📚 فلسفهی_فلسفهی_اسلامی
✍️ استاد_یزدانپناه
💢بخش 🔟
❇️ معیار بداهت مفاهیم از دیدگاه فیلسوفان مسلمان
🔘 دیدگاه استاد یزدان پناه 3️⃣
⏺تعریف
▪️ در فرایند تعریف، به دنبال آنیم که بدانیم مفهوم حقیقی از چه مفاهیمی تشکیل شده است و بر اساس روشن و معلوم بودن چه مفاهیمی، معلوم می گردد. مسئله تعریف دربارۀ مفاهیم حقیقی مطرح می شود.
▪️ بحث دربارۀ «مای حقیقیه» است، که ناظر به تعریف پس از اثبات وجود دربارۀ امر موجود است. بحث دربارۀ تصور حقایق نفس الامری است، که شامل عدم هم می شود. بحث دربارۀ تصورات حقیقی و تعریف های نفس الامری است که در آن عقل صریح حاکم است.
⏺ تعریف حقیقی
▪️ تعریف حقیقی، یافتن معرفتی است که آن را نداریم، و این گونه تعریف، کار فکری عقل است که از آن تعبیر می کنیم به کار عقل صریحِ حصولیِ کلی.
▪️تعریف حقیقی با فکر و تعقل به دست می آید. ملاصدرا می گوید تعریف مربوط به مفاهیم کلی است. این از آن روست که با تعریف حقیقی می خواهیم به حقیقت ذات برسیم، و ذات، امری کلی است.
▪️مسئلۀ تعریف دار بودن یا نبودن، یعنی بدیهی تصوری بودن یا نبودن، ناظر به فضای عقلی است و بداهت نزد عقل در نظر است.
▪️در روند یافتن معرفت های تصوری و تصدیقی، به معرفت هایی می رسیم که معلوم بودنشان به معرفت های دیگر وابسته نیست. از همین جاست که تقسیم معرفت به بدیهی و نظری شکل می گیرد.
⏺تصور بدیهی و نظری
▪️ تصور بدیهی آن است که بیّن بنفسه باشد؛ یعنی به حسب ذات خود معلوم باشد و معلوم بودن آن، محتاج معلوم بودن مفهوم دیگری نباشد. اما آنچه با واسطه گری مفاهیم دیگر فهم می شود، نظری است.
⏺ معیار بداهت مفهوم وجود
▪️عقل آن گاه که به مفهوم وجود می نگرد، می بیند در معلوم بودن به مفهوم دیگری وابسته نیست و در ذاتش چیزی جز خودش نیست. به همین سبب مفهوم وجود بدیهی است. وجود اظهرالاشیا و اعرف الاشیاست.
📚 منبع: کتاب تأملاتی در فلسفهی فلسفهی اسلامی ص 66_73
📌آدرس کانال؛
🆔
eitaa.com/fekrat_net