تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی» (قسمت اول)
نوبسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
مسلمانان باید الهیاتشان را در باب «روابط اجتماعی» و «مناسبات انسانی» از قرآن آغاز کنند. جهان اسلام در مواجهه با سایههای سنگین فرهنگی برخاسته از دنیای امروز را احتمالا نمیتواند با فلسفههای برگشته از جهان غرب (فلسفههای تکنولوژی و رسانه) و یا حتی الهیاتهای مضاف و مدرن (مثل «Theology of the Internet») و یا بلکه با موجودیهای کلام و فلسفه رایج در امروز جامعه مسلمانان تفسیر و تدبیر کند. در این باره به نظر میرسد، دنیای اسلام در مواجهه با موج تحولات فرهنگی خود، در کنار فقه و کلام و فلسفه و عرفان، باید اصل «فاقروا ما تیسر من القرآن» را به مثابه یک روشِ مسلمانی برای فکرکردن در نظر بگیرد و پیوسته قرآن را ملتمسانه بخواند، نکتههای فرهنگی متناسب با فضای جدید را از نو استظهار و استنطاق کند و عمل به آن را در نقطههای عطف و دشوار تمرین کند تا بلکه اعجاز قرآن را این بار در عبور از نظام هژمون فرهنگی تجربه نماید. ضرورت این تأمل برای مخاطبان تمدناندیش از آن رو است که تصور «تمدن نوین اسلامی» و تمهید آن، بدون اندیشۀ اصیل در بارۀ فرهنگ جدید جهانی و نظام روابط انسانی کنونی میسور و ممکن نخواهد شد.
آنچه در این سلسله یادداشتهای ماه مبارک تقدیم خواهم کرد «تأملات قرآنی» و بیان برخی تکنکتهها در باب روابط انسانی و ارتباطات اجتماعی در دنیای کنونی است. در این میان، صرفا تلاش میکنم به برخی «مفاهیم»، «مبانی»، «آیهها»، «سنتها»، «راهکارها» و احیانا «آسیبها»ی موجود در مناسبات اجتماعی اشاراتی بکنم و آن را در معرض توجه و تأمل قرار بدهم. شاید از تکرار تأملات بتوان به سمت ایده و یا ایدههایی در زمینه تنظیم روابط انسانی جدید در دنیای اسلام پیش رفت.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐
https://takl.ink/Isca.ac.ir/