🔰 زنان و جنگ نرم از غدیر تا آخرالزمان
✍ مهدیه منافی ــ پژوهشگر حوزه زن و خانواده
🔹 بسم‌اللّه الرحمن الرحيم
در ادبیات علمی قدرت دارای سه حوزه است: سخت(قهری) و نیمه‌سخت(تشویقی‌تنبیهی) و نرم که قدرت اقناع و تسخیر قلب‌ها و ذهن‌هاست و جنگ هم با همین سه حوزه تعریف می‌شود؛ سخت(نظامی) و نیمه‌سخت(اقتصادی‌سیاسی) و جنگ نرم که در زمانه‌ی ما پررنگ شده است. جنگ نرم بزرگ‌ترین بستر تقابلی با جبهه‌ی باطل است و قدرت نرم بیشترین اثرگذاری را در آن دارد. قدرتی که اساساً زنان در آن قوی‌ترند و عمق اثربخشی‌شان در این عرصه بیشتر است؛ به‌شکل حق یا باطل.
🔹 جهاد در فرهنگ و افكار عموم مردم ما به حضور در ميدان جنگ منحصر شده است؛ اما حقيقت اين است كه جهاد منحصر در ميدان جنگ نيست و عرصه‌های جهاد متعدد و متنوع‌اند. اگر زنان از جهاد ابتدایی منع شده‌اند، مسير مجاهدت در ميدان‌های ديگر برايشان گشوده است؛ اما جهادی كه در عين حفظ زنانگی، اثربخشی چشمگیری دارد. اگر بخواهیم نقش زنان را در پازل جنگ نرم به‌خوبی تبیین کنیم، قطعاً جهاد تبیین یکی از اجزای مهم آن است.
🔹 اين روايت را همه شنيده‌ايم: «جهاد زن نيكوشوهرداری‌كردن است.» اما نکته این است که همسرداری يكی از مهم‌ترين عرصه‌های جهاد زن است، نه تمام آن و اين را زنان شاخص و الگوی ما از صدر اسلام تا كنون نشان داده‌اند و به ظهور رسانده‌اند. از حضرت زهرا كه رهبری در وصف ايشان فرمودند: «جهاد آن بزرگوار در میدان‌های مختلف یک جهاد نمونه است؛ در دفاع از اسلام، در دفاع از امامت و ولایت، در حمایت از پیغمبر، در نگهدارىِ بزرگ‌ترین سردار اسلام، یعنی امیرالمؤمنین که شوهر او بود.» تا حضرت زينب كه درباره‌ی ايشان فرمودند: «این بزرگوار جهاد تبیین را، جهاد روایت را راه انداخت؛ نگذاشت و فرصت نداد که روایت دشمن از حادثه غلبه پیدا کند؛ کاری کرد که روایت او بر افکار عمومی غلبه پیدا کند.»
🔹 عمده‌ی کُنشگران ما وقتی از حضور اجتماعی زنان در صدر اسلام و حضورشان در جنگ‌ها می‌گویند، صرفاً از نقش زنان در پرستاری و مداوای مجروحان می‌گویند و اگر کمی فراتر بروند از زنانی که حضور نظامی داشته‌اند و دست به شمشیر برده‌اند. آنچه کمتر برای ما روایت شده است، زنانی‌اند که در میدان جنگ با شعر و کلام قوی خود، به دفاع از امیرالمؤمنین پرداختند یا شجاعانه در دربار معاویه بدون ترس جان خود، چنان خطابه‌ای داشتند که از وصفش، انسان به شعف می‌آید.
🔹 از نمونه‌ی اين زنان، ام‌الخير از زنان نامدار صدر اسلام است كه سخنوری ماهر شمرده می‌شد. او در صفين با سخنانی عميق و بليغ از اميرالمؤمنين دفاع كرد. «او در ميدان جنگ گفت: خداى سبحان حق را براى شما روشن كرد و دليل را، بيّن و آشكار کرد...؛ عقل، وحى، شريعت، رسالت و امامت داد... . كجا مى‌خواهيد برويد؟ آيا مى‌خواهيد از على‌بن‌ابى‌طالب (ع) كه فرمانرواى دين است فرار كنيد؟ يا مى‌خواهيد از ميدان جنگ بگريزيد؟» سوده‌ی همدانی بانوی ديگری‌‌ست كه معاويه هنگام آغاز سخن با او گفت: «تو همان نيستى كه در تشجيع برادرانت در جنگى كه على‌بن‌ابى‌طالب، عليه اَمَوى داشت شعر مى خواندى و آن‌ها را تحريک مى‌كردى؟» و اين يعنی معاويه هم، آوازه‌ی اقدام این بانو را شنیده بود.
🔹 و از این زنان بسیارند که حتی نامشان را نشنیده‌ایم: دختر حرث‌بن‌عبدالمطلب، ام‌حکیم و... . اگر ما ابوذر را به‌دلیل روشنگری‌ها و خطابه‌هایش می‌شناسیم، به‌دلیل روایت‌هايی است که از او به ما گفته شده است که اگر از این زنان هم می‌شنیدیم، کتاب‌هایی می‌نگاشتيم تا ضرورت مجاهدت زن مسلمان در آخرالزمان تا اين حد مغفول نباشد.
@Reyhanehfans
اندیشه جویان استاد حسن عباسی
📡 @Hasanabbasi_students