🌕 احکام روزه ۸
🌺 مبطلات روزه ۱
❇️ مسأله ۸۱۷. نُه چیز روزه را باطل میکند:
۱. خوردن و آشامیدن؛
۲. آمیزش جنسی؛
۳. کاری که موجب خروج منی شود (استمنا)؛
۴. باقی ماندن بر جنابت یا حیض یا نفاس تا اذان صبح؛
۵. اماله با چیزهای روان و مایع؛
۶. قی کردن؛
۷. دروغ بستن به خدا و پیامبر و ائمه «عليهمالسّلام» (بنابر احتیاط واجب)؛
۸. رساندن غبار غلیظ به حلق (بنابر احتیاط واجب)؛
۹. فرو بردن تمام سر در آب (بنابر احتیاط واجب).
🍃 مبطل بودن برخی از موارد فوق اختلافی است، که إنشاءالله در آینده بیان میشود.
◀️ برخی احکام مبطلات روزه
❇️ مسأله ۸۷۴. باطل شدن روزه به وسیله کارهایی که گفته شد (خوردن، آشامیدن و...) در صورتی است که عمداً و از روی اختیار انجام شود،
ولی اگر عمدی نباشد، مانند اینکه پایش بلغزد و در آب فرو رود، یا از روی فراموشی غذا بخورد،
یا به زور چیزی در گلوی او بریزند، روزه باطل نمیشود.
🍃 قاعده کلّی: با توجه به مسأله فوق بطلان روزه بهوسیلهی انجام مبطلات دو شرط اساسی دارد:
🌱 ۱. عمد و توجه؛ در مقابل سهو و غفلت و فراموشی
🌱 ۲. اختیار؛ در مقابل اکراه و زور
✅ البته توجه شود که این قاعده استثنائاتی دارد که در جای خود بیان میشود (موارد سهوِ مبطل)
🛑 علم به مبطلیّت بنابر نظر مشهور شرط بطلان نیست، و شخص اگر جاهل هم باشد باز روزه باطل میشود👇
❇️ مسأله ۸۸۰. اگر به دلیل بیاطلاعی از حکم شرعی، کاری را انجام دهد که روزه را باطل میکند مانند اینکه نداند خوردن دارو نیز مثل سایر خوردنیها روزه را باطل میکند و در روز ماه رمضان دارو بخورد روزهاش باطل میشود و باید آن را قضا کند، ولی کفاره واجب نیست.
[🍃 آیتالله سیستانی (حفظهالله) در این مسأله با مشهور فقهاء اختلاف دارند👇
اگر انسان نداند كه چیزی روزه را باطل مىكند، اگر جاهل قاصر باشد (یعنی در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده يا آن كه اعتماد بر حجّت شرعى داشته باشد)، اگر آن چيز را انجام دهد، روزهاش باطل نمىشود، مگر در خوردن و آشاميدن و جماع.]
❇️ مسأله ۸۷۵. اگر روزهدار سهواً یکی از کارهایی که روزه را باطل میکند را انجام دهد، سپس به تصور اینکه روزهاش باطل شده، بار دیگر عمداً انجام دهد، روزهاش باطل میشود.
✅ توجه: بین اکراه و اضطرار فرق وجود دارد،
فردِ مکرَه در اينجا اختیاری ندارد، بلکه کار را دیگری انجام میدهد، مثلاً به زور به او چيزى میخوراند، یا سر او را زیر آب فرو میبرد، که در موارد فوق چون اختیار ندارد روزه صحیح است.
اما مضطرّ با اختیار آن کار را انجام میدهد، امّا به دلیل ضرورت عقلی یا شرعی؛ و چارهای ندارد و مجبور است؛ در اينجا کار او (خوردن روزه و انجام مبطل) جایز است، و حتّی در مواردی واجب است، امّا چون با اختیار است روزه باطل میشود و باید قضای آن را بهجا آورد.👇
❇️ مسأله ۸۷۶. اگر روزهدار را مجبور کنند یکی از مبطلات روزه را انجام دهد، مانند اینکه به او بگویند: اگر غذا نخوری به جان یا مال تو صدمه میزنیم و او خودش برای جلوگیری از ضرر غذا بخورد، روزهاش باطل میشود.
❇️ مسأله ۸۷۷. اگر روزهدار شک کند کاری که روزه را باطل میکند، انجام داده است یا نه، مانند اینکه شک کند آبی که داخل دهان کرده فرو برده یا نه، روزهاش صحیح است.
🖋حجتالإسلام و المسلمین استاد اصغری
بر محور «رساله نماز و روزه» حضرت آیتالله العظمی خامنهای (دام ظلّه العالی)