💠 #آشنایی_با_عرفان_اسلامی 💠 #استاد_امینی_نژاد 💢بخش 1️⃣3️⃣ 🌐 ادوار پنج گانه عرفان اسلامی (16) 🌐 دورۀ سوم: دورۀ شکوفایی و اوج 🔘 عرفای قرن نهم 1️⃣ خواجه محمد پارسا (م 822) 🔺 وی از اصحاب و شاگردان خواجه بهاءالدین محمد نقشبند است. خواجه توجه ویژه ای به او نشان می داد، به گونه ای که بسیاری را برای تربیت به دست او می سپرد. 🔺 خواجه پارسا صاحب تألیفات مهمی است، از جمله کتاب زیبای فصل الخطاب و همین طور شرح فصوص الحکم می باشد. 2️⃣ شاه نعمت الله ولی (ظ م 834) 🔺 وی از مشاهیر عارفان ایرانی و مؤسس سلسلۀ «نعمت اللهیة» است. در تربیت نفوس و تکمیل مریدان ید طولایی داشت و در این زمینه جذابیت فوق العاده ای نشان داده است و جمعیت های فراوانی به سوی او روی آورده بودند. 🔺 علاوه بر صد رساله ای که از او باقی مانده، دیوان اشعار عارفانه ای دارد. 3️⃣ محمدبن حمزۀ فناری رومی (م 834) 🔺 وی که اهل ترکیه است، در عرفان نظری از محققین طراز اول است و در این زمینه آثار فراوانی دارد، اما مهم ترین اثر او که از آثار مهم عرفانی قرن نهم نیز هست، مصباح الانس است که در آن مفتاح الغیب صدرالدین قونوی را شرح داده است. 🔺 در این کتاب از اقوال و آرای عرفانی برجسته همانند ابن عربی، جندی و در درجۀ اول قونوی و فرغانی استفاده های فراوان می برد. 🔺 از این جهت این کتاب دروازه ای برای راهیابی و آشنایی با بسیاری از آثار درجه اول عرفانی است و هم اینک در سطح سوم حوزه های عرفانی تدریس می شود. 4️⃣ صائن الدین علی بن محمد ترکۀ اصفهانی (م 835) 🔺 وی نوۀ ابوحامد ترکه است و همانند او ابتدا فیلسوف مشایی بوده و سپس به عرفان روی می آورد. بنابراین، زبان تحلیل فلسفی وی مانند جدش غنی و قوی است. 🔺 مهم ترین آثار او شرح فصوص الحکم و تمهیدالقواعد است که اثر اخیر شرح قواعد التوحید جدش می باشد و به تدریج به عنوان اولین متن درسی عرفانی قرار گرفت. 5️⃣ شمس الدین محمد لاهیجی (م قبل از 900) 🔺 وی از لاهیجان گیلان است، اما در شیراز می زیسته و معاصر فیلسوفان بزرگی همانند صدرالدین دشتکی و دوانی است که همۀ آنها با تجلیل از او یاد می نمایند، ولی مهم ترین عامل شهرتش، شرح او بر گلشن راز شیخ محمود شبستری با نام مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز است. 6️⃣ نورالدین عبدالرحمن جامی (م 898) 🔺 جامی از همان ابتدا نبوغ سرشاری داشته، بصورتی که در بیشتر رشته های علمی تحصیلات بسیار عالی یافته، در غالب آنها نیز تألیفاتی ارزنده و ماندگار ارائه کرده است. وی در عرفان شاگرد عبیدالله احرار و سعدالدین محمد کاشغری است که جانشین خواجه بهاءالدین نقشبند، مؤسس سلسلۀ «نقش بندیه» بوده است. 🔺 بنابراین، جامی از عرفای سلسلۀ نقش بندیه است. وی شاگردانی پرورش داده است که از جلمه معاریف آنها، عبدالغفور لاری می باشد که شرح مشکلات نفحات الانس را نوشته است. 🔺 همچنان که گفته شد، جامی در علوم مختلف صاحب آثار است، اما در عرفان، وی آخرین شارح برجسته و مهم افکار ابن عربی در آن عصرهاست و از این جهت ما او را پایان دورۀ سوم عرفان اسلامی برمی شماریم. 🔺اولین اثر عرفانی او که اهمیت فراوانی دارد نقدالنصوص است که با تلاش های قابل تقدیر «ویلیام چیتیک» به صورتی بسیار زیبا و فنی انتشار یافته است. 🔺 از دیگر آثار مهم جامی: اشعة اللمعات در شرح لمعات عراقی، لوامع، لوایح، رسالة فی الوجود، رسالۀ تحقیق مذهب صوفی، متکلم و حکیم، دیوان های مخلتف شعری و نفحات الانس است که اثر اخیر در شرح احوال عرفاست و مورد توجه محققان پسین قرار گرفته است. 📚 منبع: کتاب آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی ص 190_193 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac