📚📚📚 📚📚 📚 📝 نکات تفسیری بی همرهی خضر یکی از ادله کسانی که قایل به استاد در مسیر سیر و سلوک عرفانی هستند، تمسک به آیات 65 و 66 سوره کهف و آیات قبل و بعد آن است. در این آیات آمده که حضرت موسی(ع) که دارای علم الکتاب بر پایه وحی تشریعی است، برای کسب علم لدنی و آگاهی از ملکوت و حقایق امور به دیدار عالم ربانی می رود که در روایات از آن به خضر(ع) یاد شده است. وی در این دیدار که با دستور الهی همراه بود، خواهان تعلیم علم لدنی از سوی خضر می شود و می فرماید: قَالَ لَهُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا؛ موسى به او گفت آيا تو را به شرط اينكه از رشد و بينشى كه آموخته شده اى به من ياد دهى پيروى كنم.(کهف، آیه 66) به نظر می رسد که این آیه بر خلاف مدعا، نه تنها شاهدی بر همرهی خضر نیست، چه رسد که دلیلی بر این مدعا باشد؛ زیرا پس از آزمون سه گانه در چارچوب ضرب المثل برگرفته از همین آیه «تا سه نشه، بازی نشه»، معلوم می شود که این روش همرهی خضر نمی تواند موجب دسترسی شخص به علم لدنی و علم رشدی شود. از همین رو، در آخر حضرت موسی(ع) دست خالی باز می گردد و خضر(ع) به ایشان می فرماید: هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ؛ این زمان جدايى ميان من و توست.(کهف، آیه 78) اصولا از نظر قرآن، علم لدنی، علمی است که مستقیم از ذات الهی به شخص تعلیم داده می شود و از مصادیق «عندالله» نیست، بلکه از «من لدن علی حکیم» است. در این صورت حضور واسطه نمی توانند مفید باشد و هیچ تاثیری ندارد؛ زیرا علم حضوری و لدنی است که با شهود قلبی شخص همراه است. این علم لدنی چیزی هم چون رویت و دیدن یا ارایه و نمودن از سوی خداوند است؛ بنابراین واسطه پذیر نیست. البته از نظر قرآن، معصوم به ویژه چهارده معصوم(ع) نقش سرمشقی را دارند تا شخص در مسیر قرار گیرد؛ ولی عامل تعلیم علم لدنی نیست، بلکه عامل تعلیم دست یابی سالک به تقوایی است که آن عامل تعلیم لدنی از سوی خدا است. (بقره، آیه 282؛ انفال، آیه 29؛ تکاثر، آیات 5 و 7 و آیات دیگر) پس همرهی خضر(ع) برای راهنمایی است نه آن که القای علم لدنی کند؛ زیرا علم لدنی را تنها خداوند القا می کند. چهارده معصوم(ع) یک استثنا هستند؛ زیرا آنان نه تنها راهنمایی می کنند بلکه می توانند تصرفاتی بکنند که موجب تزکیه و تعلیم شخص باشد(بقره، آیه 151؛ آل عمران، آیه 164، جمعه ، آیه و آیات دیگر) و این تعلیم و تزکیه زمینه ساز آن می شود تا از سوی خداوند تعلیم لدنی انجام گیرد. بنابراین ، اگر مراد از خضر راه همان معصوم(ع) باشد ، شکی نیست که توانایی تصرف دارد، ولی اگر مراد غیر از چهارده معصوم باشد، این همرهی نمی تواند تاثیرگذار باشد، چنان که حتی همرهی خضر(ع) تاثیرگذار نبوده است، چه رسد به کسانی که به مقام دانش لدنی ایشان نرسیده اند و خود را استاد راه سیر و سلوک و طریقت می دانند و دکان عرفان فروشی باز کرده اند. خلیل منصوری 📚 @hefzequranchannel 📚📚 📚📚📚