📚 #عبرتهای_تاریخ 🔻یکی از افرادی که بعد از پیامبر (ص) به حکومت رسید «عثمان» میباشد. عثمان در طول مدت حکومت خود دچار مفاسد مالی و انحرافات زیادی شد (ر.ک: شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج۱/ص۱۹۸). این مفاسد باعث نارضایتی مردم گردید و عده ای از مردم کوفه و بصره و مصر به مدینه آمده و خانه عثمان را محاصره کردند. 🔻مردم خواستار رفع مظالم بودند، و حضرت علی (ع) نیز تلاش میکرد تا با پادرمیانی ضمن برآوردن خواسته مردم، از وقوع فتنه جلوگیری نماید. در این بین اما عده ای بدنبال این بودند که اعتراضات مردمی را به فتنه بکشانند. از یک طرف طلحه و زبیر مردم را تشویق میکردند که عثمان را بکشند و طلحه رسماً فرماندهی عده ای از معترضین را به عهده گرفته بود. از طرف دیگر معاویه که در شام بود علی رغم درخواست کمک عثمان، در کمک رسانی به او تعلل میکرد، در همین شرایط و در حالی که حضرت علی (ع) موفق شد مردم مصر را راضی به بازگشت به شهرشان نماید، «مروان» که به اصطلاح امروز رئیس دفتر عثمان بود و مهر مخصوص عثمان را در اختیار داشت نامه ای مبنی بر لزوم اعدام معترضین نوشت و مهر عثمان را پای آن زد و نامه را با شتر نشان دار دولتی و از همان راهی که معترضین عازم بازگشت به مصر بودند به طرف استاندار مصر فرستاد. طبیعتاً نامه توسط معترضین کشف شد و همه آنها دوباره به مدینه بازگشتند و تبلیغات طلحه و زبیر برای قتل عثمان کارگر افتاد. طلحه راه نفوذ به خانه عثمان را به معترضین نشان داد و در نهایت عثمان کشته شد و بلافاصله مروان به معاویه ملحق شد. 🔻بعد از قتل عثمان و به حکومت رسیدن علی (ع)، طلحه و زبیر از ایشان سهم خواهی کردند و بعد از شنیدن پاسخ منفی، علیه حضرت علی (ع) شورش کردند با ادعای خون خواهی عثمان و متهم کردن علی (ع) به قتل عثمان!!! حضرت علی (ع) در مورد آنها فرمود: «‌انهم یطلبون دماْ هم سفکوه» آنها خواهان خونی هستند که خود ریخته اند (خطبه ۲۲ و ۱۲۷ نهج البلاغه صبحی صالح) معاویه نیز علی (ع) را متهم به قتل عثمان کرد و علیه ایشان شورش نمود. حضرت علی (ع) خطاب به او فرمودند: «کدام یک از ما با عثمان دشمنی کرد؟ آن کس که او را یاری کرد یا آن کس که عثمان از او یاری طلبید و او را یاری ننمود و منتظر شد تا مرگ را دریابد؟» (نهج البلاغه، نامه 28). 🔻حوداث بعد از مرگ عثمان نشان داد اگر چه مردم در اعتراضات خویش نسبت به عثمان حق داشتند، اما از آنجا که هوشیاری به خرج ندادند افرادی چون طلحه و زبیر و معاویه و مروان با به فتنه کشاندن این اعتراضات، از آن نردبانی برای رسیدن به مطامع خود ساختند. اگر چه طلحه و زبیر از رسیدن به مطامع خود ناکام ماندند اما معاویه توانست از همین فتنه نردبانی برای رسیدن خود و فرزند منحوسش یزید به خلافت بسازد و بعد از یزید نیز مروان به خلافت رسید و بعد از او نیز پسرانش خلافت کردند و بدین ترتیب دوره حکومت نود و یک ساله بنی امیه بر مردم تحمیل شد و ظلمی که در این دوره بر مردم رفت به مراتب بیشتر از مظالم زمان عثمان بود. 🔴 امروز با تذکار این بخش از تاریخ باید بیاموزیم و به هوش باشیم اگر چه اعترضات مردمی نسبت به نابسامانی ها حق است اما مراقب باشیم که مبادا طلحه و زبیرها و معاویه و مروان های زمانه از این اعتراضات سوء استفاده کرده و از آن برای رسیدن به مطامع خود سوء استفاده کنند. ✍ علیرضا اعلایی