رَوْح و رَیْحان
🔻صفحۀ 1 از 3 🌺سورۀ فاتحة الکتاب یا حمد آن گونه که نازل شده است سورۀ حمد در قرآن شناخته‌شده میان مسلمانان این گونه می‌باشد: «بسم الله الرحمن الرحیم، الحمد للّه ربّ العالمین، الرحمن الرحیم، مالك یوم الدین، إیّاك نعبد و إیّاك نستعین، اهدنا الصراط المستقیم، صراط الذین أنعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضالّین». ولی سورۀ حمد بنا بر آن‌چه نازل شده است، این گونه نوشته و خانده می‌شود: «باسم الّاه الرحمان الرحیم، الحمد للّاه ربّ العالمین، الرحمان الرحیم، ملك یوم الدین، إیّاك نعبد و إیّاك نستعین، اهدنا السراط المستقیم، سراط من أنعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و غیر الضالّین»؛ «به نام خداوند مهرگستر مهربان، ستایش برای خدایی است که دارندۀ جهانیان، مهرگستر مهربان، پادشاه روز پاداش است، تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌خاهیم، ما را به راه روشنِ راست راهنمایی کن، راه روشنِ کسانی که بر آنان خُشی دادی نه آنان که خشم‌گرفته‌شدگان و نه آنان که گمراهان‌اند». ابو علی فارسی گفته است: در گذاشتن یا انداختن الف از گفتار او -عزّ و جلّ-: «ملك يوم الدين» ناسازگاری کردند. پس عاصم و کسایی «مالک» را با الف خانده‌اند، و دیگران «ملک» را بی الف خانده‌اند...(۱). محمّد ابن عیسی تِرْمِذِی گفته است: از اُمّ سَلَمَه روایت شده است که گفت: رسول خدا-صلّی‌الّاه‌علیه[وآله]وسلّم- خاندنش را می‌بریده، می‌خاند: «الحمد للّاه ربّ العالمین» سپس درنگ می‌کرد، «الرحمان الرحیم» سپس درنگ می‌کرد، و می‌خاند آن را: «ملك یوم الدین»(۲). ابو بکر ابن ابی داود سیستانی گفته است: از اُمّ سَلَمَه روایت شده است که گفت: رسول خدا-صلّی‌الّاه‌علیه[وآله]وسلّم- پاره‌ای از شب را برخاست و خاند: «الحمد للّاه» پس آن را برید و خاند: «ملك یوم الدین»(۳). محمّد ابن مسعود عیّاشی گفته است: از داود ابن فَرْقَد روایت شده است که گفت: از ابو عبدالّاه [صادق]-علیه‌السّلام- بی‌شمار شنیده‌ام که «ملک» می‌خاند(۴). ابو حاتم رازی گفته است: از شماری از فقیهان که از آنان ابن عبّاس و مجاهد و سعید ابن جُبَیْر و عِکْرِمَه و عطاء و جز ایشان‌اند، روایت شده است که گفت: «الصراط» واژۀ رومی است ... و از ابن عبّاس و ابن زُبَیْر روايت می‌شود که «الصراط» را با سين می‌خانده‌اند، و روایت می‌شود که عُمَر با صاد خانده است، و مصحفها در همۀ قرآن با صاد سازگارند، و ابو عَمْر(۵) هر دو را روا می‌دانسته است...(۵). ابو منصور اَزْهَری گفته است: یعقوب حَضْرَمِی «السراط» را با سین خانده است، و از ابن عبّاس و ابن زُبَیْر سین روایت شده است ... کسی که با سین بخاند پس همان اصل است؛ زیرا عربها می‌گویند: سرطتُ اللقمةَ سرطاً ... مرادشان: فروبردمش فروبردنی است(۷). —————————————————— ۱. الحجّة للقرّاء السبعة، ج ۱، ص ۸-۷، ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی. ۲. سنن الترمذيّ، ج ۵، ص ۳۵، ح ۲۹۲۷، أبواب القراءات، ب ۱، ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی. ۳. كتاب المصاحف، ص ۳-۲۳۲، ح ۲۸۱، الجزء ۲، ب اختلاف مصاحف الصحابة، ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی. ۴. التفسیر، ج ۱، ص ۱۰۴، ح ۹۵، سورة أمّ الکتاب، ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی. ۵. ابو عَمْر بصری یکی از قاریان هفتگانه می‌باشد که قرآن را در مکّه بر سعيد ابن جُبَيْر و مجاهد و عِکْرِمَه و عطاء و عبدالّاه ابن كثير خانده است، و آنان قرائت را از عبدالّاه ابن عبّاس گرفته‌اند، و عبدالّاه بر اُبَیّ ابن کعب خانده است، و اُبَیّ بر پیامبر-صلّی‌الّاه‌علیه‌و‌آله‌- خانده است؛ بهره‌گرفته‌شده از: برخی منابع. ۶. الزینة، ص ۹۹-۳۹۸، باب الصراط، ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی. ۷. معاني القراءات، ج ۱، ص ۱۱۱، فاتحة الکتاب، ترجمۀ سیّد سلیمان مدنی تنکابنی.
1 مشاهده