هدایت شده از اندیشه‌جویان استاد حسن عباسی
2️⃣ بخش دوم
▫️این گسل‌ها و شکاف‌های ذکر شده در عراق همچنان وجود داره؛ و بستر مناسبی برای طراحان غربی فراهم آورده تا نقشه‌ی تقسیم عراق به سه کشور را طراحی کنند. (۱۳) بزرگترین خطر، فعال کردن و مدیریت این شکاف‌ها است.
🔺با تدوین قانون اساسی عراق در سال ۲۰۰۵ این گسل‌ها به حدی بود که تجربه لبنان در عراق تکرار شد و مناصب اصلی را بین نژادها و مذاهب مختلف تقسیم کردند. رئیس جمهور به اکراد، نخست وزیری به شیعیان و ریاست مجلس به اهل تسنن واگذار شد. این گسل‌ها با ایجاد احزاب سیاسی و تقسیم قدرت ترمیم نمی‌شوند.
🔺ایجاد دولت مقتدر مانند سوریه نیز در عراق امکان پذیر نیست و حتی باعث تعمیق گسل‌ها می‌شود کما اینکه دولت نوری مالکی که با نظام حزبی موجود یک دولت نسبتا منسجم و یک پارچه به وجود آورده بود، با ترور رسانه‌ایِ شخصیت نوری مالکی و هجمه‌ی سربازان جنگ روانی خلیجی‌ها و لیبرال‌های عراقی به دولت مالکی(۱۴) باعث شد از طرفی روابط کردها با دولت مرکزی تیره و تار بشود(۱۵) و از طرفی، اهل تسننِ عراق با پشتوانه اردن و عربستان و ترکیه به بهانه اعتراضات مسالمت آمیز(۱۶) بر ضد نوری مالکی، داعش را به وجود آوردند.
🔺از طرفی ایجاد یک حزب سیاسی-نظامی نیز برای برتری بر سایر احزاب موجود موفق نخواهد بود چون:
1️⃣ احزاب و نژادها هر کدام، شاخه نظامی پرقدرتی را دارند و بیشمرگه کردها نیز شاخه نظامی اقلیم کردستان به حساب می آید(۱۷) که روبروی دولت مرکزی عراق قد علم می‌کند. در چند ماه اخیر آمریکایی‌ها به دنبال ایجاد یک ارتش عشایری از عشایر اهل تسنن الانبار و صلاح‌الدین بودند(۱۸).
2️⃣ احزاب اسلام‌گرای عراقی به رهبری شخصیت‌های ذی‌صلاح مانند آیت الله سیستانی نیستند و اغلب رهبران سیاسی اسلام‌گرا (عمارحکیم، مقتدی صدر، قیس الخزعلی(۱۹)) اندیشه و مکتب فکری منجسمی را ندارند. در صورتی که در لبنان، حزب‌الله به عنوان یک حزب سیاسی_نظامی به ریاست شخصیتی عالم، کامل و جامع مثل نصرالله است.
❇️ راه کار ترمیم گسل‌های موجود در عراق ایجاد، حفظ و بسط #حشدالشعبی است تا به عنوان یک نیروی نظامی، مظهر قدرت حکومت و هویت‌بخش مردم باشد.
در جهان عرب، مردم جامعه از حیث روانی تمایل و علاقه‌ی ذاتی به نظامی‌گری دارند و در عراق نیز اغلبِ حکومت‌ها توسط کودتا به سر کار آمده‌اند؛ اما این نقطه قوت، توسط دشمن شناخته شد و طی چند دهه‌ی اخیر، عراق سنگین‌ترین شکست‌ها را به وسیله نظامی‌ها و نظامی‌گری متحمل شد:
1️⃣ حمله عراق به ایران
2️⃣ ارتش صدام، ۱۳ ساعته کویت را اشغال کرد؛ اما بعد از ورود غربی‌ها به میدان، بعد از چهل و یک روز جنگیدن ارتش عراق تا دروازه‌های بصره عقب نشینی کرد (۲۰) و از آن پس در طول ده سال، زیر ساخت‌های عراق نابود و تحریم‌ها کمر اقتصاد این کشور را شکستند.(۲۱)
3️⃣ اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ که موجب کشته شدن ۶۰۰ هزار نفر و آلوده شدن محیط زیست و سایر امور شد(۲۲).
🔺این شکست‌ها در عراق موجب ایجاد بحران روانی و شکستن اراده و توان عراقی‌ها و ایجاد یأس متراکم شد. حال بعد از این شکست‌ها با ظهور داعش و احتمال شکستی دیگر، حشد الشعبی به عنوان یک نیروی ملی به معنای واقعیِ کلمه که نه متعلق به نژاد خاص و نه به حزب خاصی است موجب تنها پیروزی نظامی در چند دهه اخیر عراق می‌شود.
❇️سرمایه‌گذاری اصلی مرجعیت حشدالشعبی است و نه دولت‌های موجود؛ کما اینکه مرجعیت هم در دولت مالکی و هم در دولت عبدالمهدی با گسترش فشار علیه دولتشان و احتمال ایجاد تنش، خواستار برکناری دولت شد.
🔸حشدالشعبی به مثابه یک کلانتر و پلیس محلی با دوری از بازی‌های سیاسی_حزبی و اختلافات نژادی، تنش‌های موجود در کشور را حل و فصل می‌کند. کما اینکه در نزاع و تنش بین دولت مرکزی و اقلیم کردستان بر شهر کرکوک و منابع نفتی این شهر که بیمشرگه کردستان آن‌ها را در اختیار گرفته بود، حشد الشعبی جلوی تقابل بغداد_اربیل را گرفت و در عین حال که منافع ملی را حفظ کرد، از درگیری میان ارتش عراق و نیروی‌های بیشمرگه و همچنین از فعال شدن گسل و شکاف نژادی عرب_کرد جلوگیری کرد(۲۳).
✅ عراق بیش از هر چیز نیاز به ترمیم گسل‌ها دارد و این امر باعث شد تا مرجعیت این باز نیز با دیدن هجمه زیاد به دولت، مجبور به درخواست استعفای نخست وزیر شود(۲۴). کما اینکه در دولت مالکی نه تنها گسل‌های کردی و سنی فعال شده بودند بلکه در میان شیعه نیز به تبع وجوه شخصیت مالکی، احزاب شیعی دچار شکاف شده بودند و ادامه کار مالکی عملا ممکن نبود؛ در صورت بقاء مالکی، عراق هزینه‌های زیادی را متحمل می‌شد و این بار نیز با فشارهای مختلف میدانی و پارلمانی به خصوص حزب وسیع و دارای پایگاه اجتماعی بالایی مثل جریان صدر که خواستار استعفای عبدالمهدی بودند(۲۵) بقای عبدالمهدی بدون صدر که او را انتخاب کرده بود عملا امکان پذیر نبود و دولت در صورت بقا، حداقل نیمی از مقبولیت خود را از دست داده بود.