🔰 تحول به مثابه پویش
🔹 تحول، پويش است: تلاش مستمر در جويش، يابش و سازش. سپس تكرار اين مراحل در نسبت با محيط.
محيط در حوزه خلق و جعل، در تحول و پويش مدام است: در انقلاب، در تغيير، و در تبديل. هر پديده (انسان، قوم، فرهنگ و يا جامعه) در محيط خلق و جعل، محكوم به انطباق است. انطباق پديده با محيط خلق و جعل، به بقاء او میانجامد، و منطبق نشدن با آن، به هلاكت و فناء او منتج میشود. از اين حيث، تحول به مثابه پويش به دو گونه تفكيك میشود:
- پويش هماهنگ
در پويش هماهنگ، سرعت تحول و پويايی پديده، با سرعت تحول و پويایی محيط، هماهنگ و منطبق است. پويش هماهنگ، پويش منتهی به بقاء پديده است.
- پويش ناهماهنگ
در پويش ناهماهنگ، سرعت تحول و پويايی پديده، با سرعت تحول و پويايی محيط، هماهنگ و منطبق نيست: يا كندتر از حد مناسب است يا تندتر. اين روند پويش ناهماهنگ، به فناء پديده منتهی میشود.
* نكته اينكه ميرايی پديده نيز نوعی پويش ناهماهنگ است.
🔹 طرح تحول
طرح تحول، پويش مستمر پديده در نسبت با پويش مستمر محيط خلق و جعل است. در تدبير شب و روز، خالق هستی، سلسلهای از خلق و سپس جعل را رقم زدهاست. سه مخلوق زمين و ماه و خورشيد، در يك جعل دقيق، در نسبت با يكديگر، زمينه حيات را در سياره زمين فراهم ساختهاند: زمين در مدار خورشيد، و ماه در مدار زمين.
اين سه مخلوق، سه جعل را رقم میزنند:
1️⃣ جعل يكم: تحول ساده و كوتاه
سياره زمين به دور خود میچرخد. اين چرخش، موجب میشود كه روز و شب جعل گردد. چرخش زمين به دور خود، «تحول خودمحور» است. (يك شبانهروز)
2️⃣ جعل دوم: تحول مشترك و متوسط
ماه به دور زمين میگردد. اين گردش، تعادلی در سطح آبها در زمين را ايجاد میكند كه موجب تسهيل حيات در سياره زمين میگردد. گردش ماه به دور زمين، تحول مركز پيرامون است: خود مركز (زمين)غيرپيرامون (ماه). (يك ماه)
3️⃣ جعل سوم: تحول مركب و بلند
سياره زمين به دور خورشيد میگردد. اين گردش، چهار فصل بهار، تابستان، پاييز و زمستان را پديد میآورد، كه جعل اين چهار فصل، بستر حيات در سياره زمين میشود. گردش زمين به دور خورشيد، تحول مركز- پيرامون است: غير مركز (خورشيد) خودپيرامون (زمين). (يك سال)
🔹در تدبير شب و روز، خالق هستی، با سلسلهای از خلق و جعل، تحول مستمری را رقم زده است. هر طرح تحول بايد همچون تدبير شب و روز، از تبيين مراتب خلق و جعل آن پديده آغاز كند. مراتب خلق و جعل در پديدهها (انسان- قوم- جامعه- نهادها- فرهنگ) خود، محيط تحول ساده، مشترك و مركب، در بازههای زماني كوتاه، متوسط
و بلند هستند. از اينرو، هر طرح تحول، مستلزم هماهنگی و انطباق پويش پديده، با پويايی محيط است.
💬 استاد حسن عباسی ، جلسه 197 «رویکرد تحولمدار» ، 1388/11/01
▫️اندیشکده ذکر
💠
@AndishkadehZekr
اندیشه جویان استاد حسن عباسی
📡
@Hasanabbasi_students