ابن سينا چهار فايده براى استدلال جدلى برمى‌شمارد : 1 - شكستن مدعيان علم و فضيلت كه با جهل مركب خود، داراى عقايد و افكار نادرست‌اند و به برهان ارشاد و هدايت نشوند 2 - معتقد كردن واقعيتها به مجادلانى كه از راه برهان نتوان حق را براى آنان اثبات كرد، به‌ناچار به كمك مشهورات و قضاياى مسلم كه مورد قبول آنان است، مى‌توان به اين هدف دست يافت 3 - آنان كه به علوم جزئى مانند علم طب و هندسه و فيزيك و همانند آن، خو گرفته‌اند، و از روى تقليد اصول نادرستى را باور دارند، ازآن‌سوى كه از علم متافيزيك كه درست‌كنندۀ افكار نادرست است بيگانه‌اند، با به كار گرفتن استدلال جدلى براى اثبات اصلهاى درست دل آنان خوش شود 4 - خاصيت استدلال جدلى آن است كه به كمك آن مى‌توان عقيدتى را هم اثبات و هم نفى كرد، بدين جهت با دقت و تأمّل در مقدمات استدلال جدلى مى‌توان به عيبهاى آن استدلال پى برد، و حقيقت را آنچنان كه هست دريافت. سخن او دربارۀ صناعت جدل و فايده‌هاى آن اين است كه مى‌گويد: «مشهورات و مسلمات، مقدمۀ قياس جدلى‌اند، و شك نيست كه اولى و هرچه با وى شمرده آمد، اگر اندر جدل بوند بهتر بود، و ليكن نه از آن جهت آن را اوفتد اندر جدل كه حق‌اند، و ليكن از جهت آن را، كه مشهورند، و مسلم‌اند، و مر جدل را فايده‌ها است: يكى آن است كه: فضولياتى را كه دعوى دانش كنند، و مذهبهاى ناراست دارند، و راه دشوار برند، به دانستن حق از راه برهان، پس به جدل ايشان را بشكنى،