#باز_نشر
مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی :چرا به امام رضا (ع) عالم آل محمد می‌گویند؟
✅مقام علمی و پرتوهای پرفروغ دانش و اندیشه حضرت امام رضا(ع) سبب شده است تا لقب عالم آل محمد به این امام بزرگوار برسد.
♈️به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی، مدیرگروه و عضو هیأت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی در گفتگو با خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا گفت:
⬅️وجود مبارک امام رضا(ع) به‌عنوان عالم آل محمد(ص) معروف شده است. حضرت امام رضا(ع) دانش خود را از جدش رسول اکرم(ص) به ارث برده و سرچشمه جوشانی از معرفت و فضیلت بود که تشنگان دانش و کمال از محضرش فیض مىبردند و با حل مشکلات و معضلات فکری خویش، عطش معرفتی خود را فرو مىنشاندند. از حضرت امام کاظم(ع) روایت کردهاند که به فرزندان خویش میفرمود: این برادرتان علی بن موسی، عالم آل محمد(ص) است. مسائل دینی را از او بپرسید و آن‌چه به شما مىگوید نگه‌دارید، زیرا بارها از پدرم جعفر بن محمد شنیدم که مىفرمود: دانشمند آل محمد در صلب توست ای کاش من او را مىدیدم. او با حضرت علی(ع) هم نام است.
⏹از امورى که مورخان دربارهاش اتفاق نظر دارند و با مراجعه به منابع معتبر و مستند روشن می‌شود مقام علمی و پرتوهای پرفروغ دانش و اندیشه هشتمین امام مىباشد که حتی مأمون خلیفه عباسی بارها و در فرصتهاى گوناگون به این واقعیت اعتراف کرده و گفته است: حضرت امام رضا(ع) دانشمندترین و عابدترین مردم روی زمین است. وی به رجاء بن ضحاک گفته بود: او (على بن موسى الرضا(ع)) بهترین و عالمترین انسانهاست.
⬅️در عصرى که خورشید هشتم، جامعه را از فروغ فروزان خویش برخوردار مىساخت، کوششهاى علمى و فکرى گسترش یافته بود، نقد و بررسى اندیشهها، تألیف و تدوین و نگارش علوم و معارف گوناگون رونق فزایندهاى گرفت. مکاتب و امواج فکری و فلسفی متعددى به‌وجود آمد. کلاسهاى درس سرشار از استادان و دانش پژوهانى بود که به تدریس و فراگیرى علوم و معارف گوناگون اشتغال داشتند. به موازات این توسعه علمی و فرهنگی امواج تصوف گسترش پیدا کرد، غلو و تفکرات انحرافی نیز چون علفهای هرز و قارچهاى سمی در بوستان اندیشه و معرفت روییدند.
❎حجت‌الاسلام شفیعی: امام رضا(ع) در مناظرات تلاش نمی‌کرد به توجیه دینی بپردازد بلکه به تفسیر و تحلیل دینی می‌پرداخت.
در این موقعیت مهم، حضرت امام رضا(ع) دادرس دانشوران و پناه متفکران و اندیشمندان بود. امام با علمای تفسیر و صاحب نظرات حکمت و کلام بحث و مناظره مىنمود، بر افراط‌گرایان و غالیان و منحرفان خُرده مىگرفت و افراد متشرع و فقها را مورد تأیید و حمایت قرار مىداد. قوانین، موازین و مقررات شریعت و مبانى اعتقادى را تبیین و تثبیت مىکرد. آن حضرت از نظر توجیه و تحلیل و هماهنگى آرا و نظرات نقش محورى و اساسى ایفا مىفرمود. کانون نشر معارف به آن وجود با برکت اختصاص داشت و آن حضرت محک سنجش اصالت و سلامتى نقطه نظرهاى گوناگون به‌شمار مىآمد. مجالس و محافلى که در آنها امام رضا(ع) نقش محورى داشت محل رفت و آمد دانش‌پژوهان و مأمن دانشوران بود. بیانات عمیق آن امام همام به جدالهاى فکرى و نزاعهاى علمى خاتمه مىداد.
❎زمانه بسیار حساسى بود و تهاجم فکرى و یورش فرهنگى بسیار خطرناک‌تر از حمله نظامیان و مهاجمان مسلّح جلوه مىنمود. در همین موقعیت سرنوشت‌ساز حضرت على بن موسى الرضا(ع) به حق رهبر واقعی مردم در تمامى امور و مشکلات بود و از مدینه تا مرو حقایق را آن گونه که بود عرضه فرمود و غوغاى برخورد افکار انحرافى با اندیشههاى دینی را خاموش ساخت تا مبادا تیرگى و ضلالت بر درخشندگى دیانت غلبه یابد.
مأمون بارها در کاخ خود مجلس مناظره برپا ساخت و دانشمندان برجسته مذاهب مختلف را گردآورد و به بحث واداشت. حضرت در تمامی این جلسهها به روشنی و با قاطعیت بر همه حاضران غلبه مىیافت و با هر کدام با براهین خودشان بحث می‌نمود و استدلال می‌کرد و حقانیت و واقعیت عقاید و معارف اسلامی را بازگو مىفرمود در این مجالس حاضران، به رغم توانایی علمی و قدرت و تسلط بر بحثها، به ناچار تسلیم افکار منطقی و ادلههاى خردمندانه آن وجود با برکت می‌شدند و چارهاى جز اعتراف به مقام علمی و کمالات معنوی حضرت رضا(ع) نداشتند. بدون شک این گفتگوها در سرزمین پهناور اسلامی انعکاس وسیعی داشت و در جهت تبلیغ و نشر معارف اسلامی بسیار مؤثر بود.
آن حضرت با شـاخص‌ها و مؤلفه‌های برجسـته مناظره‌های خود مانند انصاف‌مـداری، شـاخص‌های منطقی، و آزاداندیشی نمونه‌ای از مناظره و مباحثه علمی مدنظر قرآن ارائه دادند تا برای همیشه در تاریخ ثبت و ضبط شود.