🔰گزیده‌ای از صحبت‌های نشست اول بخش جنبی جشنواره فیلم فجر 🔺موضوع: زبان سینما و راه دانش‌بنیان 🔸مقدمه برخلاف روال متداول و هرساله بخش جنبی جشنواره فجر اصفهان، از برگزاری کارگاه‌های آموزشی فاصله گرفته‌ایم و قصد داریم از مسائل کنونی سینما در قالب نشست‌های گفت‌وگو محور پرسش کنیم. با توجه به وجود انبوه منابع آموزشی در دسترس، آیا می‌توان گفت فقدان مباحث فکری و تاملات مساله‌محور سهم بیشتری از مباحث تکنیکی را در ایجاد وضعیت کنونی سینمای اصفهان به خود اختصاص می‌دهد؟ 🔸جمال احمدی برگزاری جشنواره فیلم فجر در تهران، ملازم با فضای پرهیاهوی رسانه‌ای است. در این فضا مجال بروز این سوال مهیا نمی‌شود که مخاطبین از نسبت خودشان با فیلم‌ها پرسش کنند. برخلاف پایتخت، در شهر اصفهان این امکان مهیاست. در این سلسله جلسات برآنیم که به دنبال یافتن پاسخ پرسش‌هایی از این دست، تامل کنیم. در ایام برگزاری جشنواره، شاهد تولید برنامه‌های تلوزیونی متعددی هستیم که غالبا در دو سطح طراحی می‌شوند. سطح اول، سطح علم سینما، و سطح دوم مربوط به مباحث صنفی است. با این وصف فرصت فکر کردن به مباحث کلی‌تر و علل پیدایش مشکلات جدی سینما فراهم نمی‌شود. از جمله مسائلی که در هیاهوهای رسانه‌ای مغفول می‌ماند، می‌توان به تمرکز سینما در پایتخت، میزان برقراری ارتباط این سینما با مردم، گران بودن فرآیند فیلمسازی که موجب دولتی شدن آن شده است و... اشاره کرد.  واژه دانش‌بنیان، در تعبیر«سینما دانش‌بنیان» اشاره به نوعی روش خاص فیلمسازی ندارد. سینما اصالتا دانش بنیان است. راه دانش‌بنیان، راهی است که می‌شود در آن توام با طرح این مسائل اصلی، به کلنجار رفتن با تکنیک و سعی و خطا پرداخت. فناوری نرم در سینما، همان تعبیری است که شهید آوینی با عبارت آیینگی از آن یاد می‌کند. مخاطب باید بتواند بازتاب تصویر خود را در آیینه سینما ببیند. برای دستیابی به این فناوری نرم باید به وضعیت کنونی سینما در کشور خودآگاه بود. باید متوجه این نکته بود که سینما در کشور ما هنوز به طور کامل محقق نشده و صرف ارزیابی فیلم‌ها در جشنواره‌ها، ملاکی برای تحقق آن نخواهد بود. اساسا سینما هنر صرف نیست و ارتباط تنگاتنگی با صنعت دارد. در فضای نقد امروز، فیلم‌ها بدون توجه به فرآیند تولید، و صرفا تکنیکی مورد بررسی قرار می‌گیرند.   ادبیات دانش بنیان فضای شخصی هنرمندان را می‌شکند و اجازه می‌دهد همه خود را در یک جبهه ببینند. در اینصورت همه می‌توانند درک درستی از جایگاه خود و دیگران داشته، از حاشیه بیرون آمده و مسیر درستی را در پیش بگیرند.  شکل‌گیری زبان سینما، سینماگران را از حیران ماندن در دوگانه ارزیابی جشنواره‌ها، با دو محور ارزیابی‌های فنی و ارزیابی‌های مضمونی، نجات می‌دهد. 🔸سید رسول فاطمی تفاوت گفت‌وگوی حقیقی با مجالس ارائه‌محور در شکستن کلیشه‌هاست. در گفت‌وگوی زنده، مبنا بر ارائه‌ی اظهارنظرهای از پیش تعیین شده نیست و انسان با اعماق تاریک ذهن خود مواجه می‌شود. در هزاران جلسه متداول و معمولی که در حوزه سینما برگزار می‌شود، تمرکز افراد بر حفظ وجهه‌ی خودشان است و اهمیت برگزاری چنین نشست‌های گفت‌وگو محوری، با نظر به این فضای مشهور است که مشخص می‌شود. طرح برخی از پرسش‌ها، خود موجب حرکت و راه‌گشایی می‌شود. پرسش از چیستی راه دانش بنیان، یکی از این همین دست پرسش‌هاست. در پرداختن به مسائل سینما، عده‌ای از کمبود امکانات شکایت دارند اما متوجه فقدان مباحث فکری در فضای سینما نیستند. شاید بتوان گفت ترکیب سینمای دانش بنیان به دلیل شکاف عمیقی که بین علم و عمل وجود دارد،  برای برخی تعجب برانگیز است. آیا می‌توان اعمال انسان را از فکر تهی دانست؟  جداسازی مقام اجرایی و فکری در نهادهای فرهنگی، یک معظل بزرگ است که حتی گریبان جبهه فرهنگی را هم گرفته است. همانطور که در ساخت یک خانه، نمی‌توان کنارهم قرار دادن مصالح را از کاربری آن جدا کرد، در سینما هم نمی‌توان فرم را از محتوا جدا دانست. نمای چشم‌نوازی که در خدمت روایت اصلی فیلم نباشد، معنایی نخواهد داشت. روالی بر سینمای ایران حاکم است که جریان ایده و ساخت را در فرآیند تولید، جدا می‌بیند. این روال، مخل راه دانش‌بنیان است. 🔹جمال احمدی یکی از خصوصیات زبان این است که منسوب به هیچ مخترعی نیست. با نگاه علمی و پژوهشی هم سینما مخترعی ندارد. با نگاهی به تاریخ می‌بینیم که فناوری‌های علمی مقابل پیش‌روی این زبان مقاومت کرده‌اند. آیا می‌توان با توجه به شروع پدیده سینما، نگاهی دوباره به وضعیت فعلی داشت؟ #جشنواره_فیلم_فجر #سینما_و_راه_دانش_بنیان 🆔 @ghabe_hasht