🔹
از مبانی نظری تا ایده حکمرانی
🔸حکمرانی یعنی دانستن چگونگی اداره امور در جامعه؛ ایده حکمرانی بهمثابه یک ایده نظری از لوازم مبانی نظری است.
مبانی نظری در حکم تنه بلکه ریشه درخت است و لوازم حکمرانی در حکم شاخ و برگ و میوه آن است. اگر بخواهیم لوازم نظری حکمرانی را از مبانی نظری یک مکتب فکری بهدست آوریم، باید به راه و رسم آن ملتزم باشیم.
🔸ظاهرا لوازم نظریِ حکمرانی از مبانی نظری استنباط میشود، اما این فقط ظاهر ماجرا است؛ حقیقت آن است که لوازم نظریِ حکمرانی، محصول پختگی مبانی نظری در نهاد علم است. تا ریشه پخته و پرداخته نشود، از محصول خبری نیست.
🔸نه فقط لوازم حکمرانی که لوازم انسانشناختی، لوازم جامعهشناختی، لوازم معرفتشناختی و بسیاری از لوازم نظریِ مبانیِ نظری، آنگاه بهدست میآیند که نفسِ مبانی به اندازه کافی و وافی و البته به قصد غایات مذکور به پختگی کامل رسیده باشد.
🔸اندیشههای مبنایی که پی و اساس برای اندیشههای بنایی محسوب میشوند، خودشان حاملِ تمام لوازمِ نظریِ و روبنایی هستند؛ اما تحلیل مبانی نظری و مشاهده دیگر لوازم نظری در دل آن، به دستگاه هاضمهای قدرتمند نیاز دارد که مبانی را بارها و بارها بلعیده و شیره و عصاره آنها را مکیده و با پالایش و آرایشی از نو آنها را درهمآمیخته تا در نهایت بافتی ریز و نرم از دل بافتی سخت سرزند.
🔸مبانی نظری در حکم پوسته سخت هسته و لوازم سیاسی و حکمرانی آن در حکم مغز نرم هسته است. برای شکستن هسته و رسیدن به مغز آن باید برنامه و صبر راهبردی داشت.
🔸رسالت نهاد علم، هضم مبانی نظری و دستیابی به لوازم آن از جمله لوازم حکمرانی است. اگر این ماجرا تاکنون آنگونه که شایسته است محصولی نداده، باید در مورد عملکرد نهاد علم بازنگری شود. تا نهاد علم از حقلههای علمی گرفته تا دانشگاهها و پژوهشگاهها اهمیت کار نظری را درنیابند و ندانند به دنبال چه هستند و از علم چه میخواهند و از سوی دیگر مسئولان و مدیران جامعه هم ارزش سرمایهگذاری در نهاد علم را ندانند، از ایدههای ناب حکمرانی خبری نیست.
🔸حال بروید و گوش زمین و زمان را پر کنید که تمدن نوین اسلامی در راه است، اما بدانید تمدن، علف هرزه نیست که در هر دکان عطاری بروید. تمدن ریشه میخواهد، فکر و اندیشه میخواهد. تا برای این خشکسالیِ نظری فکری نکنیم با اندیشههای گلخانهای کار به نحو مطلوب و شایسته پیش نمیرود.
@ghalayaane_ghalam