#تفسیر_قرآن_کریم #استاد_حجت_الاسلام_زمانی_فرد #جلسه_سوم 📚 تفسیر سوره لقمان با بیان حجت الاسلام والمسلمین زمانی‌فرد ✳️تفسیر آیه سوم: "هُدًى وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ" ✅نکته اول:《تفاوت هدایت و رحمت》 👌هدایت ناظر به مرحله عقل انسان و رحمت ناظر به مرحله قلب انسان است ♻️ با توجه اینکه انسان دو بعدی است (عقل _ قلب) برای رشد هم نیاز به بینش‌ها دارد و هم گرایش‌ها. 🔹 قرآن کریم با درگیر کردن عقل بینش انسان را بیشتر می‌کند و با درگیر کردن دل و قلب، گرایش انسان را هدایت می‌کند. ♻️مرحله عقل مربوط به شناخت از جهان است و مرحله قلب، گرایش به جهان را نشان می‌دهد. ♻️بعضی انسان‌های گمراه، شناخت خوبی ندارند و بعضی دیگر گرایش مناسب را ندارند. ابوجهل، ابوسفیان و ... که در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله حاضر بودند، قطعاً معجزات رسول خدا را دیدند و شناخت خوبی داشتند ولی متأسفانه به جهت اینکه قلب و دل آن‌ها رشد نکرده بود، نمی‌توانستند نسبت به رسول خدا گرایش پیدا کنند و ایشان را به عنوان رسول خدا قبول کنند. 🔸آیه ۱۴ سوره نمل "وَ جَحَدُوا بِهَا وَ اسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَ عُلُوًّا" به همین مسئله اشاره دارد. ♻️بنابراین در این آیه شریفه هدایت ناظر به عقل و رحمت ناظر به قلب انسان است. ✅نکته دوم: 《مراتب هدایت》 💠 خداوند در این آیه شریفه فرموده است هدایت و رحمت مخصوص محسنین است اما در آیه ۱۸۵ سوره مبارکه بقره می‌فرماید: قرآن کتاب هدایت برای همه مردم است.《شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُديً لِلنَّاسِ》 ❇️ راه جمع بین دو آیه شریفه این است که هدایت دارای دو مرحله است: 🔅مرحله اول: ارائه طریق (برای همه بشریت) 🔅مرحله دوم: ایصال الی المطلوب (برای گروهی خاص) ✅ یک مثال برای تقریب به ذهن: وقتی کسی از ما آدرسی می‌پرسد به دو صورت ممکن است او را راهنمایی کنیم: گاهی فقط به صورت شفاهی یا کتبی مسیر را به او نشان می‌دهیم و گاهی فرد را تا رسیدن به مقصد همراهی می‌کنیم؛ اولی ارائه طریق و دومی ایصال الی المطلوب است. 💠بنابراین آیاتی که هدایت قرآنی را برای عموم انسان‌ها مطرح می‌کند، مقصود همان ارائه طریق است ولی برای کسانی که به آیات قرآن عمل کنند و محسن باشند، هدایت دیگری وجود دارد که علاوه بر نشان دادن مسیر، فرد محسن را تا رسیدن به مطلوب همراهی می‌کند‌. 💠به بیانی دیگر هدایت عام (ارائه طریق) هدیه خداوند برای همه انسان‌هاست ولی هدایت خاص (ایصال الی المطلوب) از آنِ گروه خاصی از انسان‌هاست. ✅نکته سوم: 《نسبت احسان و تقوا》 ❇️ خداوند در این آیه شریفه هدایت را مخصوص محسنین می‌داند ولی در آیه ۲ سوره مبارکه بقره هدایت را مخصوص متقین می‌داند؛ چه تفاوتی بین این دو آیه وجود دارد؟ ❇️ برای محسنین در قرآن دو معنا ذکر شده است: 🔅۱- کسانی که در تعاملات اجتماعی در حقّ دیگران، کارهای شایسته انجام می‌دهند. 🔅۲- کسانی که اعمال و رفتارشان نیکوست و اصطلاحا عمل را به بهترین شکل انجام می‌دهند. ♻️ احسان به معنای دوم مرتبه بالاتری از تقواست. 🔰 آیه ۱۲۸ سوره مباركه نحل:《إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذينَ اتَّقَوا وَ الَّذينَ هُم مُحسِنونَ》و روایت《قال جبرئیل یا رسول الله حدثنی ما الإحسان؟ قال: الإحسان أن تعمل لله کأنک تراه فإن لم یکن تراه فإنه یراک (بحارالانوار، ج 59، ص 260 و 261؛ الدرالمنثور، سیوطی، ج 1، ص 93) اين برترى را تأييد می‌كند. تهیه کننده: واحد پژوهش مدرسه علمیه رضویه بیرجند •┈┈••••✾•🌿🌼🌿•✾•••┈┈• @howzehkhj