📚
روشنفکری در غرب و ایران
✍🏼
قسمت ۳۱۶
🔰
فصل دوم: مسائل فکری و فرهنگی و نقش منورالفکران و علماء در این مسائل:
♦️
۱ ) نقش منورالفکران در مسائل فکری و فرهنگی این دوره:
در جای دیگر در زمینه تأثیر و اقدامات امین الدوله مخصوصا در ترویج روزنامه ها و تشکیل "شرکت طبع کتب" می خوانیم:
گرچه دوره رئیس الوزرایی (ذیقعده ۱۳۱۴ تا رجب ۱۳۱۵ قمری، فروردین تا آذر۱۲۷۶ شمسی) و صدارت امین الدوله (رجب ۱۳۱۵ تا ۱۵ محرم ۱۳۱۶ قمری، آذر۱۲۷۶ تا خرداد ۱۲۷۷ شمسی) دوره ای کوتاه بود و مجموعاً از یکسال و دو ماه تجاوز نکرد، اما همین دوره کوتاه باعث تحول و شکوفایی شگفتی در امر مدارس، معارف و مطبوعات کشور شد.
در همین دوره روزنامه هفتگی تربیت که زیر نظر محمد حسین فروغی (ذکاءالملک) (فراماسون و مدرس مدرسه علوم سیاسی) منتشر می شد، به روزنامه روزانه مبدل گردید و این نخستین روزنامه ای بود که به صورت روزانه در پایتخت کشور منتشر می شد. مقدمات انتشار روزنامه روزانه دیگری به نام "خلاصة الحوادث" که نخستین شماره آن کمی بعد از استعفای امین الدوله ... منتشر شد، در همان دورۀ صدارت او فراهم آمد. در همین دوره روزنامه رسمی ایران نیز از تنگناهای پیشین تا اندازه ای خارج شد و صورت بهتری به خود گرفت. روزنامه پرورش که در مصر منتشر می شد با آزادی به ایران می رسید و در ورود آن به ایران ممانعت و سانسوری در کار نبود...
🔸با تشکیل و تأسیس مدرسه رشدیه مقدمات تأسیس مدارس دیگری چون ابتدائیه، علمیه و افتتاحیه فراهم آمد و با تشکیل انجمن معارف راه برای ایجاد مدارس جدید دیگر و پیشرفت شیوه نوین آموزش باز می شود...
در همین دوره مقدمات ایجاد شرکتی برای طبع کتاب فراهم می شود. کمی بعد این شرکت با ده هزار تومان سرمایه تأسیس می شود تا به کار تألیف کتابهای درسی و نشر كتب مفید اقدام کند. احتشام السلطنه، محمد باقر خان اعتمادالسلطنه، میرزا کریم خان سردار مکرم، حاجی حسین آقا امین الضرب و یحیی دولت آبادی اعضای مؤسس "شرکت طبع کتب" هستند. شرکت میرزا محمد حسین فروغی و پسرش میرزا محمد علی خان (جد اینها یهودی و خود از فراماسونها بودند) و محمد قزوینی را برای ترجمه و تأليف كتاب استخدام می کند. از نخستین اقدامات شرکت در امر تألیف، انتشار کتابی است درباره تاریخ ایران... که با خط خوش طبع می کنند و به دست محصلین مدارس جدید می دهند ... شرکت طبع کتب تاریخ مختصر اسکندر کبیر، غرایب زمین و عجائب آسمان و سفر هشتاد روزه دور دنیا در مبادی علوم طبیعی، چرا به این جهت، در صحبت ساده طبیعی نردبان خرد در اخلاق و پاره ای از کتب دیگر را ترجمه و تألیف و طبع می نماید...
🔹ملک زاده نیز از نقش امین الدوله در تأسیس مدارس جدید تجلیل کرده و می نویسد: تأسیس مدارس جدید ملی که تا آن زمان ممنوع بود در زمان صدارت امین الدوله عملی شد و تشویق معارف پروران از یادگارهای دوره زمامداری اوست. شخصاً به تأسیس مدرسه رشدیه پرداخت و از تشویق معارف پروران آن زمان تا حدی که اوضاع اجازه می داد فروگذار نکرد؟
هم او به نقش میرزا یحیی دولت آبادی در این خصوص اشاره کرده و می نویسد:
حاجی میرزا یحیی دولت آبادی بیش از سایرین در تأسیس مدارس ملی کوشش و بذل مجاهدت نمود و سی سال عمر خود را صرف تربیت غربی فرزندان ایران کرد و سهم مهمی از ثروتی که داشت در این راه صرف کرد و از آن جمله مدرسه ادب و مدرسه ی سادات از تأسیسات اوست.
ادامه دارد...
#روشنفکری_در_ایران_و_غرب
🆔
@Jarianshenasi