📖حقوق آثار ادبی و هنری(مالکیت ادبی هنری/کپی رایت) حقوقی است که مطابق قانون برای پدیدآورنده یک اثر ادبی و هنری شناخته میشود و از طریق اعطای حقوق معنوی و مادی به وی اختیار می دهد تا تکثیر و عرضه اثر خود را کنترل کرده و بهره برداری و استفاده از اثرش توسط دیگران را محدود نموده یا مطابق قرارداد اجازه دهد.
👌پدیدآورنده اثر ادبی یا هنری دارای دو قسم حق می باشد که جنبه انحصاری دارند: حقوق مادی(به طور کلی شامل بهره برداری های مالی و اقتصادی از اثر) و حقوق معنوی( شامل حقوق مرتبط با شخصیت پدیدآورنده مانند حق بر نام و عنوان اثر).
👌قوانین حمایت از آثار ادبی و هنری مواردی از قبیل کتاب، رساله، جزوه، شعر، اثر موسیقی، نقشه و اثر معماری، نقاشی، طراحی، اثر عکاسی، هنرهای دستی، طرح فرش و گلیم، مجسمه، نمایشنامه و فیلمنامه، اثر سینمایی، پانتومیم و... می باشد
👌کپی رایت فقط از بیان ایدهها و افکار حمایت می کند. بنابراین ایده ها، افکار محض، روشها و نظریات هرچند هم ارزشمند باشند از حیطه حمایت قوانین کپی رایت خارج اند. قوانین، از شکلی که افکار و ایده ها در آن بیان می شوند حمایت می کند و خود افکار قابل حمایت نمی باشند.
👌اثری قابل حمایت است که اصیل باشد. اصالت یعنی اثر باید ناشی از اندیشه، احساسات و تلاش فکری شخص پدیدآونده باشد و به عبارت دیگر شخصیت پدیدآورنده در اثرش نمودار باشد. بنابراین اثری که تقلید و کپی برداری از آثار دیگران یا تقلید محض از آنها باشد نمی تواند واجد حق کپی رایت گردد.
👌یکی دیگر از شروط اعطای حقوق مادی به پدیدآورنده، انتشار اثر برای اولین بار در ایران می باشد.
👌حقوق معنوی پدیدآورنده دائمی است ولی حقوق مادی، مطابق قانون حمایت از مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348 اثر ادبی و هنری به مدت عمر پدیدآورنده به اضافه 30 سال از زمان فوت وی بود که این مدت در سال 1389 به موجب مصوبه مجلس شورای اسلامی با اصلاح ماده 12 قانون، به 50 سال افزایش یافت. این مدت در آثار سینمایی، عکاسی و اثر متعلق به شخص حقوقی 30 سال می باشد.
👌طبق ماده 7 قانون فوق، آثار ادبی و هنری در مواردی بدون رضایت و به طور رایگان قابل استفاده برای سایرین است. این موارد در قانون ایران شامل:
1. نقل قول از آثار با ذکر نام پدیدآورنده
2. استفاده شخصی و بدون هدف تجاری
3. تکثیر از اثر توسط کتابخانه های عمومی و موسسات علمی و آموزشی، می باشد
👌درصورتی که پدیدآورنده یا مالک قانونی امتیاز یک اثر ادبی یا هنری هستید و شخص دیگری از اثر شما بدون اجازه استفاده کرده و دست کم یکی از حقوق مادی یا معنوی را نقض کرده می توانید با استناد به قوانین حمایت از مولف، فرد متجاوز را در دادگاه حقوقی و کیفری تعقیب کنید.
👌 آیا آثار ادبی و هنری و حقوق مرتبط در اینترنت قابل حمایت اند؟ آثار ادبی و هنری و حقوق مرتبط در ایران مطابق قانون تجارت الکترونیکی در محیط اینترنت نیز مورد حمایت قرار گرفته است. بنابراین انجام هر یک از اعمال ذکر شده بدون اجازه پدیدآورنده توسط دیگران نقض اثر بوده و تعقیب کیفری و حقوقی را به دنبال دارد.
#ادبی_هنری #بهره_برداری_مالکیت_فکری
کانال آموزشی مالکیت فکری
@ipYazd