وی با اشاره به نقشه تولید و مصرف مواد غذایی تحت عنوان پروژه افرازبندی، گفت: رشد تجمعی بخش کشاورزی بهصورت میانگین در سالهای اخیر 29 درصد بوده است که این میزان رشد، بخش کشاورزی را از بخش نفت و صنعت جلوتر برده است. درعینحال در بخش سرمایهگذاری وضعیت مطلوبی را در بخش کشاورزی تجربه نکردهایم. باید توجه داشته باشیم در صورت عدم سرمایهگذاری در بخش کشاورزی، رشدی که در این بخش صورت بپذیرد به معنای این است که در واقع داریم از منابع طبیعی مصرف میکنیم و این موضوع مهمی است که نیازمند برنامهریزی است.
وی با اشاره به زنجیره تأمین در بخش کشاورزی، افزود: خرید بالای 10 میلیون تن گندم در کشور و پیشبینیهای سال آینده نیز همین روند خوب تولید را نوید میدهد و بر اساس بررسی مدلهای هواشناسی خوشبختانه وضعیت تولید گندم در کشور مطلوب خواهد بود. همچنین بر اساس مدلهای ارزیابی، بررسی وضعیت بارشها، رطوبت خاک و وضعیت سدها، امسال و سال آینده شرایط خوبی را در بخش کشاورزی پیشرو خواهیم داشت.
آقایا، ادامه داد: در این شرایط خوب باید به فکر بهرهوری باشیم، پیشبینی شرایط بهرهورانه و بستههای حمایتی شرایط خوبی را در زمینه تولید گندم نوید میدهد. البته سیاستهای عرضه نان به اجزای دیگر نیاز دارد که باید به آنها توجه کرد.
وی با اشاره به نمودار قیمت شیر در ماههای مختلف سال، افزود: بهعنوانمثال در سال 1401 با افزایش نرخ ارز یک افزایش نرخ در زمینه تولید شیر را تجربه کردیم، با این وجود در چند ماه گذشته محصولات لبنی زیر قیمت مصوب وارد بازار شده است. بر اساس بررسی مدلهای موجود در حوزه مصرف مواد غذایی، مصرف گوشت مرغ جایگزین مصرف گوشت دام سبک و سنگین شده است.
این محقق با اشاره به محدودیت دام مولد و تله قیمت خوراک دام در سال گذشته و قیمت تمام شده دام، گفت: برای ایجاد موازنه در تولید و مصرف محصولات کشاورزی و مهار تورّم، حمایت از تولیدکننده باید همواره مورد توجه ویژه باشد.
غلامحسین آقایا؛ مشاور وزیر جهاد کشاورزی افزود: با بررسی تمام مدلهای موجود در شرایط تورّم باید یارانه تولیدکننده را حفظ کنیم و باید بدانیم یارانه تولید مهمتر از یارانه بخش مصرف است و باید همچنین قیمتها با سرعتی که بالا میروند با همان سرعت پایین نمیآیند. در بخش کشاورزی باید توجه داشت که برخی از تولیدکنندگان دچار نوسان و حذف میشوند. با این وجود سیاست 130 میلیون قطعه جوجهریزی در ماه هدف وزارت جهادکشاورزی است که خوشبختانه اجرا شده است و درعینحال باید توجه کنیم اکنون باید دولت وارد خرید مرغ بشود تا قیمتها دچار افت نشوند. در مجموع باید به موازنه قیمت تولید و مصرف و صرفه تولید توجه شود. این پدیده در روغن و دانه روغنی و حتی در ماههای برداشت برنج نیز باید موردتوجه باشد تا تولید بههیچعنوان دچار آسیب نشود.
وی با اشاره به محصول سیبزمینی در سال جاری گفت: لازم به ذکر است تولید سیبزمینی میتواند در بخش صادرات مورد بهرهبرداری ویژه قرار گیرد، چرا که بر اساس برآوردهای صورت گرفته، کشور روسیه نیازمند سیبزمینی است و در این میان کشورهای پاکستان و ترکیه نمیتوانند این نیاز را برآورده کنند. لذا با انبارداری صحیح میتوان از این فرصت استفاده کرد. باید توجه داشته باشیم بخش کشاورزی صنعت نیست که یک سو نهاده وارد شود و از سوی دیگر به طور مکانیزه محصول خارج شود، بلکه چندین ماه زمان لازم است تا به تولید محصول منجر شود.
آقایا ادامه داد: بحث افرازبندی زمانی و مکانی در بحث کشاورزی میتواند مورد توجه باشد. اگر بتوانیم شرایط تولیدات کشاورزی را تسهیل کنیم و با راهبرد درست عمل کنیم و شرایط سود حاشیه بازار را برای کشاورز در نظر بگیریم، میتوانیم مقوله امنیت غذایی را تا حدود زیادی کنترل کنیم و دراینبین باید بدانیم قیمت فیکس در بخش تولید کشاورزی جواب نمیدهد. قیمتگذاری باید در یک طیف مقاومتی و حداکثری باشد. بهعنوانمثال اگر ده درصد تولید مرغ هم کاهش پیدا کند عددی نزدیک به 250 هزار تن مرغ میشود که این میزان را از هیچ جای دنیا نمیشود جمعآوری کرد؛ لذا به هر ترتیبی شده است باید میزان و حجم تولید را حفظ کنیم تا به دو هدف امنیت غذایی و مهار تورّم نایل آییم.
در ادامه این نشست قاسم محمّدی؛ نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و مدیرعامل سابق کشت و صنعت مغان گفت: موازنه تولید و مصرف مواد کشاورزی بهگونهای شده است که هم تولیدکننده احساس زیان میکند و هم مصرفکننده احساس میکند هزینه بالایی را پرداخت میکند؛ لذا به نظر میرسد کشاورزی ما اقتصادی نیست؛ بلکه روند وضعی دارد.
وی ادامه داد: افزایش نرخ رشد و کنترل تورّم باید موردتوجه باشد و باید تولید را حفظ کرد. نگاه تاجرانه در برخی از مواقع مانع حداکثر تولید میشود. همچنین مدیریت مقوله آب نیازمند برنامهریزی دقیق است و باید به سمت آبیاری زیر سطحی حرکت کنیم.