یادداشت فقهی سیاسی در باب (نظارت شورای نگهبان) ❓چرا شورای نگهبان باید ناظر بر انتخابات مجلس خبرگان رهبری،ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی باشد؟ خلاصه پاسخ مرحوم شهید بهشتی به عنوان نائب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی وقت این بوده بهتر است مقام نظارت خارج از مقام اجرا و آلودگی های آن باشد تا انتخابات بدون جهت گیری و نفوذ انجام شود. ✍🏻استدلال این حقیر علاوه بر بیان شهید بهشتی این است که چون شورای نگهبان بهترین رصد گران تقنین اند پس بهترین مفسران آن نیز هستند بالنتیجه بهترین رصدگران اجرای قانون خواهند بود. ❓❓چرا رهبری این نظارت ها را بر عهده نمی گیرد؟ شهید بهشتی بحث را مبتنی بر فارغ البال بودن هر چه بیشتر رهبری مطرح فرمودند لکن به عقیده حقیر در تکمیل فرمایشات ایشان،درست است که ،رهبری این امر را تفویض به شورای نگهبان نموده اند لکن خروجی این تفویض مقید و مشروط به تایید نظر رهبری نیست و فقها و حقوقدانان شورای نگهبان در ارائه نظر از اجتهاد خویش بهره مندند. 🖊این نکته مهم ،هم شبهه تجمیع قدرت و دیکتاتوری را دفع می کند و هم دور معروف در حقوق خبرگان رهبری و شورای نگهبان معرفی۶ فقیه را می شکند. ❓❓❓این نظارت شورای نگهبان چگونه است؟ آیا استصوابی در قانون مطرح شده است؟ در اصل ۹۹ قانون اساسی که در خصوص وظایف شورای نگهبان است،نوع نظارت مطرح نشده ؛لکن این نظارت ،نظارت استصوابی است و به نظر حقیر هم کاملا قابل دفاع است 🖊برای اثبات آن از یک مقدمه مختصر ناگزیریم: ✍🏻مقدمه: مفهوم نظارت در فقه در باب وصیت مطرح شده است.آنجا که موصی میتواند در کنار شخصی که به عنوان وصی انتخاب میکند،فرد یا افرادی را نیز به عنوان ناظر برگزیند و در واقع ،ناظر یا ناظران را به نوعی در عمل به وصیت دخالت می دهد،حال این نظارت دو گونه است: 1⃣نظارت استطلاعی: صرفا کسب اطلاع است بدون عمل .مثلا در وصیت ،صرفا کسب اطلاع از نحوه اجرای وصیت. 2⃣نظارت استصوابی : کسب اطلاع با عمل و تاثیر گزاری مستقیم. مثلا سازمان بازرسی کل کشور طبق قانون ناظر است لکن نظارت او استطلاعی است. اما تعزیرات،استصوابی نظارت می کند. ✍🏻ادله استصوابی بودن نظارت شورای نگهبان: 1⃣خود آنها در مقام تفسیرند و تفسیر آنها از نظارت در اصل ۹۹ نظارت استصوابی است 2⃣معمولا اگر در کنار مقام نظارت ،مقام ذی صلاحی نیز به عنوان عمل بر طبق گزارش این نظارت معرفی شده باشد،معلوم می شود که مراد از نظارت استطلاعی است اما اگر نظارت به تنهایی به کار رود،و قید متصل و منفصلی در باب شخصیت یا ارگان ذی صلاحی نداشته باشد ،قرینه ای است بر استصوابی بودن نظارت که در خصوص شورای نگهبان این چنین است. 3⃣به زعم حقیر دو دلیل اول مستقل نیستند و مضاف بر آن یک دلیل ، به طریق برهان خلف عارضم اگر نظارت شورای نگهبان استطلاعی باشد،اجرای وفق گزارش آن نظارت ، باز نظارت می خواهد و نقل الکلام و الکلام الکلام ✍🏻یعنی علاوه بر آنکه اجرای نظارت به واسطه مجری غیر از شورای نگهبان نیز نظارت می خواهد به علاوه نحوه این نظارت نیز باز تفسیر پذیر است. لاجرم دفع دو محذور باز به خود شورای نگهبان باز می گردد. فثبت که نظارت شورای نگهبان ،استصوابی است. و السلام علیکم و رحمه الله 🆔 @boorhan_fathi 📖کانال رسمی میثم فتحی در تلگرام 🔍کانال رسمی میثم فتحی در ایتا: https://eitaa.com/fathi_boorhan