پرسش و پاسخ تربیتی با مرحوم آیت‌الله حائری شیرازی (۱) پرسش: مقصود از روایاتی که می‌گویند کودک تا هفت سال سرور و آقاست، چیست؟ پاسخ: بچه وقتی به دنیا می‌آید، این عالم برایش تازگی دارد، دوست و دشمنش را تشخیص نمی‌دهد و افرادی را می‌بیند که همه چیز دارند، اما خودش چیزی ندارد! به کم‌ترین مسئله‌ای ممکن است بدبین شود یا بترسد و وحشت کند. بچه خیال می‌کند دیگران می‌خواهند با او دیکتاتوری کنند! بزرگ‌ترها باید به او بفهمانند که دوست و خیرخواهش هستند و امر و نهیی که به بچه‌های هشت، نه ساله می‌کنند، با او نکنند و یا در صورت امر و نهی، رفتارشان به‌گونه‌ای نباشد که به او بربخورد. توجه به جنبه فطرت و طبیعت بچه‌ها در این سنین، دو جنبه دارند: جنبه فطرت و طبیعت، جنبه طبیعت اهل معامله است، زیرا بچه تا جو وحشت می‌بیند، طبیعتش را مأمور مقابله می‌کند و فطرتش مستتر می‌شود. وقتی طبیعت همه‌کاره شود، منافق و زورگو می‌شود. این طبیعت همان جهل انسان است و ۷۰ صفت جهل فرصت پیدا کرده و زمام داری می‌کنند. در این شرایط، بچه آتشی به پا می‌کند، چون فطرتش اهل خواهش نیست و از بزرگ‌منشی خاصی برخوردار است؛ هر جا ببیند رعایت حالش نمی‌شود، قهر می‌کند! اینکه پدر و مادر بچه را سرور خودشان بدانند، (الولد امیر سبع سنین)، به این دلیل است که فطرت ناز نکند، چون اگر قهر کند، طبیعت فرصت پیدا می‌کند، اما وقتی با احترام، شخصیت دادن و محبت کردن پیش بروند، اعتمادش جلب می‌شود. جمع‌بندی وقتی بچه احساس عزت و اقتدارکند، اعتماد می‌کند و زمانی که اعتماد کند، فطرت حاکم می‌شود و طبیعت به سایه می‌رود. اگر در هفت سال ابتدایی فطرت بستر مناسبی برای مدیریت پیدا کند، در هفت سال دوم، به دلیل اعتمادی که به محیطش دارد، هیچ کاری پیش خود انجام نمی‌دهد و برای همه کارها حس پرسش گری دارد. @haerishirazi