سوالی که پیش میاد در فرزندآوری اینه که مگه هرچی بچه بیاریم خوب میشه؟ خیلیا آدمای خوبی بودن بچه‌هاشون ناخلف از آب دراومدن. جواب. بله همه چی ممکنه. بحث ما این بود که اگر ما خودمون رو اصلاح و تربیت کنیم و مهارت‌های تربیت‌فرزند رو فرابگیریم احتمال تربیت فرزند صالح بیشتر خواهد شد. ولی پیش میاد که ما همه تلاشمون رو می‌کنیم و وظایفمون رو انجام می‌دیم ولی بچه بزرگ میشه و عاقبت به بیراهه می‌ره. ایجا مسئولیت از ما برداشته میشه. و فرزند در بزرگسالی مسئول اعمال و رفتار خودشه. شاید الان مثال‌هایی از بزرگان کشورمون داشته باشید که برخی فرزندان یا نوه‌هاشون درست عمل نمی‌کنن. ولی فرزندانی از نسل همین بزرگان و بزرگان دیگر هستن که انسان‌های مفید برای جامعه هستن و خدمات زیادی انجام می‌دن. ولی خب معمولا خوبی‌ها خیلی شیوع پیدا نمی‌کنه. ولی بدی‌ها و مشکلات سریع رسانه‌ای میشه. امام موسی کاظم (ع) حدود ۴۰ تا فرزند داشت. برخی از فرزندان حضرت علیه امام‌رضا توطئه کردن. ولی یه امام رضا و حضرت معصومه روی کل ایران تاثیر خودش رو گذاشت. و همچنین نسل پر تعداد موسوی‌ها که از نسل امام کاظم بودن همه جای ایران پخش هستن. حالا چندتا بچه هم عاقبت‌به‌شر بشن ایراد نداره. درتاریخ این نسل‌های شیعیان وقتی به یه شهری مهاجرت می‌کردن، به‌خاطر ویژگی‌های اخلاقی و رفتاریشون خیلیا رو شیعه می‌کردن. مثلا وقتی سادات علوی به طبرستان یا مازندران امروز مهاجرت کردن. خیلی از اهالی شمال ایران بواسطه همینا شیعه شدن. حالا اگه امامای ما و پیروانشون اعتقاد به تک فرزندی یا دو فرزندی داشتن الان نسل شیعه شاید منقرض شده بود. و نکته مهم این‌که تاثیرات فرزندان خوب بیشتر از فرزندان بد خواهد بود. بحث فرزندآوری رو باید از دیدگاه‌های مختلف و در دراز مدت بررسی کرد. قرار نیست تعداد فرزندان بالا فقط برای خودمون و در زمان خودمون مفید باشه. (۲) تاثیرات چندفرزندی در درازمدت ✍ حسین دارابی @Hoseindarabi