🔰 نمایشگاه کتاب، بهشت کتاب دوست‌ها - ۱ ✍️ علیرضا معاف 🔻 اردیبهشت که حقیقتاً بهشت ماه‌های سال است، در ایران و تهران، بهشت دیگری برای کتاب‌دوست‌ها، کتاب-خوان‌ها و کتاب‌بازها برپا می‌شود که در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در باغی از انواع کتاب‌های فلسفی، هنری، سیاسی و اجتماعی از بوی بهارنارنج کاغذ سرخوش و مست و مسرور و مبتهج می‌شوند و وقتی کتابی را ورق می زنند و در دالانهای نمایشگاه کتاب تهران در جستجوی گمشده فکری خود قدم می‌زنند میوۀ مطبوع فکری خود را می‌یابند. نمایشگاه کتاب بهانه ای است تا از کتاب و قلم بنویسیم و در اهمیت بالای این اتفاق بزرگ فرهنگی سخن بگوییم. 1️⃣ «کتاب» یکی از زیباترین و جذابترین پدیده‌های هستی است و «نوشتن» یکی از بزرگترین و مهمترین نعمتهایی است که خداوند در اختیار بندگانش قرار داده است. شاید بعد از نعمت «کلام»، «بیان» و «سخن گفتن»، نعمت «نوشتن»، «بنان» و «قلم» مهمترین نعمتی باشد که خدا به انسان هدیه داده است. خَلَقَ الْإِنْسانَ * عَلَّمَهُ الْبَيانَ در ابتدای سوره الرحمان که بیان را در کنار خلقت انسان قرار داده و اشاره به قلم در آیه الذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ در ابتدای سوره علق بزرگی این دو نعمت را نشان می دهد. هرچند اهل علم، تقدم نزولی علم بالقلم بر علمه البیان را بر فضیلت نوشتن بر گفتن برداشت کرده‌اند. نعمت نوشتن اگر نبود، علم هم نبود، ارتباطات نبود، مفاهمه بین انسانها نبود، تاریخ نبود، تمدنها نبودند، تجربه نبود، قصه نبود، هنر نبود، سینما نبود و دنیای بی انتهای عقل و فکر و ذهن و خیال انسانها راهی برای بروز و ظهور و تجلی پیدا نمی کرد و اگر نوشتن نبود، کتاب هم نبود؛ این مخلوق زیبا، شیرین، جذاب و دوست داشتنی و یار مهربان باوفای انسان. 🔹 «سخن»، «گفتار» و «کلام» ماندگار و مانا نمی شود جز با به تصویر کشیدن کلمه بر صفحات کتاب و جز با نگارش. عقل نظریه‌پرداز و نقاد فیلسوف و قلب پرتلاطم و مواج عالِم و ذهن جوال نویسنده ادیب و خیال بلندپرواز شاعر، جز با نوشتن آرام و قرار نمی گیرد که حضرت امام صادق علیه السلام فرمودند: القَلبُ يَتَّكِلُ علَی الكِتابَةِ دل با نوشتن آرام می گیرد. کتاب اگر نبود، قدر و مرتبه عقل حکما و بلندی روح عرفا و عمق اندیشه علما معلوم نبود. امیرالمومنین می فرمایند: كِتاب ُالمَرءِ مِعيارُ فَضلِهِ و مِسبارُ نُبلِهِ؛ نوشته انسان، معيار فضل او و ژرفاسنج هوش اوست. 2️⃣ علی رغم تصور اولیه برخی اندیشمندان و متفکران عصر جدید، با قدرت گرفتن دنیای دیجیتال و فضای مجازی، نه تنها کتاب از عرصه زندگی انسانها حذف نشد که روزبروز بر تعداد و تنوع کتابهای دنیا افزوده گردید و کتاب جایگاه خود را حفظ کرد. دلایل مانایی، پویایی و زایایی کتاب را باید به بحث نشست و بررسی کرد و به این سوال مهم جواب داد که چرا کتاب و آثار قلمی ماندگار و جاویدند. 🔹 در بزرگی، ماندگاری و اهمیت کتاب همین بس که معجزه جاویدان پیامبر خاتم، یک کتاب است. کتابی که در آن خداوند با انسان سخن گفته است، کتابی که خالق قدیر و رحیم ما در متن نورانی آن به «قلم» و به «نوشتن» قسم خورده است. در همان اولین آیاتی که بر پیامبر اعظم نازل شده، خداوند خود را اینگونه معرفی می کند: الذی علم بالقلم. اهمیت نوشتن و علم به قدری است که خداوند پس از بیان مساله خلقت و آفرینش، به قلم اشاره می کند. در قیامت هم کارنامه و نتیجه عمل انسانها را خداوند به عنوان «کتاب» معرفی می کند. هاءم اقرؤوا کتابیه. ✍️ مرحوم علامه طباطبایی ذیل آیات ابتدایی سوره مبارکه قلم اینگونه می نویسند: «خداى سبحان دراين آيه به قلم و آنچه با قلم مى‏نويسند سوگند ياد كرده، و از ظاهر سياق برمى‏آيد كه منظور از «قلم»، مطلق «قلم»، و مطلق هر نوشته‏اى است كه با قلم نوشته مى‏شود؛ و از اين جهت اين سوگند را ياد كرده كه «قلم» و «نوشته»، ازعظيم‏ترين نعمت‏هاى الهى است كه خداى تعالى بشر را به آن هدايت كرده، به وسيله آن حوادث غايب از انظار و معانى نهفته در درون دلها را ضبط مى‏كند، و انسان به وسيله قلم و نوشتن مى‏تواند هر حادثه‏اى را كه در پس پرده مرور زمان و بُعد مكان قرار گرفته، نزد خود حاضر سازد، پس «قلم» و «نوشتن» هم در عظمت، دست كمى از «كلام» ندارد. 🔹 و در عظمت اين دو نعمت همين بس كه خداى سبحان بر انسان منت نهاده كه وى را به سوى كلام و قلم هدايت كرده، و طريق استفاده از اين دو نعمت را به او ياد داده، و در باره كلام فرموده:" «خَلَقَ الْإِنْسانَ * عَلَّمَهُ الْبَيانَ؛انسان را آفريد * و به او بيان را تعليم كرد.» (الرحمن:4-3) و درباره قلم فرموده: "«الذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ* عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ؛ با قلم تعليم داد * به انسان چيزى را تعليم داد كه از آن آگهى نداشت.» (علق: ۵-۴). ⬅️ ادامه در پست بعدی... اندیشه جویان استاد حسن عباسی 📡 @Hasanabbasi_students