🌷🌷مبحث ۱۱۵۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ شمسی
با نام خدای عالم و علیم و علام و معلم
و عرض سلام و آرزوی ثبت نام در کلاس درس انبیاء و اولیاء
🌹ارکان انسانسازی ( معلمی و تربیتی و اخلاقی) در قرآن کریم🌹
🦋تزکیه(پاکی و رشد روح و جسم)🦋
در قرآن کریم بعنوان قانون حیات و زندگی و کتاب چگونه زیستن, و کتاب بهتر زیستن ۴ آیه عمده راجع به تلاوت, تزکیه و تعلیم و آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت به شرح و نشانی ذیل وجود دارد:
🌴رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
سوره بقره, آیه ۱۲۹💖
ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ ! ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺰ ،
ﻛﻪ ﺁﻳﺎﺕ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ ،
ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ دانائی ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﺩ ،
ﻭ [ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻭ ﺑﺎﻃﻨﻰ ] ﭘﺎﻛﺸﺎﻥ ﻛﻨﺪ ؛
ﺯﻳﺮﺍ ﺗﻮ ﺗﻮﺍﻧﺎﻯ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ دانای بی خطائی .
🌴لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
سوره آل عمران آیه ۱۶۴💖
ﻳﻘﻴﻨﺎ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﻣﻮﻣﻨﺎﻥ ﻣﻨﺖ ﻧﻬﺎﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻛﻪ:
ﺁﻳﺎﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ
ﻭ [ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺭﻭﺣﻰ ] ﭘﺎﻛﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ،
ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ علم الهی ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻣﻮﺯﺩ ،
ﻭ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ .🦋
🌴هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ
سوره جمعه آیه ۲💖
ﺍﻭﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩم ﺑﻰ ﺳﻮﺍﺩ و قاعده هرم جامعه، ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﺗﺎ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﻭ ( خدا) ﺭﺍ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻧﺪ
ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ [ ﺍﺯ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻫﺎﻯ ﻓﻜﺮﻯ ﻭ ﺭﻭﺣﻰ ] ﭘﺎﻛﺸﺎﻥ ﻛﻨﺪ
ﻭ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ دانش بی انحراف ﺑﻴﺎﻣﻮﺯﺩ ،
ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ، ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ 💖
🌴كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِّنكُمْ يَتْلُوا عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ
سوره بقره آیه ۱۵۱🌺
ﻫﻤﺎﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻤﺎ سفیری ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻧﺪ ،
ﻭ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ [ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺁﻟﻮﺩﮔﻰ ﻇﺎﻫﺮﻯ ﻭ ﺑﺎﻃﻨﻰ ]ﭘﺎﻙ ﻭ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ،
ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ دانائی بی خطا، ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ ﺁﻣﻮﺯﺩ،
ﻭﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻧﻤﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ آموزش ﻣﻰ ﺩﻫﺪ .💖
🌺و اما شرحی موجز بر ارکان انسانسازی در قرآن : 🌻
۱…تلاوت
یعنی بیداری دل و جان نسبت به حقایق جهان هستی و حق مطلق, وجود خدا.💖
۲…تزکیه
یعنی پاکی جسم و جان و پالایش درون و تطهیر آینه وجود از زنگارهای رذائل اخلاقی💖
۳… تعلیم
یعنی, آموزش, یاد دادن و یاد گیری و تبدیل جهل به علم💖
در قران کریم واژه تربیت وجود ندارد
صرفا واژه رب و مشتقاتش هست که اشاره به ربوبیت حضرت حق و شامل همه جهانیان ،یعنی عوالم سته ( جهان های ۶ گانه) مانند:
فرشتگان،جنیان،جمادات، نباتات، حیوانات و انسانهاست.💐
البته، در آیه : ...کما ربیانی صغیرا
اشاره به نقش تربیتی پدر و مادر در کودکی هم دارد💞
اما ربوبیت ایفاگر نقش هدایت عمومی و جبری و تکوینی موجودات مذکور است.
و اما در هدایت تشریعی،اختیاری و انسانی و خاص ،از واژه تزکیه استفاده شده است☘
واز ریشه زکی،دارای ۲ معناست🍒
الف: معنای اخلاقی، یعنی پاک شدن و زدودن نفس از زنگارهای رذائل اخلاقی.
ب: معنای تربیتی، یعنی رشد و شکوفائی و نمو.🌻🌺🌹
لذا واژه تزکیه در اهداف بلند و عالیه بعثت انبیاء آمده است🌻
از جمله در آیه شریفه و مشهور ۲ سوره جمعه:
هوالذی بعث فی الامیین رسولا منهم
یتلوا علیهم آیاته
و یزکیهم
و یعلمهم الکتاب والحکمه و...
که در فراز دوم به واژه ی لطیف اخلاقی و تربیتی خاص انسان یعنی
تزکیه، اشاره شده است.🍋
این واژه ، هم بنیان تربیتی دارد و هم بنیان اخلاقی ، و فراتر از واژه تربیت است.🍎🍏
و در ۳ آیه دیگر برای اهداف بعثت( تعالیم رهائی بخش از دام شیاطین جنی و انسانی) انبیای الهی، آمده است.🍍🍋🍓
همانند آیات ۱۲۹ و ۱۵۱ بقره و۱۶۴ آل عمران. که در ابتدای مطالب حقیر نوشته شد🌻🌺🌹
والسلام علی عباد الله الصالحین🌿
خدایا بحق قرآنت، فرزندان این مرز و بوم، به ساحل امن تربیت و تزکیه ی قرآنی برسان 🤲🌴
🌷سیروس کامران ماوردیانی گیلانی🌷