پیشینه تاریخی ادعا بر جزایر سهگانه ایرانی
🔶
اولین بروز اختلاف در مظاهر حاکمیتی ایران در جزایر سهگانه از سفر «مسیو دامبرین»، رئیس بلژیکی گمرکات جنوب ایران در آوریل 1904 با سفر به جزیره بوموسی آغاز شد. در این سفر دامبرین با مشاهده پرچم تازهطراحیشده شارجه بر خاک بوموسی، آن را پایین آورد و
پرچم ایران را برافراشت.
🔹خبر به سفارت
انگلیس در تهران رسید و
سفیرمختار انگلیس در نامهای خطاب به دولت ایران و رئیس گمرکات ایران مبنی بر نقض حاکمیت دولت
ساحل عمان (امارات متصالحه یا امارات کنونی) خواستار پایین آمدن پرچم ایران شد. این آغاز منازعات بر جزایر سهگانه ایرانی به شمار میآید.
🔹موقعیت سوقالجیشی جزایر ایرانی (سیری، تنب کوچک و بزرگ و بوموسی)، ترس از فزونی قدرت روسها در دربار قاجار، آغاز رقابت روس و فرانسه در خلیج فارس و عراق، عواملی بود که دولت
انگلستان را برآن داشت که بر کنترل جنوب و شمال خلیج فارسی اهتمام ویژهای از خود نشان دهد.
🔹از اینرو انگلیس با کنترل قسمت جنوبی خلیج فارس (عمان و ساحل عمان و بحرین)، تمایل پیدا کرد که قسمت شمالی را نیز به دست بگیرد. از آنجا که امکان گرفتن خاک ایران در این برهه زمانی میسر نبود،
برای تسلط بر جزایر ایرانی برنامهریزی کرد.
🔹در جزایر سهگانه
خاندان قاسمی (قواسم، جواسم) از طرف ایران، متولی امور جزایر بودند. بخشی از خاندان قاسمی در سالهای دور به سمت ساحل عمان رفته و متولی شارجه شده بودند. انگلیس با علم به اینکه قاسمیهای ایران با قاسمیهای شارجه دو گروه مجزایی هستند، ادعا کرد که جزایر سهگانه از دست قاسمیهای ایران به قاسمیهای شارجه سپرده شده است. دولت ایران ادعای انگلیس را بیاثر اعلام کرد زیرا که قاسمیهای ایران چنین کاری نکرده بودند و
اصولا صلاحیت این کار را نداشتند چون خود گماشته ایران در این جزایر بودند و حق اعطای سرزمین به اجنبی نداشتند. پس از این، ایران برای اتمام این ادعا، شیخ عشیره قاسمیهای ایران را از تولیت جزایر برکنار کرد تا پیام آشکاری به طرف انگلیسی بدهد.
🔹تسلط بر جزایر ایرانی توسط نیروهای انگلیسی ادامه داشت تا آنکه جنگ جهانی اول به اتمام رسید و نیروی دریایی تازه تاسیس ایران، وارد جاسک و باسیدو (باسعیدو/قشم) شدند. انگلیسیها که از این موضوع ناراحت بودند به
دیوان داوری لاهه شکایت بردند که با اتفاق آرا حق به ایران داده شد.
🔹تا 1971 مذاکرات متعددی میان ایران و انگلیس بر سر جزایر ایرانی جریان داشت تا اینکه در این سال، با
جدایی بحرین از میهن، احساس تحقیر عظیمی در بدنه حاکمیتی ایران بوجود آمد. این موضوع در کنار
کاهش قدرت منطقهای انگلیس در اثر اخراج از پاکستان و هند منجر شد تا انگلیس برای کاهش حس نفرت ایرانیان و بهدلیل عدم قدرت برای بقای بیشتر در منطقه، از تصرف جزایر سهگانه توسط نیروهای ساحل عمان (امارات کنونی) چشمپوشی کند و نیروهای خود را از این جزایر خارج سازد.
🔹اختلاف بر سر جزایر ایرانی تا
دهه هفتاد شمسی مغفول بود تا اینکه در این دهه، امارات متحده عربی منازعات و ادله انگلیس را بار دیگری مطرح کرد. لازم به تذکر است پیش از اعلام استقلال امارات کنونی، این قسمت مستعمره انگلیس بود و امور سیاست خارجی این ساحل عمان، دراختیار کامل انگلیسیها تمشیت میشد.
👈در قسمتهای بعدی به ادله حقوقی ایران و انگلیس در این اختلافات و نکات مرتبط با حقوق بینالملل اشاره خواهد شد انشالله.
#جزایر_سهگانه
#مطلب_دنبالهدار
@intllaw