دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در آیین پایانی دومین دوره منش استادی با محوریت ایمان و امید، ویژه استادان جوان دانشگاه علامهطباطبائی که در سالن آمفی تئاتر دانشکده مدیریت این دانشگاه گفت:
1.ایمان یک امر قلبی است که البته ظهور زبانی و فعلی پیدا میکند. همچنین یک امر اختیاری است و انسان آزادانه ایمان پیدا میکند. ایمان معرفتپذیر و همراه با تصدیق قلبی است. ایمانی که این سه ویژگی را دارد آرامش میآورد.
2.امید، امری منشی هوشمندانه است که با بینش پیوند دارد. یعنی میتوانیم آنچه بخواهیم داشته باشیم، البته این خواستن بر اساس هوش، معرفت، شناخت و بینش است. امید یک احساس و حالت ذهنی روانی مثبت است، بنابراین یک دارایی و ظرفیت حساب میشود. امید به این معنا میتواند بستر ارتقا ایمان را فراهم کند. با توجه به نکته باید بین امید و ایمان دور هرمنوتیک قائل شد این دو درهم تنیدهاند و میتوانند بر هم تاثیر و تاثر داشته باشند. نتیجه ایمان عمل صالح است.
3.با بیان اینکه انسانهایی که اهل تلاشاند، جهادیاند و از دانش خود به دیگران بهره میرسانند، افزود: با امید جهاد شکل میگیرد و انسان مجاهد با امیدش جهاد میکند چرا که امید به فتح در او وجود دارد. بنابراین ایمان و امید با هم جهاد را میسازند. اینکه انسان باید دنیا را معبر رضای خدا بداند این معنا درست است که نه دنیا گریزی در آن وجود دارد و نه دنیاگرایی. امید و ایمان با هم جمع میشوند تا اثربخش باشند.
4.ویژگی اول استاد مومنِ امیدوار، تلاش جدی و واقعی علمی است. انسانهای با ایمان و امیدوار، تلاش واقعی و جدی دارند. تلاش علمی واقعی برای ارتقای مرتبه علمی نیست بلکه حاصل ایمان و امید است. ویژگی دوم هم این است که انسان مومن و امیدوار، دنبال علم نافع است. علم نافع یعنی علمی که با صنعت و جامعه پیوند دارد و مشکل جامعه را حل میکند. ویژگی سوم علم و معرفت استاد مومنِ امیدوار، با فضیلتهای اخلاقی مانند تواضع، مردمداری، عشق و محبت همراه است. این استاد تعلیم و تربیت را با هم آموزش میدهد و از نظر جمعی استفاده می کند. مهمترین عامل تمدنسازی، پذیرش عقل جمعی است. همه ما بخشی از عقلانیت را در اختیار داریم و عقلانیت جمعی، تمدن ساز است. ویژگی چهارم هم این است که ایمان و امید، علوم دانشگاهی را در ساحت عقلی تجربی تقویت میکند. بیشتر علوم انسانی ما علوم نقلی است. به طور قطع منبع علوم انسانی اسلامی، عقل و تجربه است. در توصیف انسان محقق، عقل و تجربه سهم بسیار بالایی دارد. در علوم انسانی بیشتر بحثهای ما بحثهای نقلی است؛ علوم انسانی نقلی یعنی نقل قول از دیگران، البته نمیتوان فقط نقل قول دیگران را خواند. اینجا است که استادان در کاربست عقل و تجربه در نظریهها، ایفای نقش میکنند. ایمان و امید علوم دانشگاهی را از علوم نقلی به علوم عقلی تجربی تبدیل میکند.