🔸صدرا ذیل مباحث مربوط به فلسفه سیاست بحث آرمان شهری را مطرح می‌کند و لازمه دست یافتن به سعادت اخروی را زندگی در آرمان‌شهر می‌داند؛ «فالخیر الافضل والکمال الاقصی ان ما ینال بالمدینه الفاضله» صدرا هدف جامعه آرمانی را سعادت می‌داند و سعادت را فضیلت و به‌حد کمال رسیدن دنیوی و اخروی انسان می‌داند.
🔹برخلاف صدرا، دورکیم جامعه برتر را جامعه‌ای که در آن امور اخروی شکوفا شود، نمی‌پندارد، بلکه جامعه‌ای که در آن از مادیات بهره‌مندی بیشتری داشته‌باشند جامعه‌ی آرمانی در نظر می‌گیرد. دورکیم می‌گوید: رایج‌ترین فکر در باب تقسیم‌کار این است که تقسیم‌کار از تمایل آدمی به افزودن دائمی سعادت خویش بر می‌خیزد. تقسیم‌کار بیشتر بازده بیشتر، منابع در اختیارِ بیشتر، کیفیت این منابع بهتر. پس به نظر می‌رسد که هرچه بیشتر از این چیزها برخوردار باشیم سعادتمندتر هستیم. در نتیجه انسان به‌طور طبیعی بر دستیابی بیشتر به منابع شوق جست و جوی بیشتری دارد.
🔸 از نظر صدرا این انسان کامل هست که اتصال با عقل فعال را دارست، پس تنها او واجد تقنین و حکمرانی می‌باشد. دورکیم هم قبول دارد که در جامعه آرمانی هنجارها باید کنترل شده باشند، و این کنترل توسط قوانین و ساختارهای اجتماعی صورت‌می‌گیرد. این قوانین و ساختارهای اجتماعی در یک نسبتی با هم قرار دارند که برای سودجویی افراد محدودیت ایجاد می‌کنند. صدرا و دورکیم در اینجا با هم اختلاف‌نظر دارند.
🔹در جامعه آرمانی ملاصدرا جای هیچ‌گونه ناهنجاری نیست؛ چون اساساً رئیس جامعه آرمانی به‌گونه‌ای شهروندان را تربیت می‌کند که جای هیچ‌گونه ناهنجاری وجود ندارد، و اساساً تمام قوانینی که توسط شرع وضع می‌شود در تمام ابعاد رفتاری انسان رسوخ می‌کند و تمام امیال انسان را به اعتدال می‌رساند. بی هنجاری و بی ضابطگی کامل از نظر تجربی ناممکن است و جوامع بر اساس کم و بیش‌ی این درجات تنظیم هنجار بخشی‌شان مشخص می‌گردند.
🔸اساساً دورکیم وجهی که انسان کامل صحنه گردان اجتماع می‌باشد را نفی می‌کند. او می‌گوید گذشت آن زمان‌هایی که انسان کامل به نظر ما کسی می‌نمود که در عین علاقه به همه‌چیز و ناپایبندی به هیچ‌چیز، استعداد چشیدن طعم هر چیز چیز را داشت و از امکان فراهم آوردن عالی‌ترین عناصر سازنده‌ی تمدن در وجود خویش برخوردار بود. این چنین فرهنگ گسترده، امروزه دیگر بر ما تأثیری ندارد. دورکیم با نفی جایگاه انسان کامل و متافیزیک در جامعه‌ی آرمانی، این جایگاه را به جامعه می‌دهد و اساساً جامعه خدا می‌شود.
مطالعه یادداشت در «وبگاه فکرت»
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
وب | ایتا | تلگرام | اینستاگرام