🖇 #گراپلاس | یک دهه درجا زدن! 🔻بخش چهارم 🔸شکست توافق هسته‌ای در شکل‌دهی روابط بانکی خارجی یکی از حوزه‌هایی که برای فعالان اقتصادی بسیار اهمیت داشت و به حالت قبل بازنگشت، «روابط بانکی خارجی» بود. توافق هسته‌ای، در برداشتن تحریم‌های بانکی، خصوصاً تحریم‌های ریسک‌محور که از سوی کنگرۀ آمریکا علیه ایران اعمال شده بود، توفیق نداشت. روابط کارگزاری میان بانک‌های ایرانی و بانک‌های خارجی برقرار نشد و بانک‌های بزرگ و مهم، حاضر به همکاری با بانک‌های ایرانی نشدند. در نتیجۀ این وضعیت بود که بخش غیر نفتی نتوانست استفاده مطلوب و مورد انتظار را از اجرای توافق هسته‌ای انجام دهد. 🔹شکست توافق؛ بازگشت و تشدید تحریم‌ها انتظار چندساله برای حصول توافق رفع تحریم‌ها، منجر به معطل شدن اقتصاد شده بود و در کنار آن، برآورده نشدن انتظارات از توافق، فضای شکننده‌ای را در اقتصاد کشور به وجود آورده بود. همچنین، جریان خلق نقدینگی در نظام بانکی با سرعت قابل توجهی به جلو حرکت می‌کرد و مشخص بود که این نقدینگی وارد بخش تولید نشده و انباره‌ای از نقدینگی شکل گرفته است. 🔸دی ماه سال ۱۳۹۶، چند ماه قبل از خروج آمریکا از برجام، نقطه شروع تلاطمات اقتصادی بعد از توافق هسته‌ای بود. با ایجاد محدودیت از سوی امارات، شوک ارزی به بازار ارز ایران وارد شد و همزمان، کاهش سود بانکی در کنار جذابیت بازار ارز، تعادل‌های اقتصادی را دچار تغییر کرد و اقتصاد ایران وارد دورۀ «شوک ارزی» شد. در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷، آمریکا با خروج از برجام، شوک روانی قابل توجهی به اقتصاد ایران وارد کرد و شش ماه پس از آن، با اعمال تحریم‌های رفع شده و افزایش تحریم‌ها تحت کمپین فشار حداکثری، تلاش کرد تا اقتصاد ایران را با فروپاشی مواجه کند. 🔹مهم‌ترین نقطۀ فشار مهم‌ترین نقطۀ فشار، کاهش فروش نفت و عدم دسترسی به منابع حاصل از آن بود. فروش نفت، مهم‌ترین دستاورد ملموس توافق بود و لذا وزن آن نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده بود و محدودیت اعمال شده بر میزان فروش نفت و دسترسی به منابع آن، نسبت به گذشته اثر بیشتری بر اقتصاد داشت. درنتیجه، رشد اقتصادی ایران در سال ۹۷ و ۹۸ منفی شد. با این توضیح مشخص می‌شود که راهبرد اتخاذ شده در مواجهه با تحریم، زمینۀ نوسانات اقتصادی در دهه ۹۰ را مهیا کرده و در مجموع فرازها و فرودها منجر به درجا زدن اقتصاد در دهه ۹۰ شده است. 🔸تداوم تمایل به مذاکره در سال ۱۳۹۷، دولت آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌های رفع شده در توافق را به همراه حجم زیادی از تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال کرد و در مقابل، از ایران درخواست کرد تا به میز مذاکرات جامع برای حصول یک توافق جامع واقعی بیاید تا تحریم‌ها رفع شود. 🔹در آن مقطع، دولت آقای روحانی هرچند در ابتدا با بیان این سخن که «با اروپایی‌ها ادامه می‌دهیم و آمریکا یک مزاحم بود که کم شد» در مقابل فشارهای آمریکا ایستادگی کرد اما با گذر زمان و مشخص شدن این واقعیت که اروپایی‌ها کامل و مطابق با سیاست‌های آمریکا در قبال ایران عمل می‌کنند، زمزمه‌های ضرورت مذاکره به گوش می‌رسید. روحانی ایدۀ دیگری برای مدیریت کشور نداشت و دولت‌مردان او نیز همین‌گونه بودند. 🔸روحانی در مجمع سالیانه بانک مرکزی در دی ماه ۱۳۹۸ گفت: «من بلد نیستم کاری به دنیا نداشته باشم و برای حل مشکلات فقط به داخل نگاه کنم. اگر اقتصاددانی بلد است که تمام روابط خارجی خراب باشد اما اقتصاد مملکت هیچ دست نخورد به ما هم بگوید.» در همان زمان، برخی از صحبت‌ها به گوش می‌رسید که دولت‌مردانِ سطح بالا در دولت روحانی بیان می‌کردند که هرچه زودتر بتوان مذاکره کرد بهتر است. ⏳ادامه دارد... 🌐 #شبکه_گرا 🆔 @geraa_ir