(بسم الله الرحمن الرحیم)
پاسخ به شبهات حجاب ( خانم دکتر فرهمند پور)
آیا خدا حجاب را برای گناه نکردن مردان بر زنان واجب کرده است؟!
🔹مقدمه:هدف با پیامد ها و اثرات متفاوت است؛ هدف قبل از عمل وجود دارد در حالیکه پیامد و اثرات بعد از عمل به وجود می آید.
مثل اینکه ما به علت اینکه به آرامش برسیم دین نداریم اما به تبع دین به آرامش هم میرسیم؛ پس در اینجا آرامش هدف از دین نیست بلکه اثر دین است.
✔️در مسئله حجاب هم ، هدف اصلی حجاب گناه نکردن مردان نیست بلکه حجاب تضمین کننده امنیت زنان است ، اگر چه در نتیجه اثرات مطلوبی بر سلامت جامعه هم دارد.
پس مانند زمانی که فردی میخواهد با لباس سیاه در شب از خیابان رد بشود باید شیئ روشنی همراه داشته باشد تا ماشین به او نزند و امنیتش حفظ بشود؛ پس:
_اولا: تفاوتی برایش ندارد که راننده حواسش جمع است یا نیست و همواره رعایت میکند و نمیگوید: راننده حواسشو جمع کند!
_دوما: طبیعتا رعایت این فرد برای امنیت خودش اثرات مثبتی دارد ؛ مثلا فرد راننده ای که حواسش جمع نیست درگیر تصادف نمیشود...
نتیجه: یک مرد هر حالتی داشته باشد ، اهل مراعات باشد ، نباشد ... تو برای امنیت خودت حجابت را حفظ کن.
{تبلیغ حجاب در جامعه}
🔹تعریفی که ما معمولا از حجاب می کنیم برای جامعه: حجاب یک انتخاب آگاهانه اخلاقی و دینی است.
این تعریف باعث میشود شبهاتی از قبیل شبهات زیر به وجود آید:
*مگر با حجاب اجباری انتخاب آگاهانه ممکن است؟!
*پس حجاب اقلیت های مذهبی چی؟
...
🔸همه این شبهات ناظر به تعریفی است که ما از حجاب در فضای عمومی جامعه بیان کردیم؛ ما معمولا در این ۴۰ سال تلاش کردیم که حجاب را به عنوان یک باور دینی معرفی کنیم این تبیین در فضای خانواده مذهبی من بسیار خوب است اما آیا مناسب افرادی از جامعه که در زمینه دین اعتقاد ندارن جواب میدهد؟
پس راهکار چیست؛ چگونه حجاب را در فضای جامعه تبیین کنیم؟
✔️راه حل: حجاب را به عنوان نظم و انضباط اجتماعی تبیین کنیم.
✔️مثال:
_دانشجو پزشکی وقتی قبول کرده پزشک بشود در جلسات کارورزی در بیمارستان اعتراض به پوشیدن روپوش سفید نمیکند اگر چه روپوش سفید را نپسندد ؛ چون این یک قانون است.
✔️نکات:
_در شیوه تبیین یه مسئله به عنوان انضباط اجتماعی یا معمولا مقاومتی صورت نمیگیرد و یا با دلیل منطقی مخاطب پذیرا میشود.
_ترویج حجاب به عنوان باور دینی اگر چه ممکن است صحیح باشد اما نیاز به صرف نیرو زیادی دارد.
_ترویج حجاب به عنوان باور دینی شاید برای دختر من بسیار مناسب باشد اما برای فضای عمومی جامعه ...( این دو با هم متفاوتند)
_با این تعریف از تبیین حجاب یک سری شبهات حل میشود: مثلا این مسئله که خانم مجری در صدا و سیما با چادر است اما عکس های بد حجاب او در یک کشور خارجی دست به دست میشود!
بعد در اینجا افرادی نتیجه میگیرند که این نوع پوشش صرفا یک پوسته ظاهری است که منافق تربیت میکند.
✔️اما پاسخ: ما وقتی میتوانیم پاسخ مناسبی به این پرسش بدهیم که حجاب را به عنوان یک انضباط اجتماعی تبیین کرده باشیم و در این تبیین دیگر کاری به اعتقادات درونی فرد نداریم بلکه حجاب فقط جنبه نظم اجتماعی دارد ، پس پوشش این خانم در فضای عمومی ، رسانه ، بانک و اداره ... به عنوان یک نظم اجتماعی در کشور اسلامی باید رعایت بشود چون یک انضباط اجتماعی است.
البته در اینجا فقط بحث اجتماعی است و در کنار این موضوع باید نهاد و افراد مسئولیت دار مثل خانواده ، صدا و سیما ، آموزش و پرورش و ... باید روی بحث عقیده که بلند مدت است کار کنند( یعنی هر دو این امور باید در کنار هم باشند)
✅نتیجه:
پس ما نمیگوییم حجاب امر تربیتی نیست؛ بلکه میگوییم حجاب شبیه عبور از چراغ قرمز است[تخلفات اجتماعی].
یعنی عبور از چراغ قرمز هم از نظر قانونی و انضباط اجتماعی باید ضمانت اجرا داشته باشد و هم از نظر فرهنگ عمومی باید روی مردم کار بشود.
🔸نکته مهم:
هر دو این مسیر ها چه حجاب به عنوان امر اجتماعی و چه به عنوان امر تربیتی تدریجی نیاز به نهادینه شدن فضایل پایه در جامعه دارند:( هنجار مند+ باورمند)
چون رفتار آخرین حلقه زنجیره است که از عقاید نشأت میگیرد؛
در بحث حجاب باور مند ، حجاب نتیجه عقیده دینی است و در بحث حجاب هنجار مند حجاب نتیجه فضایلی مثل مسئولیت پذیری ، احترام به حقوق دیگران و قانون مداری است.
پس در اینجا حتی اگر فردی دین ندارد اما مثلا فرد ژرف اندیش، آرمان گرا و پر اعتناد به نفسی است حاضر به بد حجابی نمیشود ، پس جامعه ای با اعتماد به نفس بالا یا جامعه ای هنجار مند به حجاب عمومی منجر میشود.
📌منشأ بعضی شبهات خوانش غلط ما از بحث حجاب است:
_شبهات ناشی از زنانه کردن حجاب
_غفلت از بحث محیط در زمینه حجاب
_بحث های حکومتی کردن حجاب و حکومتی دیدن حجاب