🌷🌷مبحث ۱۱۸۴ خرداد ۱۴۰۲ شمسی
با نام و یاد خدا و عرض سلام🌺💝
سخنانی ارزشمند در باب واژه ای ارزشمند از استاد ارزشمندم ( حضرت علامه محمد تقی جعفری رضوان الله علیه)
💠 خداوند متعال در قرآن مجید در دویست و چهل مورد موضوع تقوی را با اشکال مختلف مورد تشویق و دستور جدی و نتائج حیات بخش آنرا تصریح فرموده است .
امیر المؤمنین علی علیه السلام در سخنان مبارکش که سید رضی رحمة اللَّه علیه در کتاب نهج البلاغه جمع آوری فرموده
در ۷۷ مورد تقوی را مورد توصیه و تأکید قرار داده است .
قطعی است که این تشویق و توصیه و تأکید، دلالت واضح دارد بر اهمیت حیاتی تقوی که هر انسان آگاه و خردمند نه تنها ارزش آن را ، بلکه عظمت و ضرورت آن را در درون خود احساس می کند .
❓حال این سئوال مطرح است که تقوی چیست ؟
که هم قرآن در آنهمه آیات
و هم سخنان امیرالمؤمنین (ع) آنقدر مورد تأکید قرار داده است ؟
👈🏻 تقوی یعنی نگهداری نفس (ذات ، من ، شخصیت و غیر ذلک) از انحرافات و خطاهایی که آدمی را به سقوط می کشاند .
اگر بخواهیم این تعریف را با یک جمله فنی بگوییم ، بدین شکل در می آید :
تقوی عبارتست از صیانت تکاملی ذات در مقابل صیانت برای زندگی مطلوب ذات در صحنه اجتماع.
هدف و انگیزه در صیانت دوم همان خود طبیعی است که بر مبنای قوانین طبیعت و قرار دادی برای زندگی معمولی بجریان می افتد و ذات (یا نفس ، من ، شخصیت) انسان را برای تأمین آنها توجیه می نماید .
ما برای بحث لازم درباره تقوی ، به اضافه مباحث گذشته مجبوریم چند مسئله مهم را پیرامون عظمت نفس انسانی که تقوی ، صیانت تکاملی آنست مطرح نماییم:
💠 تلازم عرفان انسان و عرفان خدا:
این جمله جاودانی من عرف نفسه فقد عرف ربّه (هر کس به خویشتن معرفت پیدا کند به خدا معرفت پیدا می کند)
در تفسیر این تلازم (عرفان نفس و عرفان خدا) ، حکماء و عرفاء سخنانی بسیار با اهمیت گفته‌اند .
🔹 ۱ خداوند واحد حقیقی صادر کننده همه کائنات با آن کثرت بیکران است ،
نفس آدمی نیز با داشتن وحدت کامل صادر کننده و پذیرنده کثرت بیکران می باشد .
🔸۲ خداوند فوق مادّه و مادّیات است ، نفس آدمی نیز پس از وصول به مرتبه تجرد ، فوق ماده و مادیات قرار می گیرد .
🔹۳ خداوند فوق زمان و حرکت و سکون است ،
همچنین نفس آدمی نیز می تواند پس از ورود به مرحله عالی تجرد ، فوق زمان و فراسوی حرکت و سکون قرار بگیرد .
🔸۴ خداوند سبحان کائنات را ابداع و انشاء و ایجاد غیر مسبوق به هستی می نماید .
نفس آدمی نیز با انشاء و ابداع تجریدی می تواند حقائقی را بدون سابقه وجود ، ایجاد کند .
مانند انشاء اعداد و قضایای ریاضی و خلاقیت‌های هنری و غیر ذلک .
🔹 ۵ خداوند متعال ذات اقدس خود را بدون اینکه نیازی به بر نهادن جز ذات خود داشته باشد ، می‌داند .
همانطور که در احتجاج حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام با عمران صایی آمده است ،
نفس انسانی نیز می تواند از دریافت ذات خود (علم حضوری ) برخوردار باشد .
و ده‌ها مورد دیگر از تلازم در معرفت (معرفت نفس و معرفت خدا) وجود دارد که برای محققان آگاه کاملا روشن است.
🌱 علامه محمد تقی جعفری ، تفسیر نهج البلاغه ، خطبه ۱۶۱
🌷سیروس کامران ماوردیانی گیلانی🌷