📚 ادیب‌الممالک فراهانی؛ شاعری از دربار قاجار تا لژ بیداری (۲) ✡️ ترویج ناسیونالیسم و باستان‌گرایی 1️⃣ در سال ۱۸۱۸م. کتابی در بمبئی چاپ شد که #دساتیر_آسمانی نام داشت و جاعل آن یک پارسی به‌نام ملافیروز (کارگزار کمپانی هند شرقی بریتانیا و منشی و دستیار سِر جان ملکم) بود. ملافیروز دساتیر را یک کتاب آسمانی معرفی کرد که به پیامبران #ایران_باستان تعلق دارد! 2️⃣ جالب اینجاست که بسیاری از ایران‌شناسان اروپایی و کارگزاران برجسته کمپانی هند شرقی از این جعل ملافیروز حمایت کردند و دساتیر را به‌عنوان متنی اصیل جلوه دادند. سِر ویلیام جونز و سِر جان ملکم و لرد هستینگز و سِر جرج اوزلی و مونت استوارت الفینستون از این گروه‌اند. 3️⃣ #دساتیر به‌تدریج در ایران شناخته شد و از طریق بعضی از رجال و معاریف دولتی و فرهنگی عصر قاجار تأثیر بزرگی هم بر اندیشه و هم بر زبان و ادبیات فارسی گذاشت. #زرتشتیان_هند هم دساتیر را به‌عنوان یک متن دینی به رسمیّت شناختند و مروّج آن شدند. 4️⃣ تا زمان انقلاب مشروطه زرتشتیان هند و ایران و بسیاری از معاریف فرهنگی مسلمان هندی و ایرانی دساتیر را معتبر و کتاب آسمانی می‌دانستند. شعرا و نویسندگان سرشناسی مانند رضاقلی‌خان هدایت و فرصت شیرازی و #ادیب‌الممالک_فراهانی از مروّجین دساتیر بودند. 5️⃣ دساتیر هم یک #متن_دینی_جعلی بود که به پیامبران باستانی ایران نسبت داده می‌شد و هم یک دوره #تاریخ_جعلی برای ایران بود با هدف ترویج #باستان‌گرایی و هم به منبعی تبدیل شد برای ساختن واژه‌های به‌اصطلاح سره فارسی. سرتاسر این کتاب پُر از مهملاتی است که به‌نام فارسی اصیل ارائه شده بود. 6️⃣ بعدها، به‌تدریج محققین اروپایی و هندی به دساتیر مشکوک شدند و اصالت آن را رد کردند. این موج به ایران هم وارد شد و مطالبی علیه دساتیر انتشار یافت. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter