🔻صفحۀ 1 از 2
🌺مسجد اقصی کجاست؟
در قرآن کریم، سورۀ اسراء، آیۀ ۱ آمده است: «سبحان الذي أسری بعبده لیلاً من المسجد الحرام إلی المسجد الأقصی الذي بارکنا حوله لنریه من آیاتنا إنّه هو السمیع البصیر»؛ «پاکیزه است آن‌که بنده‌اش را شبانه از مسجد حرام به مسجد دورتر که پیرامونش را خجسته گردانیدیم برد تا از نشانه‌هایمان به او بنمایانیم، بی‌گمان وی همان شنوا و بیناست».
بسیاری از مسلمانان باور دارند که خداوند متعالی پیامبر-صلّی‌الّاه‌علیه‌وآله- را در شب معراج از مسجد حرام در مکّه به بَیْتُ الْمَقْدِس در فِلَسْطِین برد، و آن همانی است که هیکل سلیمان شناخته می‌شده است، پس آن‌جا را مسجد اقصی (دورتر) نامیدند و به دیوار نُدبَه مانده از آن معبد دیوار بُراق گفتند، سپس خداوند از آن‌جا وی را به آسمان برده است، و بنی اُمیّه و پیروان یهود در برتری این مسجد و بیت المقدس احادیثی ساخته‌اند، مانند آن‌چه از کعب الاحبار روایت شده است: «کعبه در هر بامدادی برای بیت المقدس سجده می کند!»(۱)، و بی‌گمان برخی امامان شیعه-علیهم‌السّلام- با این باور نادرست ناسازگاری کرده‌اند، و آشکار کرده‌اند که مسجد اقصی همان بیت معمور (خانۀ آباد) در آسمان چهارم است، و آن‌چه میان مسلمانان در بیت المقدس به نام مسجد اقصی مشهور شده است، نادرست به این نام نامیده شده است!
شایان یادآوری است، بسیاری می‌پندارند که مسجد اقصی تنها مسجد جامع قِبْلی (نمازگاه قبله) است که عُمَر ابن خَطّاب پس از گشودن شهر قدس در سال ۱۵ هـ.ق برابر ۶۳۶ م به ساختن آن فرمان داد، و دیگران می‌پندارند که مسجد اقصی نامی برای همۀ آن چیزی است که درون دیوار مسجد است، و حیاطهای گسترده و مصلّای قِبْلی و قُبَةُ الصَّخْرَه که در روزگاران کهن پرستشگاه سلیمان پیامبر-علیه‌السّلام- بود و مُصلّای مروانی و مصلّای بابُ الرَّحْمَه و گذرگاههای طاقدار و گنبدها و سکوها و آبنوشگاهها و باغها و زیر زمین مسجد و بالای آن و دیگر نشانه‌هاست.
اسماعیل جُعْفی گفته است: در مسجد حرام نشسته بودم و ابو جعفر [باقر]-علیه‌السّلام- در کناری بود، پس سرش را بالا برد و یک بار به آسمان و دیگر بار به کعبه نگاهی کرد، سپس فرمود: «سبحان الذي أسری بعبده لیلاً من المسجد الحرام إلی المسجد الأقصی»، و آن را سه بار بازگو کرد، سپس رو به من کرد و فرمود: ای عراقی، در بارۀ این آیه عراقیها چه می‌گویند؟ گفتم: می‌گویند: او شبانه از مسجد حرام به بیت مقدس برده شده است. پس فرمود: نه، چنان که می‌گویند نیست، ولی او شبانه از این‌جا به این‌جا برده است، و با دستش به آسمان اشاره کرد و فرمود: میان آن دو حرمی است. فرمود: پس هنگامی که به «سِدْرَةُ الْمُنْتَهی» (درخت سدری در پایان آسمانها) رسید، جبرائیل از او پس افتاد، رسول خدا-صلّی‌الّاه‌علیه‌وآله‌وسلّم- فرمود: ای جبرائیل، در این جایگاه مرا بی‌یار و یاور می‌گذاری؟! گفت: به پیشِ رویت برو، پس سوگند به خداوند که بی‌گمان به جایگاهی رسیدی که کسی از آفریده‌های خداوند پیش از تو به آن‌جا نرسیده است. پس نوری از پروردگارم دیدم و میان من و او شکوه(۲) جدایی انداخت. گفتم: شکوه(۳) چیست، فدایت شوم؟ پس با چهره‌اش به زمین و با دستش به آسمان اشاره کرد، در حالی که می‌فرمود: شکوه دارنده‌ام -سه بار- ... .(۴)
سَلّام حَنّاط از مردی روایت کرده است که گفت: از ابو عبدالّاه [صادق]-علیه‌السّلام- در بارۀ مساجدی که برای آنها برتری است، پرسیدم؟ فرمود: مسجد حرام و مسجد رسول. گفتم: و مسجد اقصی؟ فدایت شوم، فرمود: آن در آسمان است، به آن‌جا رسول خدا-صلّی‌الّاه‌علیه‌وآله‌وسلّم- برده شد. گفتم: بی‌گمان مردم می‌گویند: آن بیت المقدس است. فرمود: مسجد کوفه برتر از آن است.(۵)