🔖
الگوی سوم؛ زن نه شرقی، نه غربی
در ادبیات انقلابی اسلامی، هر زمان سخن از «الگوی مطلوب زن» به میان میآید، ناخودآگاه نام حضرت فاطمۀ زهرا (سلام الله علیها) به ذهن متبادر میشود، اما چگونه میتوان گفت ایشان، الگوی زنان، خصوصا زنان انقلاب اسلامی به شمار میآیند؟ تا جاییکه مقام «الگوی سوم؛ زن نه شرقی، نه غربی» را بتوان برای بانوان این سرزمین متصور شد.
[۱]. «الگو»، واژهای کلیدی است که میتوان با تبیین مفهوم آن، مفاهیم«تقلید/اقتدا/ اطاعت» را به علت ارتباطشان با واژۀ الگو برای آن بکار برد. گاهی از بعضی مردم که در جستجوی مرجع تقلید هستند، این کلمه را میشنویم که: «میگردیم کسی را پیدا کنیم که آنجا «سربسپاریم» تقلید اگر شکل «سرسپردن» پیدا کرد، هزاران مفسده پیدا میکند.»(شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۲۰،ص۱۷۳). حقیقتا تقلید کورکورانه، زیانبار و مفسدهآمیز است و آنچه امروز دشمن با کمک رسانههای بیگانه «تلویزیون/ماهواره/ شبکههای مجازی طراحی و مهندسی شده» با جدیّت تمام دنبال میکند، اول الگوسازی برای خانوادههای ایرانی و دوم مسخ کردن زنان و دختران ما از راه «ایجاد باورهای غلط و تقلید کورکورانه» است. نمودِ بیرونی این تفکر، در «تغییرِ سبکِ زندگی/بینش/ منش و رفتار افراد جامعه» قابل مشاهده است؛ تا جایی که حتی نوع کلماتی که از آنها صادر میشود سراسر تقلید و پیروی محض است، تقلیدِ بدون آگاهی و شناخت. هدف اصلی دشمن از این تسخیر، بیهویت کردن زن مسلمان ایرانی بهعنوان رکن اصلی خانواده و از بین بردن بنیان خانواده برای وارد کردن ضربۀ نهایی در جهت از پای نشاندن انقلاب و برکندن ریشههای آن است. اما تبعیتی که بدون شناخت قبلی و انتخاب آگاهانه باشد، قابل تأیید نبوده و از دید قرآن نیز مذموم است. «پروردگارا! ما مهتران و بزرگان خویش را فرمان بردیم و آنان ما را گمراه ساختند.» (سوره مائده، آیه ۱۰۴). و اگر این پذیرش بدون تقلید و برپایۀ شناخت باشد، نه تنها مذموم نیست، بلکه ضرورتی اجتماعی است که در قرآن و روایات نیز به آن توصیۀ اکید شده است. «لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه»(سورۀ احزاب، آیۀ ۲۱).
[۲].حال سوال اینجاست که الگوی مطلوب زن کدام است؟ «درارتباط با نقش زن درتاریخ از دید شهید مطهری، تقسیم سه گانهای قابل تطبیق است که عبارتند از: الف) شئ گرانبهای بدون نقش؛ زنی که همچون شئ قیمتی در اختیار همسر و فرزندان است، ولی در جامعه نقش مستقیمی ندارد. ب) شخص بیبهای دارای نقش؛ زنی که در جامعه نقش مستقیم دارد، ولی به دلیل عدم رعایت حریم و ارتباط ارزان با مردان، قدر و قیمتی ندارد. پ) شخص گرانبهای دارای نقش؛ زنی که در ادارۀ خانواده میکوشد و در عین حال در جامعه حضور سازنده دارد. وی به دلیل وفاداری به شوهر و حریم نگهداری در ارتباط با مردان، قیمت و منزلت دارد.»(شهید مطهری ،مجموعه آثار، ج ۱۷،ص ۳۸۹).
[۳]. آنچه بهعنوان الگوی مناسب برای زن مسلمان متصور است، «حرکت جهادی/انقلابی» برخاسته از «عقلانیت/محبت و عاطفۀ مادری و همسری» است. تا آنجا که او را به جایگاه ارزشی میرساند. «زن در تعریف غالباً شرقی، همچون عنصری در حاشیه و بینقش در تاریخسازی و در تعریف غالباً غربی، به مثابۀ موجودی که جنسیت او بر انسانیتش میچربد. ابزاری جنسی، برای مردان در خدمت سرمایهداری جدید است، معرفی میشد. شیرزنان انقلاب و دفاع مقدس نشان دادند که الگوی سوم، زن نه شرقی و نه غربی است. زن مسلمان ایرانی تاریخ جدیدی را پیش روی زنان جهان گشود و ثابت کرد که میتوان زن بود، «عفیف/ محجبه وشریف» بود و در عینحال در متن مرکز بوده و در عرصۀ سیاسی و اجتماعی نیز سنگرسازیهای جدید کرد و فتوحات بزرگ به ارمغان آورد. زنانی که اوج احساس و لطف و رحمت زنانه را با روح جهاد شهادت و مقاومت درآمیختند، و مردانهترین میدانها را شجاعت و اخلاص و فداکاری خود فتح کردند.»(امام خامنهای،۱۶ اسفند ۹۱ در کنگرۀ ملی هفت هزار زن شهید کشور). و این مهم برای«زن مسلمان نه شرقی و نه غربی» با الگو گرفتن از حرکت انقلابی بانوی بزرگ اسلام، حضرت صدیقۀکبری «س» حاصل میشود.
📝ادامه دارد...
🖋آمنه عسکری منفرد
@ghalamnegaremonfared