✅ اظهار تولّی و تبرّی بعد از محاسبه نفس در پایان هر روز قالَ حَسَنُ بنُ عَلِیٍّ العَسکَرِیّ علیه السلام: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله يَقُولُ: أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِأَكْيَسِ‏ الْكَيِّسِينَ وَ أَحْمَقِ الْحَمْقَى؟ قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ! قَالَ: أَكْيَسُ الْكَيِّسِينَ مَنْ حَاسَبَ نَفْسَهُ، وَ عَمِلَ لِمَا بَعْدَ الْمَوْتِ، وَ إِنَّ أَحْمَقَ الْحَمْقَى مَنِ اتَّبَعَ نَفْسُهُ هَوَاهَا، وَ تَمَنَّى عَلَى اللَّهِ تَعَالَى الْأَمَانِيَّ. فَقَالَ الرَّجُلُ: يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ! وَ كَيْفَ يُحَاسِبُ الرَّجُلُ نَفْسَهُ؟ قَالَ: إِذَا أَصْبَحَ‏ ثُمَ‏ أَمْسَى‏ رَجَعَ إِلَى نَفْسِهِ، فَقَالَ: يَا نَفْسِی! إِنَّ هَذَا يَوْمٌ مَضَى عَلَيْكِ لَا يَعُودُ إِلَيْكِ أَبَداً، وَ اللَّهُ تَعَالَى يَسْأَلُكِ عَنْهُ فِيمَا أَفْنَيْتِيهِ، فَمَا الَّذِي عَمِلْتِ فِيهِ؟ أَ ذَكَرْتِ اللَّهَ أَمْ حَمِدْتِيهِ؟ أَ قَضَيْتِ حَوَائِجَ‏ مُؤْمِنٍ أَ نَفَّسْتِ عَنْهُ كُرْبَةً؟ أَ حَفِظْتِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ فِي أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ؟ أَ حَفِظْتِيهِ بَعْدَ الْمَوْتِ فِي مُخَلَّفِيهِ؟ أَ كَفَفْتِ عَنْ غِيبَةِ أَخٍ مُؤْمِنٍ بِفَضْلِ جَاهِكِ؟ أَ أَعَنْتِ مُسْلِماً؟ مَا الَّذِي صَنَعْتِ فِيهِ؟ فَيَذْكُرُ مَا كَانَ مِنْهُ. فَإِنْ ذَكَرَ أَنَّهُ جَرَى مِنْهُ خَيْرٌ، حَمِدَ اللَّهَ تَعَالَى، وَ كَبَّرَهُ عَلَى تَوْفِيقِهِ؛ وَ إِنْ ذَكَرَ مَعْصِيَةً أَوْ تَقْصِيراً، اسْتَغْفَرَ اللَّهَ تَعَالَى، وَ عَزَمَ عَلَى تَرْكِ مُعَاوَدَتِهِ، وَ مَحَا ذَلِكَ عَنْ نَفْسِهِ بِتَجْدِيدِ الصَّلَاةِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ، وَ عَرَضَ بَيْعَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيٍّ علیه السلام عَلَى نَفْسِهِ، وَ قَبُولَهُ لَهَا، وَ إِعَادَةَ لَعْنِ أَعْدَائِهِ وَ شَانِئِيهِ وَ دَافِعِيهِ عَنْ حَقِّهِ‏. فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: لَسْتُ أُنَاقِشُكَ فِي شَيْ‏ءٍ مِنَ الذُّنُوبِ مَعَ مُوَالاتِكَ أَوْلِيَائِي، وَ مُعَادَاتِكَ أَعْدَائِي‏. (کتاب عتیق، ص176-177/ التفسير الإمام العسكري عليه السلام، ص38-39) حضرت عسکری علیه السلام از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل می کند که رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: آیا می خواهید شما را به زيرك ترين زيركان، و احمق ترین احمق ها آگاه سازم؟ عرض شد: بله ای رسول خدا! فرمود: زیرک ترین زیرک ها کسی است که به حساب خود رسیدگی کند، و براى پس از مرگش كار كند؛ و احمق ترین احمق ها کسی است که دنبال خواسته‏ هاى نفسانى اش باشد و از خداوند متعال، آرزوهاى (پوچ) بخواهد. مردى گفت: اى اميرالمؤمنین! چگونه کسی به حساب خود رسیدگی کند؟ فرمود: وقتی روز را به شب رسانيد، به خود بگويد: اى نفس من! اين روز بر تو گذشت و هرگز باز نخواهد گشت. خداوند از تو خواهد ‏پرسد كه این روز را در چه كاری به پایان رساندی و چه عملی انجام دادی؟ آيا به ياد خدا بودى و سپاس او نمودی؟ آيا نياز مؤمنى را برآوردى؟ آيا بار غم و رنجى از دل او برداشتى؟ آیا در نبودن او مراقب و سرپرست خانواده و فرزندانش بودى؟ آيا بعد از مرگ او در فكر بازماندگانش بودى؟ آيا با موقعیّتی که داشتی، از غيبت او خودداری کردی؟ آيا به يارى مسلمانى برخاستى؟ خلاصه چه عملى در اين روز انجام دادى؟  و آنگاه به ياد هر چه در آن روز كرده است بيفتد.  پس اگر ديد در آن روز، كارى نيكو كرده است، سپاس خداوند متعال را به جا آورد و بر این توفيق، او را به بزرگى ياد كند. امّا اگر دريافت كه كوتاهى يا معصيتى كرده است، استغفار كند و عزم كند كه ديگر تكرار نکند، و آن گناهان را با صلوات فرستادن بر محمّد و خاندان پاکش، عرض بیعت با امیرالمؤمنین علیه السلام و قبول آن، و لعنت کردن بر دشمنان امیرالمؤمنین علیه السلام و کینه توزان وی و غاصبین حقّش، پاک کند. پس وقتی چنین می کند، خداوند عزّوجلّ می فرماید: با دوست داشتن اولیاء من، و دشمن داشتن دشمنان من، آن گناهان را مورد محاسبه دقیق قرار نمی دهم. ✅«اللّهمّ عجّل لولیّک الفرج»