﷽؛
✅ موارد و مصارف زکات
📝 كلمه زكات به معنى پاكى و رشد و نمو و ... آمده است ، و مقصود از آن در حقوق مالى اين است كه از سرمايه ها و درآمدها ، يعنى محصولات توليدى مثلًا از طريق كشاورزى و دامدارى و هم چنين از سرمايه نقدى كه يك سال بدون اين كه در جريان افتد در تصرف كسى باشد ، در صورتى كه به اندازه معينى، حد نصاب برسد ، مقدارى از آن به صندوق اسلامى براى مصارف معين شده پرداخت مي شود .
📝 مقدارى كه بايستى پرداخت شود 5/ 2 تا ده درصد در محصولات كشاورزى است ، بسته به اين كه محصول ديمى باشد كه زحمت كمترى دارد ، يا آبى باشد كه مستلزم مشقت و مخارج بيشترى است .
📝 از سرمايه راكد «طلا و نقره» حدود يك چهلم آن است و در همين حدود است در مورد حيوانات اهلى كه غالباً از گوشت آنها براى خوراك استفاده مي شود .
📝 زكات يكى از پايه ها و ستون هاى پنج گانه معرفى شده است كه اسلام روى آنها قرار گرفته و استوار است .
« بنى الاسلام على خمس: الصلاة والزكاة والصوم والحج والولاية ...»
📝 در قرآن مجيد از زكات به عناوين گوناگون ياد شده است و عنايت خاصى به آن مبذول گشته، در بسيارى از آيات قرآن زكات را هم رديف با نماز كه از امور اساسى اسلام است نام برده است .
" لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ ... «1»
" اگر نماز را بپا داريد و زكات بپردازيد و به پيامبرانم ايمان آوريد، و آنان را تقويت و يارى كنيد و به خداوند وامى نيكو دهيد مسلماً گناهانتان را محو مي كنم ".
" خداوند رسيدن رحمت واسعه خود را بر كسى واجب ميداند كه اهل تقوا و پرداخت زكات باشد ".
وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ: «2»
" و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است ، بي ترديد آن را براى كسانى كه از شرك و كفر و ارتداد و معاصى مي پرهيزند و زكات مي پردازند و به آياتم ايمان مي آوردند مقرر و لازم ميدارم ".
📝 عيسى (ع) به عنايت و اذن حق در گهواره سخن گفت و در ضمن سخن گفتن سفارشات خداوند را بر خود برشمرد از جمله :
وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا «3»
" خداوند به من تا زنده ام سفارش نماز و زكات نموده است ".
📝 قرآن در وصف اهل بيتم عليهم السلام ميگويد :
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ: «4»
" مردانى كه تجارت و داد و ستد آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زكات باز نميدارد ".
الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ: «5»
" آنان كه نماز برپا ميدارند ، و زكات ميپردازند ".
📝 قرآن نپرداختن زكات را از نشانه هاى مشركين و كافران به آخرت ميداند :
وَ وَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ (6) الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ: «6»
" واى بر آنان كه براى خدا شريك قرار مي دهند ، آنان كه زكات نمي پردازند و به آخرت كافر هستند ".
✅ موارد زكات
📝 پس از اعلام وجوب زكات به وسيله آيات قرآن محصولات غذائى گياهى مانند : گندم ، جو ، خرما ، كشمش ، و حيوانات مورد استفاده مانند : گوسفند ، گاو و شتر ، و نيز نقدينه راكد و ذخيره شده پول رائج مانند طلا و نقره مشمول پرداخت زكات شدند .
📝 بديهى است كه با توجه به جامعيت و خاتميت اسلام و نيز با در نظر گرفتن اين كه در آيات قرآنى موارد خاصى به عنوان موارد وجوب زكات ذكر نشده است ، اين موضوع تا حصول نتيجه نهائى و رفع محروميتهاى انسانى در هر منطقه و در هر زمانى به صورت متناسب آن عملى خواهد بود ، و رهبران واقعى اسلامى مشخصات آن را بيان خواهند كرد .
📝 پيامبر اسلام پس از اين كه آيات مربوط به زكات را براى مردم قرائت كرد مواردى را كه درباره آنها اشاره شد نام برد و بقيه را آن روز از موارد عفو قرار داد، و ميتوان گفت : كه اموال مشمول زكات منحصر به همين چند مورد از منابع درآمد نيست .
✅ مصارف زكات
📝 اموالى كه از طريق زكات جمع آورى مي شود ، چنان كه در قرآن آمده است براى مصرف در موارد هشت گانه زير است :
1⃣ به نفع مستمندان
2⃣ درماندگان كه توانائى انجام كار ندارند و از كار افتاده اند
3⃣ اداره امور كسانى كه براى وصول آن فعاليت مي كنند ، و نيز تهيه وسائل و نگاهدارى و مقدمات مصرف كردن در راه شايسته و خداپسند
4⃣ جلب آشنائى مردم به اسلام و مقررات آن و علاقه مند ساختن عامه به نظامات اسلامى
5⃣ آزاد ساختن بردگان و اسيران و گرفتاران .
6⃣ پرداخت بدهى بدهكاران و حفظ آبروى ورشكستگان كه توانائى پرداخت بدهى خود را ندارند .
7⃣ در هر راهى كه براى خدا باشد « كه شامل خدمات عامه با تمام وسعت و گسترشى كه دارد ميشود ».
👇👇👇