🍁==========================🍁 ادامه تفسیر:👇 در مورد جمله أَضَلَّهُ اللّهُ عَلى عِلْم تفسیر معروف همان است که در بالا گفتیم، یعنى خداوند با علم به این که استحقاق هدایت ندارند آنها را گمراه کرده است اشاره به این که آنها با دست خود تمام چراغ هاى هدایت را شکسته، و راه هاى نجات را به روى خود بسته، و پل هاى بازگشت را پشت سر خود ویران کرده اند، در چنین شرایطى خداوند لطف و رحمتش را از آنها بر مى گیرد و حس تشخیص نیک و بد را از آنها سلب مى کند، گوئى قلب و گوش آنها را در محفظه اى گذاشته، بسته و مهر کرده است و بر چشم آنها پرده سنگینى افکنده. اینها در حقیقت آثار چیزى است که براى خود برگزیده اند، و نتیجه شوم معبودى است که براى خود انتخاب کرده اند. راستى، چه بت خطرناکى است هواپرستى، که تمام درهاى رحمت و طرق نجات را به روى انسان مى بندد، و چه گویا و پر معنى است حدیثى که از پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل شده: ما عُبِدَ تَحْتَ السَّماءِ اِلهٌ اَبْغَضُ اِلَى اللّهِ مِنَ الْهَوى!: هرگز در زیر آسمان معبودى مبغوض تر نزد خدا از هواى نفس پرستش نشده است!. بعضى از مفسران گفته اند: این جمله اشاره به آن است که این هواپرستان لجوج با علم و آگاهى از طریق هدایت، راه ضلالت را پیش مى گیرند; چرا که علم و دانش، همیشه با هدایت همراه نیست، و ضلالت نیز همیشه همراه جهل نمى باشد. علمى مایه هدایت است که، انسان به لوازم آن ملتزم باشد، و همراه آن گام بردارد، تا به سرمنزل مقصود برسد، چنان که قرآن درباره گروهى از کفار لجوج مى گوید: وَ جَحَدُوا بِها وَ اسْتَیْقَنَتْها أَنْفُسُهُمْ: آنها آیات خدا را از روى ظلم و سرکشى انکار کردند، در حالى که در دل به آن یقین داشتند! ولى تفسیر اول، با توجه به این که مرجع ضمیرها در آیه خداوند است، مناسب تر است; زیرا مى فرماید: خدا او را گمراه کرده، و بر گوش و قلبش مهر زده است. از آنچه گفتیم به خوبى روشن مى شود که در آیه، هیچ نشانه اى از مذهب جبر نیست، بلکه تأکیدى است بر اصل اختیار و تعیین سرنوشت انسان به دست خویش. تفسیر نمونه) 🍁.▪️.▪️.▪.▪.▪.🍁...... 🏴 @ghorun