🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
به کوشش بانو فاطمه افضلی ,گناباد
گروه دبیران ادبیات ایران
#خودارزیابی
درس ششم علوم و فنون ۱۱
مجاز
1️⃣معنای نهاده (حقیقی)و نانهاده (مجازی)را در واژه های مشخص شده بررسی کنید.
🔻الف) چرخ
🔅درخت تو گرباردانش بگیرد
به زیر آوری چرخ نیلوفری را
ناصر خسرو
🔻ب) سر
🔅سرآن ندارد امشب که برآید آفتابی
چه خیالها که گذر کرد وگذر نکردخوابی
سعدی
🔻پ)سینه
🔅سینه خواهم شرحه شرحه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق
مولانا
2️⃣در سرودههای زیر مجاز را مشخص کنید:
🔻الف) فردا که آن شهر خاموش / در حلقهٔ شهر بندان دشمن / از خواب دوشینه برخاست / دیدند / زان مرغ فریاد و آتش / خاکستری سرد برخاست
شفیعی کدکنی
🔻پ) چرا چون لاله خونین دل نباشیم
که با ما نرگس او سرگران کرد
حافظ
🔻ت)دل عالمی بسوزی چوعذار برفروزی
تو از این چه سودداری که نمی کنی مدارا؟
حافظ
3️⃣در بیت زیر مجاز و قرینه را مشخص نمایید:
🔻دست فلک ز کارم وقتی گره گشاید
کز یکدگر گشایی زلف گره گشا را
فروغی بسطامی
4️⃣بیت زیر را از نظر فکری و ادبی بررسی نمایید:
سپید شد چو درخت شکوفه دار سرم
وز این درخت همین میوهٔ غم است برم
جامی
5️⃣وزن واژهٔ بیت زیر را مشخص کنید:
🔻بضاعت نیاوردم الا امید
خدایاز عفوم مکن ناامید
سعدی
#خودارزیابی
#درس۶
#مجاز
✅پاسخنامه:
✏️الف)چرخ.
معنی نهاده:ابزاری که حرکت
دورانی دارد
معنی نانهاده:فلک ،روزگار،آسمان که با توجه به علاقه شباهت استعاره مصرحه نیز هست از جهت گرد بودن
✏️ب)سر.
معنی نهاده:عضوی از بدن انسان،بالاترین عضو بدن
معنی نانهاده:تصمیم،قصد،عزم،فکر،اندیشه،خیال
✏️پ)سینه.
معنی نهاده،:عضوی از بدن،قفسه ی سینه
معنی نانهاده:انسان غمگین،عاشق درد کشیده،در شعر نی نامه ی مولوی مجاز از انسان صاحب دل
✏️الف)
فردا: معنی نانهاده(آینده )
شهر:معنی نانهاده(مردم ساکن شهر)
مرغ:معنی نانهاده(ققنوس)
✏️ب)
خاکی وآبی:معنی نانهاده( انسان)،اشاره دارد به خلقت انسان از آب وگل
✏️پ)
نرگس :معنای نانهاده (چشم به علاقه ی شباهت)
✏️ت)
نگین :معنای نانهاده(انگشتر با علاقه ی جزییه)
3️⃣دست مجاز از انگشتان با قرینه ی گره گشودن که توسط دست باز می شود.
✔️علاقه ی الیه
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
به کوشش بانو فاطمه افضلی
و جمعی از دبیران ادبیات ایران
4️⃣از نظر ادبی:
🔷جناس ناقص اختلافی:بروسر
🔷تشبیه:سربه درخت شکوفه دار.وجه شبه سپید شدن(تشبیه گسترده)
🔷مجاز:سر با معنای نانهاده ،مو
🔷تشبیه بلیغ اضافی :میوه ی غم(تشبیه فشرده)
🔷درخت در مصرع دوم :استعاره مصرحه از مو
🔹واج آرایی:ر
🔷تکرار:درخت
🔷مجاز به علاقه ی شباهت،درخت مصرع دوم
✅از نظر فکری:تاسف شاعر بخاطر از دست دادن دوران جوانی ورسیدن ایام پیری وغم واندوه.وتاسف از اینکه چر ا ایام جوانی را مغتنم ندانسته!!
5️⃣وزن عروضی:فعولن فعولن فعولن فعل
✏️بحر:متقارب مثمن محذوف
ب ضا عت/ن یا ور/دمل لا/ا مید
خ دا یا/ز عف وم/م کن نا/ا مید
به کوشش بانو فاطمه افضلی و جمعی از دبیران ادبیات ایران
⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️
https://eitaa.com/hedayate11