*شیوه صحیح سخن گفتن از شهید و شهادت با کودکان *
*🖋️ متن از دکتر فاطمه فیاض*
نایب رییس انجمن ایرانی روانشناسی اسلامی
هیات علمی دانشگاه الزهرا(س)
مولف کتاب «سند تربیت کودک طیب»
و کتابهای تربیتی دیگر
1️⃣ اصل در تربیت دینی *در سنین زیر 6 سال،*
انس دادن او با مفاهیم خوب و نیک و ایجاد بستر مناسب، مطلوب و غنی برای کودک، و همچنین ارائه آموزشهای در حد فهم کودک است.
تربیت دینی نیز باید بر همین اصل استوار باشد. کودک در این دوره از نظر شناختی، قدرت فهم امور انتزاعی و مفاهیم پیچیده و نیازمند تحلیل را به درستی نداشته و به همین دلیل نباید در مورد برخی مفاهیم به تفصیل با او سخن گفت.
درک برخی از مفاهیم اصلا مربوط به این دوره نیستند. مثل نظم و وفای به عهد. شهادت نیز مفهومی است که فهم آن اصلا مربوط به این سنین نیست و بنابراین سخن گفتن [و توضیح مفهوم شهادت و صحبت درباره خبرهای مربوط به آن] با کودک زیر 7 سال در این مورد صحیح نیست.
👈گفتگو با کودک باید به صورتی باشد که ویژگیهای شهید بیان شده و در مورد او خاطرات عینی، زیبا و قابل فهم [به عنوان یک الگوی ارزشمند] برای کودک بیان شود تا محبت و ارادت و علاقه والدین و اطرافیان برای کودک وضوح یابد.
👈 در واقع بیشتر تربیت در این دوره القا است و القای محبت به آدمهای خوب و بد آمدن از آدمهای بد.
اگر کودک در مورد شیوه شهادت و رحلت به صورت غیر اگاهانه مطالبی را شنید، خودش حساس شد یا سوالاتی را پرسید بهتر است موضوع را عوض کنید، حواسش را پرت کنید و در عین حال به موضوعی دیگر در همان رابطه یا بی ارتباط عطف کنید. نیازی نیست همه ماجرا برای کودک تشریح شود بلکه همین که مثلا در مراسمی شرکت میکنیم که برای نشان دادن دوستی به مردی خوب و قهرمان است، کفایت می کند. *اصلا نیازی به شرح همه رخدادها برای کودک نیست* و این اشتباه است که ما میخواهیم تا انتهای موضوع را برای کودکان این سنین تعریف کنیم.
👈 در مورد اموری مثل تبیین واقعه عاشورا و ... نیز همین به شیوه باید عمل کرد.
2️⃣ در نیمه اول 7 سال دوم که کودکان هنوز به بلوغ عقلی نرسیدهاند، صحبت در مورد شهادت مشکلی ندارد. ولی همچنان نباید اخبار و شرح حادثه به تفصیل باز شود. بلکه تاکید باید بر جریان خوب و بد و بر انتخابهای درست و بهتر [توسط خود ما] متمرکز باشد.
👈 اینکه کودک نسبت به چه کسانی [علاقه و] ارادت بیشتری دارد؟ اینکه کدام رفتارها را میپسندد و انتخاب میکند؟ درمورد اینکه چرا ما افرادی را بیشتر دوست داریم می توان سخن گفت و تفکر را فعال کرد.
3️⃣ اما در سنین نزدیک به بلوغ می توان در مورد دلیل ناراحتی و دلیل اظهار ارادت با فرزندان گفتگو کرد، ویژگیهای مطلوب را بیان کرد در عین حال در مورد شهادت توضیح داد که به چه معناست. اینکه فردی که شهید است در واقع زنده است و ما را می بیند و همه وقتی میمیرند، روحشان آزاد میشود و افراد مؤمن خوشحال ترند... و مانند این حقایق.
هر قدر گفتگو شود و سوالات نوجوان در این دوره در حد خودش جواب داده شود بهتر است. خوب است کودکان ببینند که والدین و اطرافیان صرفا منفعل نیستند، و مثلا نذری پخش میکنند سر سجاده دعا میکنند از خدا میخواهند صفات خوب مردمان خوب را داشته باشند، یا قرآن میخوانند یا اقدام و فعالیتی در آن رابطه انجام می دهند. این شیوه، راهکارهای مقابلهای سازگارانه و فعال را به کودک میآموزاند.
👈 یک نکته در این جا اهمیت دارد که در مورد کودکانی که در 7 سال دوم دچار ترسهای خاصی مثل از دست دادن والدین هستند و از نظر شاکلهای دچار حساسیتهایی هستند در این زمینه باید با احتیاط بیشتری برخورد کرد.
*شادی روح همه شهدا خصوصا شهدای خدمت و ریاست محترم جمهور فاتحه ای نثار کنید*
📝 ویرایش شده توسط نسل توحیدی
مرجع آموزشی تربیت از پیش از تولد👇
ble.ir/join/YjVjY2RkMW
@jannaat🌱