهُ عَلَى خَیرِ خَلْقِهِ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِین اما بعد؛ «وَإِذا سَأَلَكَ عِبادي عَنّي فَإِنّي قَريبٌ ۖ أُجيبُ دَعوَةَ الدّاعِ إِذا دَعانِ ۖ فَليَستَجيبوا لي وَليُؤمِنوا بي لَعَلَّهُم يَرشُدونَ﴿۱۸۶ بقره﴾
و هنگامی که بندگان من، از تو در باره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم! دعای دعا کننده را، به هنگامی که مرا میخواند، پاسخ میگویم! پس باید دعوت مرا بپذیرند، و به من ایمان بیاورند، تا راه یابند (و به مقصد برسند)!»
🌙بیان احکام
اگر کسی فراموش کند که روزه است و از سر فراموشی هر یک از مفطرات از قبل خوردن،آشامیدن و آمیزش جنسی را مرتکب شود، روزهی او باطل نمیشود، ولی هر لحظه که یادش آمد باید فوراً از خوردن ، آشامیدن دست بکشد و دهانش را خالی کند. همین طور باید از حال آمیزش خارج شود وگرنه روزهاش باطل است.
❇️نکات کلی مقدماتی
🔷تناسب دعا با رمضان
➖آیهی «و اذا سألک عبادی عنّی فانّی قریب اجیب دعوة الدّاع اذا دعان» در سورهی بقره، در خلال آیات مربوط به روزه و ماه رمضان است. و این نشان دهنده اهمیت دعا در رمضان و هنگام روزه داری است.
➖ پیامبر(ص) در کلام انگیزشی خطبه شعبانیه مؤمنان را به دعا ترغیب فرموده اند؛«... وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُمْ بِنِیَّاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یُوَفِّقَکُمْ لِصِیَامِهِ وَ تِلَاوَةِ کِتَابِه».(۱)
و دعاهای شما مستجاب، پس، از پروردگار خویش با نیت های راستین و دلهای پاک، بخواهید که توفیق روزه این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید.
➖امام کاظم (ع) زمان افطار را موقعیتی مناسب برای دعا میداند و میفرماید: «دَعْوَةُ الصَّائِمِ یُسْتَجابُ عِنْدَ إِفْطارِهِ؛ دعای روزهدار در هنگام افطار پذیرفته است.»(۲)
🔷 دعا یک فضیلت است
مؤمن دعا كننده با انسانی که خدا غافل است یکی نیستند.و سنّت خداوند لطف به اوّلى را اقتضا میکند نه دوّمى.
آرى، دعا و گفتگو با خداوند، ظرفيّت انسان را براى دريافت الطاف الهى بيشتر مىكند. همانگونه كه توسل و زيارت اولياى خدا، شرايط انسان را عوض مىكند. چنانكه اگر كودكى همراه پدر به مهمانى رود، دريافت محبّتش بيش از آن خواهد بود كه تنها برود.
بنابراين دعا، زيارت و توسل، سبب تغيير شرايط است، نه برهمزدن سنّتهاى قطعى الهى.
➖ استاد مطهری می نویسد:
«قطعنظر از اجر و پاداشی که برای دعا هست و قطعنظر از اثر استجابتی که بر دعا مترتب است، دعا اگر از حد لقلقه زبان بگذرد و دل با زبان هماهنگی کند و روح انسانی به اهتزاز درآید، یک روحانیت بسیار عالی دارد؛ مثل این است که انسان خود را غرق در نور میبیند. شرافت گوهر انسانیت را در آنوقت احساس میکند. آنوقت خوب درک میکند که در سایر اوقات که چیزهای کوچک او را به خود مشغول داشته بود و او را آزار میداد، چقدر پست و ساقط و اسفل بوده.
انسان وقتیکه از غیر خدا چیزی میخواهد، احساس مذلت میکند؛ ولی وقتی از خدا میخواهد، احساس عزّت. به همین جهت، دعا هم طلب است و هم مطلوب، هم وسیله است و هم عنایت. اولیاء خدا هیچچیزی را بهاندازه دعا خوش نداشتند. همه خواهشها و آرزوهای دل خود را با محبوب واقعی در میان میگذاشتند و بیش از آن اندازه که به مطلوبهای خود اهمیت میدادند، به خود طلب و نیاز اهمیت میدادند.»(۳)
🔷دعابرای همه خواسته ها
➖امام محمدباقر(ع)»:
ولاتُحقِّروا صَغیراً مِن حَوائِجِكُم، فَاِنَّ اَحَبَّ المُؤمِنینَ اِلَی اللهِ تَعالی أَسأَلُهُم.
حاجتهای کوچک خود را خُرد و ناچیز نشمارید. در نزد خدای متعال محبوبترین مؤمنان آن کسی است که بیش از همه حاجتها و خواستههای خود را از خداوند مسألت مینماید.(۴)
➖«فيما أوحَى اللّه ُ إلى موسى (ع) : يا موسى ، سَلْني كلَّ ما تَحتاجُ إلَيهِ ، حتّى عَلَفَ شاتِكَ ، و مِلحَ عَجينِكَ» در آنچه خداوند به موسى وحى كرده است : اى موسى! هر چه نياز دارى از من بخواه ، حتّى علوفه گوسفند و نمك خميرت را.(۵)
🔺در ادامه در دو محور عوامل و موانع استجابت را بررسی میکنیم🔺
🔻 ادامه دارد 👇👇