#نکته_های_آرایه_ی_ی #حسن_تعلیل( علت زیبا آوردن) قبل از آنکه این آرایه را تعریف کنم یک بیت را از نظامی گنجوی در نصیحت ایشان به فرزند خود می آورم: در شعر مپیچ و در فن او /چون اکذب اوست احسن او در این بیت نظامی می فرماید: زیباترین و بهترین شعر، دروغ ترینِ آن است.خواستم با آوردن این بیت تعریف زیر را توجیه کنم و فضلا بر من زیاد ایراد نگیرند! حسن تعلیل به زبان ساده : آوردن علت دروغ به دو بیت زیر توجه کنید: الف) در دیده به جای خواب آب است مرا / زیرا که به دیدنت شتاب است مرا معنی : در چشمم به جای خواب اشک هست زیرا برای دیدن تو عجله دارم. ب) گر دماغ باغ نیز از بوی او آشفته نیست / پس چرا هردم ز جای خود، جهد باد صبا معنی: اگر بوی یار به دماغ باغ نرسیده و او را آشفته نکرده پس چرا هر لحظه باد صبا در آن جریان دارد. می بینیم که در هر دو بیت شاعر علتی را برای امری آورده است. حال باید ببینیم که در کدام بیت علت درست است و در کدام بیت علت دروغ. در بیت اول شاعر علت درستی آورده است اما در بیت دوم شاعر علت وزش باد صبا در باغ را رسیدن بوی یار به دماغ باغ می داند. آیا این علت درست و واقعی وزش باد صباست؟! خیر، اما زیبا و ادبی ست. در بسیاری از ابیاتی که حسن تعلیل دارند حرف تعلیل مثل(( زیرا ، زیراک، زان،زانک و...)) آمده است. اما در برخی نیامده است. وقتی می خواهید حسن تعلیل را بیابید، ابتدا باید بیت را معنی کنید سپس در دل خود چنین بگویید: شاعر علتِ .... مثل نمونه ی زیر: ■ گریه ی ابر بهار از دل پردرد من است / چهره ی زرد خزان از نفس سرد من است این بیت نیاز به معنی ندارد. یافتن حسن تعلیل بیت: ۱_ شاعر علت بارش قطرات باران از ابر را دردمندی خود( شاعر) می داند!!! ۲- شاعر علت زردی پاییز را سردی نفس خود می داند!!! هردو علت بیان شده دروغ است پس ۲ حسن تعلیل داریم. نکته ی کنکوری: ممکن است طراح با آوردن بیتی که در آن علتی درست بیان شده است شما را گول بزند تا فکر کنید که بیت حسن تعلیل دارد.مثل بیت اولی (بیت الف) که ما آورده ایم. خلاصه: ۱- حسن تعلیل: علت دروغ آوردن ۲- برای به دست آوردنش باید معنی بیت را بلد باشیم. ۳- غالبا، علت اگر دروغ نباشد حسن تعلیل ندارد. #حسن تعلیل https://eitaa.com/hedayate11